EEIBBIONDe van Zeeland Gemeentearchief van Goes Goes was één der eerste gemeenten in Zeeland, die in 1852 een archivarius aanstelde, in de persoon van de jurist J.G. Ab Utrecht Dresselhuis. Lang kon de man niet genieten van zijn nieuwe status, want in 1853 overleed hij. Na hem bood dominee IA. Soetbrood Piccardt zijn diensten aan en die fungeerde van 1861 tot 1888 als gemeentearchivaris. Vóór 1861 had hij al veel gedaan voor en in de Goese archieven. Het vermoeden dat in Goes alleen mannen met een dubbele naam tot archivaris konden worden benoemd, of dat zij wetenschappelijk geschoold moesten zijn, is echter onjuist. Na een intermezzo, waarin een drietal leraren aan de Goese HBS het archivarisschap bekleedden, nam de schoenhandelaar De Kruijter van 1918 tot 1931 de functie waar. Vanaf 1936 werden conform de wet nog slechts ambtenaren benoemd die konden bogen op het bezit van de vereiste diploma's in het archief wezen. Eerst zocht men het in combinaties met andere gemeenten, zoals Hulst en Tholen, maar vanaf 1970 was de archivaris van Goes alleen nog voor deze gemeente werkzaam. Van bergen papier tot professioneel archief De huisvesting van de archieven veranderde van bergen papier die overal in het stadhuis aan de Grote Markt konden worden aangetroffen, tot een professioneel ingerichte archiefbewaarplaats in het stadskantoor van Goes van nu. Het was de verdienste van De Kruijter dat er in het oude stadhuis in 1926 een brandvrije archiefbewaarplaats in gebruik kon worden genomen, daar, waar nu de bezoekers van het Lunchcafé van hun consumptie genieten. Een relikwie van die oude bewaarplaats koesteren we nog: het laddertje dat gebruikt moest worden om de dozen van de hoogste planken te kunnen pakken. De afstand tussen de archief bewaarplaats en het werkvertrek van de archivaris, op de zolder van het stadhuis, betekende vele meters lopen! Van 1970 tot 2005 was het archief gehuisvest in het pand Wijngaardstraat 3 te Goes. Verscheidene soorten Eerst tijdens het bewind van wijlen gemeente archivaris L.J. Abelmann kon worden gewerkt aan het vormen van een lokale instelling voor de beoefening van de geschiedenis van Goes en de Bevelanden door het uitbreiden van de collectie archieven. Sinds 1970 ging het niet alleen om de archieven van de burgerlijke gemeenten. Talloze archieven van kerken, verenigingen, stichtingen en bedrijven werden verworven, alles met het doel: de verbreding van de kennis over de geschiedenis van stad en gemeente Goes en de Bevelanden. Dat loopt thans van de burgerlijke gemeente Goes, via de Godshuizen en het Burgerlijk Armbestuur, kerkelijke gemeenten, een bedrijf als Franken en Van Weel of Oosterbaan en Le Cointre, naar de begrafenisvereniging van Wilhelminadorp en reisvereniging De vroolijke vrienden. Meer dan vierhonderd archieven liggen voor de bezoeker klaar. Voor elk wat wils! Omvangrijke verzameling Het archief bouwde daarnaast een uitgebreide documentatieverzameling op over een zeshonderdtal onderwerpen, een uitgebreide hand bibliotheek en een fotoverzameling van meer dan 100.000 eenheden. Vanzelfsprekend is veel al beschikbaar via de website van de gemeente Goes, www.goes.nl, met een doorklik naar gemeentearchief. Rond 50.000 foto's staan inmiddels online. De gegevens uit akten van de burgerlijke stand van 1811-1970 zijn beschikbaar, behoudens de wettelijke beperkingen. Inventarissen zijn daar ook te raadplegen, net als educatieve zaken. Stukjes geschiedenis van Goes en de Bevelanden completeren het digitale aanbod. Unieke voorbodenboeken Natuurlijk is zoals elders veel oud archiefmateriaal verloren gegaan. Toch zijn we erg blij met een vrijwel compleet negentiende-eeuws archief van de stad. Tot de werkelijk unieke archiefbestanddelen behoren de oude voorbodenboeken waarin de stadsbestuurders van eeuwen geleden hun ordonnanties afschreven, nieuwe poorters noteerden en verslag deden van gehouden rechtszaken. Werkelijk unieke boeken waarvan, voor zover bekend, het alleroudste helaas is verdwenen. Dat is vermoedelijk al in de achttiende eeuw verloren gegaan. Nauwe samenwerking Het gemeentearchief werkt sinds 1998 nauw samen met de gemeenten Borsele, Kapelle en Noord-Beveland. De besturen van deze gemeenten benoemden de Goese gemeentearchivaris ook tot de hunne. Als argeloze bezoeker kunt u dus bij uw visites aan de archieven van die gemeenten medewerkers uit Goes tegenkomen. Het oudste voorbodenboek van de stad Goes. De stadssecretaris begon in 1449 met zijn aantekeningen. Zeeuws Erfgoed 11 maart 2008/01 LANDSCHAP EN HISTORIE

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeuws Erfgoed | 2008 | | pagina 11