En echter bestonden er, althans in Handschrift, twee goede
en zeer omstandige verhalen van bevoegde schrijvers, die
daarbij grootendeels ooggetuigen geweest waren van hetgeen
zij te boek stelden. De een was gualtherus of gai.bertus
Notaris te Brugge. Diens werk De Vita Karoli Boni etc.
is het uitgebreidste. De andere is onze walterus of gual
therus Aartsdiaken te Terouanne. Hij schreef het op ver
zoek van johannes Aartsbisschop van Terouannedie in
1130 overleed. Beide werken zijn later gedrukt in de Acta
sanctorum der Bollandistenin het 1ste deel van Maart (op
2 Maart) pag. 179219. Het tweede aldaar van bl. 163178.
Het eerste wordt ook gevonden (misschien ook wel het tweede)
in het 13de deel (p. 347 suiv.) der groote verzameling Ré-
cueil des Historiens des Gaules par Dom. bouquet. Doch
deze reuzenwerken zijn slechts voor weinigen toegankelijken
zijn niet eens op alle openbare bibliotheken voorhanden
waarom wij hier iets uit deze Vita wenschen op te teekenen.
Zij begint aldus
Prologus in Vita Karoli Comitis Elandriae.
Domino suo et patri merito sanctitatis totius reverentia
devotionis excolendo Johanni sanctae Teruanensis Ecclesiae
Episcopo, frater Walterus dignationis ejus inutilis servus,
debitum omnimodae subjectionis obsequium. Praecepit humi-
litati meae auctoritas reverenda paternitatis tuae, ut, quia
his nostris temporibus horrenda nimis a nefandis hominibus
in partibus istis perpetrata sunt crimina) sicut gesta sunt
cuncta stilo percurram et ad notitiam posterorum scribendo
transmittam. Accessit etiam vestrae jussionidomini Goze-
lini decani et fratrum nostrorum amica petitio. Vestrae
igitur sanctitatis auctoritate et fraterna cogente caritate aggre-
diar. Conabor autemomni nevo falsitatis et vulgaris
incerto opiniouis evitato, simplici tantum narratione referre
quae acta sunt earum quas vel ipse vicli vel virorum
veracium testimonio indubitanter cognovi rerum lectoris cog-
nitioni dumtaxat necessariam occultare inveniar veritaiem.
Pag. 198 verso. Explicit prologus. Incipit libellus de Vita