Het Vort "Rammekens
ZEEUWS TIJDSCHRIFT
No. 2
„Castrum Rammekens".
Gezien vanuit de Schelde.
Fotogr. reproductie van tekening in Diarium
van A. Buchelius (1584).
„Ik Zeeburg, wierd gestigt van 's vijfden Carels Zuster,
En was in 't orelog van Spanje, groot van kragt,
Dog Walcheren in deez tijd zig vindende geruster,
Vertoone ik naauw 't geraamt van mijn voorgaande magt".
De la Rue.
TOT de oude militaire versterkingswerken,
die om hun kunstige vormen en vaak
schilderachtige grachten meer en meer
de aandacht gaan trekken, behoort onge
twijfeld het bij Ritthem gelegen fort Ramme
kens, in de volksmond „Rammetjes" geheten.
Eenmaal beheerste dit kasteel, eigenlijk Zee
burg genaamd en gelegen in het Vlakke, de
toegang tot het kanaal van Welsinge en daar
door ook die tot de toenmalige haven van
Middelburg, die door dit kanaal de weg naar
zee vond. Deze haven, recht-uit-recht-aan in
x 531 1535 gegraven om de weg naar de
stad door de oude bochtige Arne te vervangen,
is nog herkenbaar aan de twee dijken, die
achter de Middelburgse begraafplaats Z.O.-
waarts lopen, en waarvan de een nu bekend
is als de rijksweg naar Nieuw- en St. Joosland,
terwijl de andere, nu voor een deel afgegraven
en tot voor een tiental jaren als de Schietbaan
bekend, bij vele Middelburgers jeugdherin
neringen oproept.
In zijn Handboek tot de geschiedenis der
Nederlandse bouwkunst (dl. II p. 136) wijst
dr. Vermeulen er op, dat de poort, die aan
de landzijde toegang tot het kasteel verschaft,
een der belangrijkste monumenten vertegen
woordigt van de rechtstreekse invoering der
Italiaanse renaissance in de Nederlandse
bouwkunst. Inderdaad is het fort Rammekens
een schepping van de Italiaanse ingenieur
Donato de Boni van Bergamo, „die hiermede
een werk importeerde volkomen in de trant
van de gelijktijdige architectuur in Italië".
Met de stadsarchitect Peter Fransz van
Antwerpen en mr. Jacob, werkmeester dezer
stad, bouwt hij in 15471548 het blokhuis
te Rammekens en versterkingen te Vlissingen.
Van zijn verdere werkzaamheid op Walcheren
blijkt, als op 18 Augustus 1547 wet en raad
van Middelburg besluiten 50 gouden kronen
toe te kennen aan „messire Donathi, archi
tect van der C.M., over diversche diensten
ende arbeyt, alhyer gedaen int meten, conci
piëren ende doen maken tpatroen van der
fortificatie deser stede".
Bereikte men in de veertiger jaren der 16e
eeuw, met de aanleg van de nieuwe vesting
werken van Breda, een keerpunt in de ge
schiedenis van de Nederlandse vestingbouw
en deed het zogenaamde „Oud-Nederlandse
systeem" zijn intrede, voor de kleinere vesting-
H«r mhA L*(Wse i
N' WW* f'. yZ,
48