offensief van De Schipper in zijn krant BN/De Stem tegen het Provinciaal Archeologisch Centrum Zeeland, met als inzet een imaginaire 'geheime lijst' van verdronken dorpen die door de archeologen achtergehouden zou worden, roept ten aanzien van de methoden van verwerving en representatie van informatie van De Schipper zelf helaas vragen op. Orisant of Orizand lag benoorden Noord-Beveland, waarvan het was gescheiden door de stroomgeul het Faal. Orisant werd al ter bedijking uitgegeven in 1361Deze bedijking ging niet door; pas in 1601 kwam er een nieuw octrooi. Enkele jaren na de hieruit voortvloeiende bedijking moest al een grote inlaag worden gelegd. In 1639 was het poldereiland alweer overstroomd, nadat pogingen om het te bevolken, onder meer door de stichting van een dorp, grotendeels waren mislukt. Alleen in afgeleide zin is er nog iets van Orisant over: het westelijk deel ervan, Ouweleck, werd in 1665 bedijkt in de Ouweleckpolder. Deze lag aan Noord-Beveland vast, maar ging definitief verloren in 1780. Als enig restant van de zeedijk ervan resteerde de (Nieuwe) Westnol aan de Vlietepolder, ten noorden van Wissenkerke. De Schippers verhaal gaat, afgezien van een niet altijd even betrouwbare (pre)historische terugblik, over de periode van 1602 tot het einde van de 17de eeuw. Wellicht de belangrijkste hoofdpersoon is Hans van Damme, tot zijn dood in 1639 schout van Orisant. Samen met vele andere personages wordt hij door De Schipper sprekend en handelend opgevoerd. Nogal gekunsteld, oordeelde PZC-joumalist Rinus Antonisse (29-11-2000): 'Romantiseren gaat niet iedere journalist gemakkelijk af.' Ik vind dat het De Schipper juist wél gemakkelijk af gaat. Te gemakkelijk misschien: de personages blijven te veel structuurelement van het algemene verhaal en tonen zich te weinig als onherleidbaar individu. Maar dat is inherent aan het genre van het educatieve, geromantiseerde geschiedverhaal. Op blz. 276 zowaar vermelding van de geheimzinnige resten van het kasteel van Lodijke in het Verdronken Land van Zuid-Beveland! De gegevens zijn afkomstig, vermoed ik, uit mijn eigen artikel in Nehalennia (afl. 122, 1999). Maar te controleren is dat niet, omdat de lezer deerlijk een uitgebreide literatuurverwijzing mist; alleen het werk van Weiten is vermeld, én Andries Vierlinghs Tractaet van Dykagie. Jan Kuipers Elly de Feijter, Bert Rogge, Fleur Brouwers, Wim Scholten (red.), Door ons gedaen, merklappen en merklapmotieven uit Zeeland (Middelburg 2000). ISBN 9074576265. Prijs fl 59,95. Wim Scholten, onze museumconsulent, kreeg in septemper 1999 een schitterend idee: de grootste merklap ter wereld te maken. In de voorgaande jaren was in diverse musea een project gerealiseerd voor conservering van in deze musea aanwezige merklappen. Ter gelegenheid van de realisatie van 0 5 Km Over Orisant 40

Tijdschriftenbank Zeeland

Nehalennia | 2001 | | pagina 44