Enkele kastelen,
buitenplaatsen
en vliedbergen te kijk
Cultureel
Erfgoed
Stichting
Zeeland
Ondanks veel verliezen aan kastelen en buitenplaatsen is er nog
altijd heel wat te zien. Hieronder een zeer beperkte greep
daaruit, bedoeld als een eerste oriëntatie. De aanduidingen zijn
beknopt. Wie nadere historische en bouwkundige informatie
zoekt, kan bijvoorbeeld te rade gaan in het boek Monumenten
in Nederland - Zeeland (Zeist/Zwolle 2003).
Op Schouwen-Duiveland vindt de bezoeker in de Westhoek
twee kastelen. Aan de Ring (nr. 2) in het hart van Haamstede
ligt het gelijknamige kasteel. De omgeving in de vorm van het
landgoed, het slotbos en het aangrenzende duingebied is bezit
van Natuurmonumenten. Het kasteel zelf laat zich bekijken
vanaf een wandelpad aan de zuidzijde. Van tijd tot tijd zijn
er rondleidingen door (een deel van) het interieur.
Slot Moermond is te vinden ten oosten van Renesse en is
bereikbaar via de oprijlaan vanaf de Loane of via het
Stoofwekken. Moermond fungeert als landgoedhotel en is
als zodanig te bezoeken. De omgeving is grotendeels
beschermd natuurgebied.
Halverwege Noordgouwe en Zierikzee ligt in Schuddebeurs
een cluster van buitenplaatsen. De belangrijkste daarvan zijn
Heesterlust (Heesterlustweg 4) en Mon Plaisir (Donkereweg
72), beide vanaf de openbare weg zichtbaar.
Van de kastelen en talloze buitenplaatsen die Walcheren telde,
is vooral in het gebied van de Manteling, de binnenduinrand
tussen Domburg en Vrouwenpolder, het een en ander bewaard
gebleven.
Kasteel Westhove is goed zichtbaar vanaf de weg Domburg-
Oostkapelle en vanaf de andere (voor-) zijde aan de
Duinvlietweg. Het is als Stayokay Hostel te bezoeken.
Duinbeek (Duinbeekseweg 19) laat zich goed bekijken vanaf
de weg en vanuit het gedeeltelijk vrij toegankelijke park.
Tussen Oostkapelle en Vrouwenpolder liggen Zeeduin en
Overduin. Men kan ze zien vanaf de Koningin Emmaweg
in het noorden en/of de Munnikweg in het zuidoosten.
Het park rondom Zeeduin is gedeeltelijk toegankelijk.
De Munnikenhof, ooit buitenverblijf van Jacob Cats, ligt net
buiten Grijpskerke aan de Jacob Catsweg 2. Dit omgrachte
huis wordt particulier bewoond en is vanaf de weg zichtbaar.
Ter Hooge en Toorenvliedt zijn te vinden aan de zuidwestzijde
van Middelburg. Het park van Toorenvliedt (Koudekerkseweg
131) is vrij toegankelijk; dat van Ter Hooge (Koudekerkseweg
200) voor het grootste deel en het beste bereikbaar vanaf de
Breeweg ten noorden van Ter Hooge.
Verspreid over Walcheren liggen vliedbergen die vrijwel
allemaal vanaf de openbare weg goed zichtbaar zijn. Enkele
voorbeelden: twee bergen ten westen van Aagtekerke (aan
de Herenweg en aan de Geschieresweg); twee dichtbij Gapinge
(aan de Snouck Hurgronjeweg en aan de Schellachseweg);
en twee ten westen van Middelburg (aan de Meinersweg en
aan de Perduinsweg)
Op Zuid-Beveland kan men in Kloetinge het Jachthuis
(Jachthuisstraat 15) zien. In Ellewoutsdijk liggen aan de
westzijde van de Langeviele (nummer 5) en daartegenover
aan de oostzijde (nummer 6) recent gebouwde huizen met
hun park; dit geheel dat vanaf de weg gedeeltelijk zichtbaar is,
gaat terug op een oudere buitenplaats en een nog ouder kasteel.
In Baarland ligt onmiddellijk achter de Hervormde Kerk het
moeilijk zichtbare en omgrachte kasteelterrein Hof van
Baarland. Ten westen van het dorp bevinden zich de
opgemetselde funderingen van kasteel Hellenburg. Die zijn
vanaf de overzijde van de gracht zichtbaar en soms in het
kader van een excursie toegankelijk.
Zuid-Beveland telt een aantal karakteristieke vliedbergen.
Zo ligt de hoogste berg van Zeeland in Wemeldinge, ietwat
verscholen achter de Hervormde Kerk in het westelijke uiteinde
van het dorp. In Borssele, ten noordoosten van het dorp aan
de Monsterweg, ligt de Berg van Troye.
Zeeuwsch-Vlaanderen is aanmerkelijk minder bedeeld
met kastelen en buitenplaatsen. Ten westen van Aardenburg
(aan de Herendreef 61) ligt daar de Elderschans, een villa op de
plaats van een vroegere schans.
Colofon
Special 'Jaar van het Kasteel 2005' is een uitgave van
de Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland.
Deze uitgave is mogelijk gemaakt dankzij een bijdrage
van de Provincie Zeeland in het kader van C-culture.
samenstelling Aad de Klerk
met bijdragen van Lineke van den Bout (Zeeuws Archief) - Liesbeth van
der Doe-van der Geest (Zeeuwse Bibliotheek Zeeuws Documentatie
centrum) - Ronald van Immerseel (Stichting tot Behoud van Particuliere
Historische Buitenplaatsen; bestuurslid Kastelenstichting Holland en
Zeeland) - Jan Kuipers (SCEZ) - Harry van Waveren
contactpersonen Aafke Bij de Vaate en Aad de Klerk foto's SCEZ, tenzij
anders vermeld opmaak decreet, Ramon de Nennie, Middelburg
druk Verhage Zoon, Middelburg
Postbus 49 4330 AA Middelburg
bezoekadres Groenmarkt 13
Telefoon 0118-670870
Fax 0118-670880
E-mail info@scez.nl
Internet www.scez.nl
