Over (Zeeuwse) kastelen en buitenplaatsen et jaar 2005 is uitgeroepen tot Jaar van het Kasteel, met als doel: actieve belangstelling te wekken voor de Nederlandse kastelen en historische buitenplaatsen. De aanleiding voor dit themajaar vormt het feit dat de Nederlandse Kastelenstichting 60, en de Kastelen stichting Holland en Zeeland 20 jaar bestaat. Uiteraard doet ook Zeeland voluit mee met dit jaar. Vanuit een breed samen-gestelde werkgroep worden de Zeeuwse activiteiten ontwikkeld. In de werkgroep zijn vertegenwoordigd: de Nederlandse Kastelenstichting {www. kastelen, nl; info@kastelen. nl de Kastelenstichting Holland en Zeeland {www. kastelenhollandzeeland. nl; info@kastelenhollandzeeland.nl de Stichting tot Behoud van Particuliere Historische Buitenplaatsen www.stichting-phbnl; info@stichting-phb.nl de Provincie Zeeland (www.zeeland.nl; infocentrum @zeeland. nl de Stichting Landschapsbeheer Zeeland (www. landschapsbeheer. nl/zeeland; info @slz. landschapsbeheer. nl de Zeeuwse Bibliotheek het Zeeuws Documentatiecentrum (www.zeeuwsebibliotheek. nl; info@zeeuwsebibliotheek.nl de Archeologische Werkgemeenschap voor Nederland, afdeling Zeeland (www.awnzeeland.nl het Bureau voor Toerisme Zeeland (www. vvvzeelandnet. nl; vvvzld@zeelandnet. nl museum De Burghse Schoole, Burgh (www. museaschouwenduiveland. nl streekmuseum De Meestoof, Sint-Annaland (www. tholenweb. nl streekmuseum IJzendijke, IJzendijke (www. ijzendijke-online. nl; museuminfo@zeelandnet. nl en de Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland (SCEZ) die de activiteiten coördineert. Een kasteel is een middeleeuwse versterkte woning die veiligheid bood tegen vijandelijke aanvallen. Het verschil tussen een fort en een kasteel zit hem in de woonfunctie. Door de verdedigbaarheid met dikke muren, kantelen, grachten en dergelijke onderscheidt een kasteel zich van boerderijen en andere woonhuizen. Een kasteel werd in de Middeleeuwen bewoond door een machtige heer, meestal een edelman, of diens plaatsvervanger (kastelein) wanneer de eigenaar verscheidene kastelen bezat. Middeleeuwse kastelen zijn er in verschillende soorten en maten. Velen bestonden oorspronkelijk uit een eenvoudige omgrachte woontoren van hout of steen, ook wel een donjon genaamd. In veel gevallen werd de donjon in de loop der eeuwen uitgebreid met kamers, torens en vleugels, en vormde zo de kern van het gehele kasteelcomplex. Soms werd de woontoren gebouwd op een kunstmatig opgeworpen hoogte. We spreken dan over een mottekasteel (motte is Frans voor heuvel). Deze heuvel was meestal omsloten door een ringgracht en een eveneens omgrachte voorhof waar de boerderij en bijgebouwen stonden. Dit type kasteel was in Zeeland erg populair. Tegenwoordig zijn nog een aantal van deze kasteelbergjes (of vliedbergen, werven) in het Zeeuwse landschap herkenbaar. In de twaalfde en de dertiende eeuw nam niet alleen in Zeeland, maar in vrijwel geheel Europa, het aantal bergjes spectaculair toe. steelberg in het Zeeuwse landschap Met financiële steun van de Provincie Zeeland, de Nederlandse Kastelenstichting en anderen is een programma van uiteenlopende activiteiten ontwikkeld waar Zeeland trots op kan zijn. En dat moet ook, want het gaat om erfgoed (en zoveel méér) om trots op te zijn! Tussen de officiële opening op 2 april en de afsluiting van het themajaar op 14 december is er op uiteenlopende plaatsen heel veel te doen en valt er veel te beleven. Het complete en telkens geactualiseerde programma vindt u op de website van de SCEZ: www.scez.nl Daarnaast wordt in de vorm van een flyer een beknopt overzicht van alle evenementen verstrekt. Deze special van Zeeuws Erfgoed levert u de nodige achtergrondinformatie over het Zeeuwse kasteel en de historische buitenplaats. Want ook na dit eenmalige themajaar verdienen die alle aandacht en alle zorg.

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeuws Erfgoed | 2005 | | pagina 30