88
23 paar en tussen 1970 en 1977 2 tot 10 paar. Op Duiveland resteert nog één
kolonie: in de Maire bij Oosterland, waar in 1978 30-35 paar broedden.
In de duinen bij Haamstede broedden vroeger ook Visdieven. De aanduidin
gen in de literatuur betreffen helaas weer meestal termen als „talrijk" en
„veel". In 1934 wordt gesproken van ruim 100 paar, in 1948 van 40 paar, in
1954 van 16 paar en in 1955 van „veel". In 1956 wordt gemeld, dat in dat jaar
een groter aantal heeft gebroed in de strandduintjes van de Verklikker. Na
dien wordt niets meer vermeld en het is waarschijnlijk dat de Visdief hier
kort na 1956 als broedvogel is verdwenen. In de vijftiger jaren waren de
broedplaatsen van de Visdief in de jonge duintjes op het Verklikkerstrand,
waar bovendien ook Dwergstern en Strandplevier broedden, door de Vogel
wacht Schouwen-Duiveland en Rijkswaterstaat afgerasterd. Aan het eind
van de vijftiger jaren is men met deze maatregel gestopt, doch waarschijnlijk
waren de Visdieven toen reeds verdwenen door de toenemende recreatie
druk (en door vergiftigingen?) (Jaarverslagen Natuur- en Vogelwacht
Schouwen-Duiveland, Sterna; Braaksma, 1958; Baptist en Meininger, 1979 a).
Samenvattend kan worden gesteld dat het aantal broedparen van de Visdief
op Schouwen-Duiveland is afgenomen van meerdere duizenden (maximaal
3500-4000 paar) in de eerste helft van deze eeuw tot 2 a 300 in de laatste ja
ren.
Westelijk Noord-Brabant
Op de Schorren van de Heen bevond zich in vroeger jaren een vrij grote kolo
nie Visdieven. De eerste kwantitatieve gegevens over dit gebied zijn van
1954, toen er 350 paar broedden. In 1963 telde men 100 paar, in 1964 15, in
1956 25-30, in 1971 2, in 1978 1 en in 1979 geen enkele. In 1978 broedde er een
paar Visdieven in een kleiwinplas bij Willemstad en 2-3 paar op een zandde-
pot bij Nieuw Vossemeer. In 1979 waren er 2-3 nesten op een opgespoten ter
rein bij Moerdijk en op de Sasseplaat in het Hollands Diep. Op het opgespo
ten terrein in de Theodoruspolder bij Bergen op Zoom (Noordland) broedden
in 1978 9-12 paar en in 1979 8-12 paar. Op het werkeiland Molenplaat in de
Oosterschelde nabij Bergen op Zoom was in 1977 een kolonie van 50-75 paar
en in 1978 van 20-25 paar. Tengevolge van werkzaamheden vonden hier in
1979 geen broedgevallen plaats (Braaksma, 1958; van Erve et al., 1967;
Osieck, 1972; Baptist en Meininger, 1979; Van den Berg en Van der Neut,
1979).
Sint Philipsland en Tholen
Van Sint Philipsland en Tholen zijn vrijwel geen historische gegevens be
kend. De Visdief broedt op Tholen in ieder geval al vele jaren in de Pluimpot,
de laatste jaren steeds tussen 60 en 110 paar. In het Stinkgat, in de Van
Haaftenpolder broedden in 1953 en 1954 20 paar. Tussen 1966 en 1976 ont
brak de soort hier als broedvogel, maar in 1978 waren er weer 9 of 10 nesten.
Nieuwe broedplaatsen ontstonden door de uitvoering van de Deltawerken:
