Scheutvry
'Het idee was er meteen. In een fractie van een secon
de stond het schetsontwerp op papier: Maurits zittend
op een bank, het schaakbord op tafel, een tweede bank
ertegenover.
De uitdaging was er een eigentijds kunstwerk van
te maken dat refereert aan historische feiten. Geen
statig heroïsch heerschap dat - al dan niet op een
paard - hoog op een voetstuk op het gewone volk
neerkijkt, maar een mens van vlees en bloed. Maurits
zit oog in oog met de toeschouwer die met zijn kennis
van zaken van nu zélf kan bepalen hoe hij Maurits in
de ogen moet kijken. En zich kan afvragen of er iets
te vieren valt of niet. Wie plaatsneemt op een van de
banken wordt onderdeel van het kunstwerk dat daar
door keer op keer verandert.'
De barokke detaillering en de strakke uitvoering
van harnas en zitelementen zorgen voor een span
nend contrast. De vormgeving van het totale object is
even sober als speels. Zo staan de banken niet recht
tegenover elkaar. Ze verspringen en ook de openheid
van het ontwerp is een welbewuste keuze. 'Ook al was
het concept helder, de uitvoering van zoiets is behoor
lijk gecompliceerd, mede in technisch opzicht. Neem
zo'n harnas, dat moet zitten als een maatpak. Wat
gebeurt er met de afzonderlijke stalen elementen als
je je arm beweegt en van houding verandert? Zoiets
moet je onderzoeken want er lopen heden ten dage
weinig mensen in zo'n hightech pak rond en het ene
harnas is het andere niet. Ik heb er een gehuurd om
de bewegingen te kunnen reconstrueren en gravures
en schilderijen bestudeerd waarop Maurits in vol
ornaat is afgebeeld. Wie goed kijkt ziet dat zelfs het
kwaliteitsmerk niet ontbreekt: in de borstplaat zit een
deuk van een musketkogel. Het bewijs dat het kuras
bullitproof was. Scheutvry, zei men in Maurits' dagen.'
Psychologisch portret
Het beeld moet in historisch opzicht kloppen. En toch
is dat niet het belangrijkste. Er zijn artistieke ingrepen
nodig om de beschouwer te doen geloven dat Maurits
er echt zit.
47 Zeeuws Tijdschrift 2004/3-4
