Romaans doopvont
uit het verdronken Nieuwerkerke
Vondst
voor het voetlicht
Op 6 mei meldde de heer R. van 't Westeinde uit Biervliet bij de
SCEZ de vondst van een groot stuk natuursteen, met daarop
gebeeldhouwd onder meer een fabeldier. Het stuk steen, dat bijna
70 kilo weegt en is vervaardigd uit Doornikse kalksteen,
was opgeploegd bij de kerk van het verdronken
laatmiddeleeuwse dorp Nieuwerkerke, ongeveer
twee kilometer ten zuiden van Groede.
De restanten van deze kerk zijn in 1995
tevoorschijn gekomen in de natuur
vriendelijke oever van de Nieuwerkerkse
kreek en vervolgens door het toenmalige
Provinciaal Depot voor Bodemvondsten
(PDB) in Middelburg met de hulp van
een groot aantal vrijwilligers
gedocumenteerd.
Uit schriftelijke bronnen is gebleken dat de kerk
aan het eind van de twaalfde eeuw is gesticht. Het
nu gevonden stuk natuursteen is op iconografische gron
den vrijwel zeker een fragment - ongeveer een vierde deel - van een
vierkant Romaans doopvont dat tot de kerk heeft behoord. Het zal
dus uit de tijd van de kerkstichting dateren. Voor Zeeland is dit een
bijzondere vondst, daar tot nu toe slechts zeer weinig gebeeldhouwde
decoratieve elementen uit die tijd bekend zijn. Vermeldenswaard zijn
in dat verband een gestileerd mensenhoofd uit de verdwenen kerk
van West-Souburg en een kopje van een mythisch wezen
('Jack O'Green') uit het klooster Emelisse op Noord-
Beveland (beide niet afkomstig van doopvonten).
Uit Vlaanderen zijn nog wel diverse fraaie en
intacte Romaanse doopvonten overgebleven.
Daarbij valt het op dat de doopvonten
uit de Scheldevallei meestal een vierkante vorm
hebben en die uit de Maasvallei een ronde.
Het doopvontfragment van Nieuwerkerke
is door de SCEZ opgehaald en bevindt zich
momenteel voor documentatie en onderzoek
in het Provinciaal Archeologisch Depot
te Middelburg. Het is de bedoeling dat het stuk
daarna in bruikleen wordt geplaatst in de kerk van
Groede.
Hans Jongepier,
adviseur archeologie
Zeeuws Erfgoed 24 september 2010/03 ARCHEOLOGIE
