WW,
i i- sp
I r:'
- -AU
K’
I
De linie in werking
Stattk ia
j
ftYrS'j- '1ÉI
L
ZEEUWS ERFGOED
nr. 4 2022
5
Afbeelding
Plattegrond van
Tholen rond 1595.
Middeleeuwse muren
en poorten zijn nog
zichtbaar l bron:
G. Danckerts,
plattegrond van de stad
Tholen, 1595.
enigszins te doen terugkeren. Hiertoe werden in
deze periode forten gebouwd op het eiland. Toch
zullen veel Tholenaren hebben uitgekeken naar
een verlossing van de Spaanse bezetter, ondanks
dat de activiteiten van de Geuzen niet elk dorp
ten goede kwam. De Geuzenaanvallen bleven
doorgaan en in augustus 1576 staken zij het dorp
Oud-Vossemeer in brand omdat het dorp door
gang zou hebben verleend aan Spaanse soldaten.
Het zou niet lang meer duren voordat de Spaanse
hegemonie ten einde kwam. Na het opgeven van
Zierikzee door muitende Spanjaarden trok het
Spaanse leger zich ook uit Tholen terug. In het
ontstane machtsvacuüm grepen de Geuzen de
macht. De satisfactie die in 1577 tot stand kwam
beloofde geloofsvrijheid voor de katholieken, maar
hiervan kwam in werkelijkheid niets terecht. Ook
de in de satisfactie opgenomen belofte om
slechts in een uitzonderlijk geval een garnizoen
te vestigen op Tholen, bleek niet haalbaar. Het
strategische belang van het eiland voor de
verdediging van Zeeland was hiervoor te groot.
Om de verdediging te versterken, werd er al snel
(in 1578) aan beide zijden van de Eendracht
begonnen met de aanleg van verschillende
Met de aanwezigheid van de Spanjaarden in
Brabant, bleef de dreiging voor Zeeland aanwezig.
Het gevaar nam toe in 1583, toen het kasteel van
Wouw door de Spanjaarden werd belegerd en
verdedigingswerken. De twee voormalige Spaanse
forten werden in gebruik genomen en daarnaast
werd een hele reeks kleinere verdedigingswerken
in de vorm van schansen en redoutes op de
Thoolse zijde langs de rivier de Eendracht
opgericht. Ten tijde van het twaalfjarig bestand
in 1619 en 1620 werden in totaal vier grotere forten
gebouwd aan de Brabantse zijde, om beter
bescherming te bieden tegen de Spanjaarden.
Dit op kosten van de Staten van Zeeland.
De belangrijkste schakel in de linie was het stadje
Tholen, wiens haven direct aan de Eendracht lag.
Om aan zijn rol in de linie te kunnen voldoen,
veranderde het karakter van Tholen rond 1600
drastisch van een laatmiddeleeuws havenstadje
naar een karakteristieke stervormige vestingstad.
I'. '\.iJ LF- f iK/fc
C ’Eirwuin.- 1. i.Ki-,
J ..b .L- F".
h Vf-TLakiO ■■ocbtl
I’ 7lUS1.-WA.es
u b TltS k:ir.r
