Zeeuws december 2002
Verdronken dorpen in Zeeland
Het Project
Verdronken Dorpen
1
NIEUWSBRIEF VAN DE STICHTING
Cultureel Erfgoed Zeeland
Belangstelling voor verdronken dorpen
De belangstelling voor verdronken dorpen (en steden)
is niet van vandaag of gisteren. Al in 1776 werden de
restanten opgetekend van het verdronken Reimerswaal,
door zijn laatste inwoners verlaten in 1631.
De kerk van Nieuwlande, eveneens gelegen in het
Verdronken Land van Zuid-Beveland, werd nauwkeurig
onderzocht en opgetekend in 1926 en 1927.
Een nieuwe impuls kwam in het begin van de jaren
negentig van de twintigste eeuw. Het in 1682 verdronken
Valkenisse, gelegen ten zuidoosten van Waarde
(Westerschelde), was toen door erosie weer onder het slik
vandaan gekomen. Vanaf 1994 konden grote delen
worden ingemeten. In 1995 verschenen de eerste
resultaten in boekvorm. In deze publicatie Valkenisse en
Keizershoofd werd een voorlopige plattegrond gepubliceerd
met de kerk, een deel van de kerkhofmuur, enkele huizen,
een straatje van natuursteen en de dorpsput, de 'vaete'.
Tijdens campagnes in 1995 en 1996 is de omgeving van
de kerk, met vele tientallen skeletten, onderzocht.
Ook werd de vrijwel volledige plattegrond van het
laatmiddeleeuwse kasteel van de heren van Valkenisse
opgetekend.
Inmiddels behoren verdronken dorpen tot de belangrijk
ste 'exportartikelen' op het gebied van de Zeeuwse
archeologie. Het Provinciaal Archeologisch Centrum
Zeeland (nu onderdeel van de SCEZ) publiceerde een
voorlopige kaart met 115 locaties van verdronken
kerkdorpen in het Scheldegebied.
De journalist P. de Schipper maakte met behulp van het
stadsarchief Breda, historisch-geograaf K.A.H.W.
Leenders en J. Hendriks, stadsarcheoloog van Dordrecht,
een lijst van enkele honderden verdronken dorpen en
buurtschappen in Zeeland, Zuid-Holland en westelijk
Noord-Brabant.
Kees Slager, journalist en auteur over onder andere de
watersnoodramp van 1953, bepleitte in december 2000
tijdens een symposium over de Zeeuwse delta de
oprichting van een monument voor de verdronken
dorpen. Provinciale Staten namen dit idee over.
De SCEZ kreeg vervolgens de taak een projectplan te
ontwikkelen. In oktober 2001 kwam dat gereed.
De stichting ontving in juni 2002 een provinciale bijdrage
om het plan ten uitvoer te brengen.
Archeologische
verkenning in het
verdronken land
van Saeftinghe
1951 ('Panorama').
Gietmal, ca. 1750
gevonden op de slikken
van Reimerswaal.
Fundament van de
kerktoren van
Nieuwlande 1926 of
1927), gezien uit het
zuidwesten: 'De steen-
en zijn met wier
begroeid en steken
daardoor tegen de
omgeving af
(foto P.J. van der Feen,
'Archief' Z
Genootschap 1928).
