hoger plan te brengen. Nee, de vrijheden werden
door de bevolking gebruikt om te bepalen of men
wel of niet bij de Sovjet Unie wilde horen. Landen
als Oekraïne en Kazachstan gingen hun eigen weg,
scheidden zich af. De Sovjet Unie begon uit elkaar te
vallen.
Op internationaal vlak opereerde Gorbatsjov met
meer succes. Gorbatsjov wilde een einde maken aan
de wapenwedloop, terwijl Ronald Reagan het juist had
over hernieuwde herbewapening. Desondanks vond
er in 1986 vlakbij Reykjavik op een klein bootje een
ontmoeting plaats, waar Gorbatsjov Reagan binnen
een paar uur op andere gedachten wist te brengen.
Dat was werkelijk een enorme prestatie! Vandaag de
dag is Gorbatsjov in Rusland niet bepaald populair,
maar zijn rol bij het beëindigen van de Koude Oorlog
zonder enig bloedvergieten is heel erg groot geweest.
Belangrijk waren trouwens ook zijn standpunten over
de hereniging van Duitsland. Hij zei dat hij de her
eniging van Duitsland alleen accepteerde als dit land
direct opgenomen zou worden in de EU en de NATO.
Op die manier wilde Gorbatsjov eventuele bedreigin
gen van een nieuw onafhankelijk buurland zien te
the weapons race, while Ronald Reagan announced a
new re-armament. In spite of that, in 1986, on a small
boat just outside Reykjavik, a meeting took place,
and within a couple of hours Gorbatsjov was able to
change Reagan's mind. That was really an enormous
achievement! These days Gorbatsjov is not particularly
popular at home, but his role in ending the Cold War
without any bloodshed, was very great indeed. His
point of view on the re-unification of Germany was
also important. He said that he could only accept the
re-unification of Germany if it immediately became
part of the European Union and the Atlantic Alliance.
In this way Gorbatsjov wanted to prevent any possible
threat from a new large independent neighbour. A
remarkable viewpoint as the Atlantic Alliance was at
that time the great enemy of the Soviet Union.'
On May the 24th you will receive the Freedom Medal
in Middelburg. 'Great' men, like Nelson Mandela, Kofi
Annan, Bill Clinton and the Dalai Lama were your pre
decessors. What does this prize mean to you? Is it the
crown on your work?
'1 would rather talk about the value of the Four
voorkomen. Een bijzondere visie, want de NATO was
toentertijd de grote vijand van de Sovjet Unie.'
Op 24 mei ontvangt u in Middelburg de Algemene
vrijheidsprijs (Freedom Medal) - 'grote' mannen als
Nelson Mandela, Kofi Annan, Bill Clinton en de Dalai
Lama gingen u voor. Wat betekent deze prijs voor u? De
kroon op uw werk?
'Ik praat liever over de waarde van de Four Freedoms
principes die Franklin Delano Roosevelt lcort na de
Tweede Wereldoorlog formuleerde. Namelijk de
Vrijheid van meningsuiting, de Vrijheid van gods
dienst, de Vrijwaring van gebrek en de Vrijwaring van
vrees. Deze uitgangspunten vormden de basis van de
Atlantische Alliantie tegen Nazi-Duitsland en een aan
vulling op de algemene rechten van de mens, zoals
in 1948 ontworpen door de Verenigde Naties. Hoewel
we nu in een heel andere tijd leven, zijn deze waarden
nu nog net zo actueel en relevant als destijds. Na de
oorlog ging het erom om een Derde Wereldoorlog te
voorkomen. Dat is nu niet meer het grote gevaar. We
hebben nu te maken met het feit dat de meerderheid
van de wereldbevolking wordt bedreigd door kleine
Freedoms principles that Franklin Delano Roosevelt
formulated shortly after the Second World war. They
are namely - the Freedom of speech and expres
sion, Freedom of worship, Freedom from want, and
Freedom from fear. These principles formed the basis
of the Atlantic Alliance against Nazi Germany and an
extension to the general human rights, as designed by
the United Nations in 1948. Although we now live in
different times these values are just as actual and rel
evant today as they were then. After the war the most
important thing was to prevent a Third World War.
That is no longer the main danger. The majority of
people around the globe is now threatened by smaller
wars, AIDS, migration and a climate problem.
The present balance of power cannot be compared
to how it was then. The West is no longer the only
leading part of the world. We have new competi
tors (China, India, Brazil and other countries) and
therefore a changing power structure within which
the four freedoms gain a new meaning. In the West
the four freedoms have long been integrated, but I
expect that the new great powers will discover, step
by step, that their expanding political and economic
19 Zeeuws Tijdschrift 2008 5-6
