89
naar een stuk van het jaar 1480 en wordt ook in het ver
volg niet meer in een der Zeeuwsche archieven aangetroffen.
Vatten wij al het vorige zamendan volgt er uitdat het
papier met dit wapen noch in het tijdperk van Jan zonder
vrees; noch in dat van Filips van Bourgondië uit
sluitend te huis behoortmaar dat van het begin tot het
einde der 1 ode eeuw zulk papier in de naast aan Frankrijk
gelegen landen eene zekere vermaardheid heeft gehad. In
tallooze plaatsen en landschappen van het Fransche koning
rijk was de gouden lelie der Bourbons het meest gebruike
lijke wapenteekenwaarvan een enkele blik op de kaarten
van OrtïELius en Blaeu ons kan overtuigen. Niets is dus
natuurlijker, dan den oorsprong van dat papier in Frankrijk
te zoekenwaar in den loop van die eeuw meer dan ééne
fabriek zich met de vervaardiging daarvan zal hebben bezig
gehouden. Eene inzage der oudere atlassen zal ons doen
zien dat het schild met de enkele leliemet den barensteel
van drie stukken gebroken, het wapen was van het schoone
Provenceeen graafschapdat voor den tijd waarop het
aan de Fransche kroon werd gehechtreeds beroemd was
door de goede hoedanigheid van het papier, dat er in groote
hoeveelheid werd gemaakt aan de vele beken en wateren
waarmede het land was doorsneden. Het kruis met de spij
kers zal men er echter nimmer bij afgebeeld vinden. Het
maakte dan ook geen deel van dat wapen uit en is evenmin
een in de heraldiek bekend sieraad. Het zal derhalve slechts
aangemerkt moeten worden als een uitvloeisel der vrome fan-
taisie van den ouden Franschen papierfabriekantdie daar
mede de voortbrengselen van zijnen molen van die van an
deren zijner landgenooten heeft willen onderscheiden.
PI. XIYn°. 13. De enkele lelie of fleur de lis, die
duidelijk te kennen geeft, dat het papier hetwelk daar
mede is voorzienvan geen anderen dan van Franschen
oorsprong kan zijn, moet onder de oudste merken worden
gerangschikt. Sotheby ontmoette haar reeds in de Haagsche