DE ZEEUWSE SCHRIJFSTER MARIE BODDAERT
(1844-1914) G. G. Trimpe Burger-Mekking
In de letterkundige handboeken nemen de Zeeuwse schrijvers uit vroeger tijden slechts
een bescheiden plaats in. Over de in Middelburg geboren Marie Boddaert lezen we
zelden iets; een enkele maal wordt zij genoemd, bijvoorbeeld door Asse/bergs, door
F rederiks en Van den Branden, en ook in de Moderne Encyclopedie van de Wereldlitera
tuur wordt zij vermeld. Meer dan haar geboorte- en sterfdatum en enkele titels van haar
bekendste boeken of bundels worden echter niet gegeven. In oudere bloemlezingen
voor middelbare scholen werd ook nog wel eens iets van Marie Boddaert opgenomen,
maar na haar dood in 1914, was ze toch spoedig vergeten.
Is daar misschien verandering in gekomen? Victor van Vriesland nam het sonnet
Wrok" op in zijn „Spiegel van de Nederlandse poëzie door alle eeuwen" en in de
bloemlezing „De Nederlandse poëzie van de 19 de en 20ste eeuw in 1000 en enige ge
dichten samengesteld door Komrij, is zij zelfs vertegenwoordigd met drie gedichten.
Enkele boeken van Marie Boddaert hebben veel belangstelling getrokken, zo zijn mij
van „Sturmfeis" minstens negen drukken bekend en van „Roswitha acht. Flet proza
van Marie Boddaert bestaat voor het grootste deel uit kinderboeken. De boeken „Buiten
de wet", „Sturmfeis" en het onvoltooid gebleven „Vera Terwolde, een schets naar het
leven waren bestemd voor jeugdige volwassenen.
Het leven van Marie Boddaert
Jonkvrouwe Marie Agathe Boddaert
werd 6 februari 1844 te Middelburg
geboren, waar haar vader. Jonkheer
Mr. Jacques Phoenix Boddaert, rechter
was. 's Winters woonde de familie in
Middelburg op de Balans, 's zomers op
kasteel Westhove tussen Domburg en
Oostkapelle.
Marie, de oudste dochter uit het grote
gezin, leefde als kind in een droomwe
reld, en alles wat ze beleefde in die dro
men schreef ze op. Om haar zwakke ge
zondheid te beschermen werd zowel
dromen als schrijven haar door de dok
ter verboden. Veel later vertelde Marie
in een brief aan Smit Kleine hoe haar
grootmoeder probeerde haar de lust tot
schrijven te ontnemen: de huisarts en
zijzelf kregen beiden de opdracht een
gedicht over Middelburg te schrijven,
waarna grootmoeder het beste zou kie
zen, zonder te weten welk gedicht door
de dokter en welk door Marie gemaakt
was. De dokter won, en Marie's lust tot
dichten bekoelde tijdelijk. De onrustig
makende dromen hielden echter niet
op, toen Marie twaalf jaar was verkeer
de ze zelfs zo in een krisis dat zij hevig
verlangde naar een nieuw leven, dat ze
verwachtte na de dood. Doordat de
doktoren en haar ouders er steeds op
aandrongen dat ze zich rustig moest
houden en niet mocht piekeren, kreeg
ze geen gelegenheid om over haar
levensproblemen te spreken, waar zij
erg onder leed.
Marie Boddaert kreeg een opvoeding
zoals gebruikelijk was in aristokratische
kringen in de vorige eeuw. Anderhalf
jaar bezocht ze een kostschool in
Utrecht, verder werd ze thuis onder
wezen door een gouvernante.
De familie reisde veel, vooral om Marie
afwisseling te bezorgen, zodat ze wat
minder zou piekeren. Zij bereidde die
reizen goed voor door eerst de geschie
denis van het land datzezouden bezoe
ken te bestuderen; de historie heeft al-
Woning Balans, thans kantongerecht.
tijd haar volle belangstelling gehad, zo
wel van eigen land als van de hele
wereld.
Daarnaast werd zij opgeleid om een
goede huisvrouw te worden, ze leerde
koken en naaien, pianospelen en kon-
verseren, en ze moest deelnemen aan
veel feesten die door haar ouders en
door de mensen uit hun kringen gege
ven werden. Op latere leeftijd verwon
derde Marie zich er dikwijls over dat zij
zich nooit heeft verzet tegen dit leven
en tegen het leven van de vrouw in het
algemeen, die slechts werd opgeleid
om een toegewijd echtgenote te wor
den en die alleen mocht denken over
problemen betreffende keuken of pro
visiekamer. Ze kon echter niet tegen
haar omgeving op en had niet de moed
een eigen weg in te slaan. Haar geluk
kigste uren beleefde zij als ze met haar
paard Kora door de bossen rond West
hove zwierf.
Marie Boddaert trouwde 23 november
1870, op 26-jarige leeftijd, met Ru
dolph Enno Hillegondus Muntz Gelder
man, een luitenant der infanterie, die
geboren was in Zuidhorn, 18 januari
1846. Zij kregen twee dochters, Anna
Petronella en Elisabeth Johanna Caroli
na. Toen het jongste kind anderhalfjaar
was, werd Rudolph Gelderman ziek, en