TIJDSCHRIFT
Brigitte Bardot en de Wolf van Walsoorden
Rond de millenniumwisseling sloop een wolf door het
Zeeuws-Vlaamse land. Waarom zorgde hij voor zo'n
grote opwinding? Waarom bewapenden mannen zich
en trokken zij er 's nachts met rieken en buksen op
uit om op de snoodaard - moordenaar van onschuldige
lammetjes - om te leggen? Ook de media openden de
jacht. Het videofilmpje van een mevrouw uit Walsoorden
(vandaar de Wolf van) kreeg bijna een Zapruderachtig
aura. Het was echt. Er liep een wolf rond. Deuren dicht
en radio aan. Wacht op mededelingen van de over
heid.
De hype zette mij aan het
denken over hoe een wolf der
gelijke reacties kon losmaken.
Uiteraard stamde mijn eerste
kennismaking met de wolf uit
het sprookje Roodkapje en de
boze Wolf. Dat hij het omaatje
had opgevreten was nog tot daar
aan toe maar hij moest wel met
zijn poten van het onschuldige
Roodkapje afblijven! Daar waren
we het op het speelplein van de
kleuterschool roerend over eens.
Op de lagere school leerden we
gezegdes als 'een wolf in schaaps
vacht' en 'de mens is de mens
een wolf', die niet bepaald een
grote sympathie voor het beest
uitdrukten.
Dat eenzijdige beeld van de bloeddorstige wolf werd
tijdens geschiedenislessen over de klassieke oudheid
enigszins bijgesteld. Nu was de wolvin opeens de
voedster van de vondelingen Romulus en Remus. Het
was haar superieure opvoeding die hen in staat stelde
Rome te stichten. Dat was nog eens andere koek. In de
biologielessen werd het bloeddorstige karakter van de
wolf al helemaal ontmythologiseerd. Hij blijft het liefst
zo ver mogelijk uit de buurt van een levensgevaarlijk
'ondier' dat mens heet. De wolf is dus ook nooit een
bedreiging voor de mens geweest, alleen voor de door
A
hem gekooide beesten, zoals schapen en kippen.
Dat voor mij nieuwe beeld van de wolf werd later
alleen maar versterkt door documentaires waaruit zijn
fenomenale gezichtvermogen naar voren kwam en in
een film als Dancing with Wolves. De hoofdpersoon uit
die film kreeg waardering voor de wolven door zelf in
de natuur op te gaan. Juist dat respect voor de natuur
heeft de afgelopen eeuwen zwaar onder het rationele
gedrag van de mens geleden. De Wolf van Walsoorden
legde die eeuwenlange vervreemding tussen mens en
natuur genadeloos bloot. Het
beest had het gewaagd onschul
dige dieren aan te vallen! De
verontwaardigde eigenaar vergat
erbij te zeggen dat niet lang
daarna al zijn lammeren op een
mechanische manier in abattoirs
de dood zouden vinden. Die uit
de hand gelopen massaliteit van
de beestenfokkerij zorgt er ook
voor dat niet alleen besmettelij
ke ziektes zoveel slachtoffers
kunnen eisen maar ook de voor
koming van die ziektes. De hui
dige mond- en klauwzeer epide
mie zou dan ook aangegrepen
moeten worden om ons omgaan
met de natuur ingrijpend te her
zien.
De Wolf van Walsoorden
kan zo gezien worden als het symbool voor de reïn
tegratie van de mens in de natuur. Brigitte Bardot,
die zelf dicht bij de natuur staat, heeft dat allang
intuïtief begrepen. Het is daarom niet verwonderlijk
dat Bardot zich al jaren inzet voor de bescherming en
acceptatie van de wolf. Wie zou dat een monsterverbond
willen noemen? De uitdrukking de mens is de mens
een wolf krijgt op die manier de positieve lading die
zij verdient.
Paul van der Velde
2 Zeeuws Tijdschrift 2001/1
