er toch heel weinig van... De vraag is vervolgens wie
hier dan wel de kar moet trekken? Ik? Ik niet. Ik wil
best meedenken, meepraten, en dat doe ik ook als me
dat wordt gevraagd. Maar ik kan niet op de stoel van
het bestuur gaan zitten.
Het ligt dus aan de politici?
Het is in elk geval zo dat er in Zeeland vooral vanuit
het verleden wordt bestuurd. De daadkracht is niet bij
zonder groot. Het lijkt erop dat een groot deel van het
bestuur zich gelukkig voelt bij een beleid van pappen
en nat houden. Men is niet gewend om grote stappen
te nemen, grote projecten zelf in gang te zetten. Om op
die manier Zeeland in een stroomversnelling te brengen
en meer grip op de toekomst te krijgen.
En het Deltaplan dan?
De Deltawerken hadden een defensief karakter. De in
steek was bescherming, behoud van het oude. Het ging
niet om vernieuwing of vooruitdenken.
Gebrek aan verbeeldingskracht? Of is er iets anders?
Men durft geen keuzes te maken en het lukt door alle
locale tegenstellingen, een diep gewortelde polder-
mentaliteit en eiland-denken, niet iets wezenlijks van
de grond te tillen. Mensen die van buiten komen, maar
al heel lang in Zeeland wonen, zoals ik zelf, verbazen
zich daar bij wijze van spreken nog iedere dag over. Ik
snap er werkelijk niets van. Een en ander hangt samen
met de macht en invloed van de agrarische gemeenschap.
Pak maar eens een folder over Zeeland, tachtig procent
van de tekst gaat over garnalen, mosselen, koeien en
aardappelen, terwijl het economisch gewicht van Zeeland
toch echt in een andere hoek zit.
En dan hebben we het volgens SER-voorzitter Herman
Wijffels over de recreatie. Dat is de enige groeisector die
Zeeland rijk is, stelde hij in het kader van het Zeeland-debat:
'Voor de rest is het oude, 20ste eeuwse economie. De indus
trie die er zit, is niet de bedrijvigheid van de toekomst. Juist
de uitnemende woon- en leefomgeving is de grootste poten
tie van Zeeland. Dus moetje niet inzetten op nog een Sloe-
gebied of meer transport en logistiek, want dat tast dat
leefklimaat nu juist aan. Bestuur en politiek staan wat
dat betreft voor cruciale keuzen.
Op dat laatste punt geef ik hem gelijk. Er moet gekozen
worden, zeker. En het aantrekken van een tweede Dow
is waarschijnlijk onmogelijk. Desondanks moet je
onder ogen zien dat de industriële zone van Zeeland
voor zo'n vijftien tot twintigduizend mensen werk
genereert. De issue zou dus veeleer consolidatie en
groei van de bedrijvigheid die er nu is dan het inkrim
pen ervan moeten zijn. Daarnaast is het van belang om
activiteiten toe te voegen die op lange termijn zinvol
zijn. Voorbeeld. Wij maken hier bij Dow Terneuzen
producten die worden toegepast in auto's (dashboards,
stoelen enzovoorts) maar waarvan de assemblage ge
beurt in Antwerpen en Gent. Met dat gegeven in het
achterhoofd is het toch logisch om de zogeheten value
chain in het kanaal te voltooien, waardoor er een stuk
uit de transportketen verdwijnt. Maak een industiële
corridor van Vlissingen tot aan Gent.
Het spanningsveld tussen industrie en hel voor de recreatie
ve sector cruciale natuurschoon is onzin?
Daar gaat het juist om. Wij, bij Dow, geloven in een
combinatie van industrie en een prettige leefomgeving
- veiligheid en uren kunnen fietsen zonder dat je iemand
tegenkomt -Recreatiemogelijkheden zijn van groot
belang voor iedereen die hier woont, maar mensen
Een van de twee krakers in Terneuzen waar nafta en LPG worden omgeze
bouwstoffen voor een breed scala van kunststoffen en chemicaliën.
8 Zeeuws Tijdschrift 2001/1
