mei j.l. sprak zij voor onze kring).
"Woelwater" rekent af met de mythe-vorming
rond de persoon Van Woelderen en beschrijft
chronologisch en op zeer persoonlijke wijze het
leven van Carel Albert van Woelderen (1877-
1951), die van 1919 tot 1945 burgemeester van
Vlissingen was.
Het boek is vlot geschreven en leest daarom als
een trein. Het is prachtig vormgegeven.
Toch wat kanttekeningen: de ondertitel "Een
leven van overwinning" doet al vermoeden dat
er een bepaalde vorm van persoonsverheerlij
king binnengeslopen zal zijn; en inderdaad gaat
Heienes bewondering voor haar vader zover dat
het de lezer zelfs gaandeweg gaat irriteren.
Wat moet men aan met een prozaïsch hulde
betoon als: gedenken welk een bijzondere
vader mij als kind geschonken werd" (p. 79),
zijn hoop zou velen met hem de moed
geven om door te zetten" (p. 49),hij voelde
dat zijn charisma, zijn positieve intentie daar
mee rechtstreeks aan de lezer werd overgedra
gen" (p. 69) of "hij verkoos echter voort te leven
in hun hart en voor de eer herinnerd te worden
in zijn vaderstad" (p. 172).
De schrijfster schuwt zelf trouwens de publici
teit ook niet, getuige de uitgebreide tekst over
haar persoon op de achterflap en de vele foto's
die er van haar in het boek zijn opgenomen.
Een beetje meer terughoudendheid over de
verdiensten van de familie Van Woelderen was
de inhoud van het boek zeker ten goede geko
men. Veel anecdotes in dit boek over Van Woel
deren en natuurlijk een beschrijving van de vele
kanten van zijn leven, o.a. als militair, genea
loog, heraldicus jager, vertaler (van Xenophon),
op-het-nippertje-net-geen-jurist, verstokte vrij
gezel, laatbloeiende huisvader, etc. etc.
Dit alles wordt zodanig gedetailleerd beschre
ven dat men hoop krijgt eens een keer ophel
dering te krijgen over Van Woelderens rol in de
oorlog. Helaas, het vraagteken blijft, want veel
verder dan de volgende opmerkingen komt He-
lene niet: "Tot op de dag van vandaag is er
vrijwel niets bekend van wat LI2 (schuilnaam
van Van W. in het ondergrondse O.D.-werk;
TP) deed" (p. 142) of "Er is mij, vaak ge
vraagd of ik niet iets meer wist van mijn vaders
illegale aktiviteiten. Nee, absoluut niet" (pag.
143). Maar om Van Woelderens zwijgzaamheid
hierover, in verband te brengen met het feit dat
er in het Zeeuwse verzet relatief weinig slacht
offers zijn gevallen (zie o.a. voorwoord), gaat
m.i. toch wel erg ver. Als Van Woelderens
oorlogsjaren in een boek als dit, door de best
geïnformeerde biograaf die iemand zich maar
kan wensen, al onderbelicht blijven, dan zal dit
"compartiment" wel nooit meer geopend wor
den. Valt er over Van Woelderens rol in de
oorlog dan écht niets meer te vertellen dan de
anecdote, die maar liefst drie keer in het boek is
opgenomen:
Wilhelmina: "Wat heeft in de oorlog gedaan?".
Van Woelderen: "Mijn plicht".
Na het lezen van "Woelwater" lijkt die plicht in
de oorlog enkel te hebben bestaan uit een aantal
gewaagde opmerkingen jegens de Duitsers.
Maar dat kan toch niet de enige reden voor zijn
gevangenschap in het Oranjehotel zijn geweest!
Ondanks deze gemiste kans is en blijft deze
publicatie een aanwinst voor de Zeeuwse ge
schiedschrijving. Bovendien zal het boek door
de vele anecdotes en sfeerbeschrijvingen aan
veel oudere (ex-)Vlissingers een onmiskenbare
glimlach van herkenning ontlokken.
- Woelwater. Een leven van overwinning door
Helene W. van Woelderen. Uitgeverij ADZ, Vlis
singen 1994, 201 pp, 44,50.
Tiny Polderman
Natuurlijk, aan die gratis jaarkalender van de
bank mankeert niets. Maar toch, zo'n kalender
aan de wand is wel héél erg "gewoon". En voor
iedereen die ook op dit punt wil getuigen van de
liefde in en interesse voor Zeeland en het
Zeeuwse dialect is er nu al voor het tweedejaar
een kalender samengesteld door mevrouw E.J.
v.d. Broecke-de Man en de heer A. Francke. Op
elke pagina van de scheurkalender (2 dagen per
blad) vinden we steeds voorop een spreuk,
spreekwoord of zegswijze in één der Zeeuwse
dialecten. Achterop staat dan de vertaling en/ of
de verklaring, alsmede als extra een bijpassend
prentje, rijmpje, limerick of kort verhaaltje: een
enkele keer een beetje flauw, maar vaak grappig,
of ad rem.
Grappig is ook dat de uitgever als voorschotje
op een mogelijke provinciale herindeling Goe-
ree-Overflakkee alvast bij Zeeland heeft ge
voegd, zij het dan licht gearceerd.
Maar ja, wat kan er in een jaar al niet gebeuren
En staat er niet op het eerste blad de spreuk:
,,'t kan vrieze, 't kan dööje"?!
- Zeeuwse spreukenkalender 1995 door E.J. v.d.
Broecke-de Man en B. Francke.
Uitgeverij Van den Berg, Enschede, 18,95.
Gert-Jan de Rooij
29
