Ill
leus toezicht over de drukpers, de vertraging en stremming, die
het aanbragt, in de mededeeling van geleerde ontdekkingen en
waarnemingen
„Wie herinnert zich vooral niet den indruk, die het gevoel
der vernedering, de afkeer eener gedwongene gehoorzaamheidde
verachting onzer overheerschers op onze harten maakten?
„Wie teekend ons die algemeene neerslagtigheidmoed- en
lusteloosheid, die allen, na het verlies van hun Vaderland en
Volksnaam, onder het gewigt van eigendunkelijke wetten bezielde?
„Neen M. H. in den vrede alleen kunnen Wetenschappen
bloeijen, onder een zagte Regeering alleen kan zich de Geest-
kragt ontwikkelen, en, door hoop en aanmoediging geschraagt,
zich verlustigen in de goedkeuring der tijdgenoten en de toekomst
rustig te geinoet zien.
„Wij zijn, 't is waar, bewaard gebleven voor eene geheele
verbastering. t)e practicale Wetenschappen zijn op de Hooge
Scholen doorgezet. Enkele stukken van bespiegeling en smaak
zijn verschenen. Sommige dichters traden te voorschijn met de
voortbrengselen van hun Genie. Maar ware Geleerdheid en oude
Letterkennis sluimerden; en zouden allengskens plaats gemaakt
hebben voor de nieuwere smaak der Franschen, om door Ver
talingen het belang der doode Talen te verdrijven, en door ver
dichte Geschiedenissen het onderzoek der oude Historiën te ver
vangen.
„Wat kon, wat moest er (naar de aanmerking van den schran-
deren Hoogleeraar Kemper) het gevolg van zijn, dan een lang
zaam verval van alle Vaderlandsche Letterkunde in de Winge
westen en eene Verheffing der Natuurkundige en andere in het
gemeene leven dadelijk bruikbare Wetenschappen, ten koste van
alle wijsgeerige, bespiegelende en Letterkundige kennis, en dus
ook ten koste van alle eigentlijke gezegde Geleerdheid?
„Wie onzer had zicli immer eenig licht durven beloven uit
zulk een nagt van duisternis? Wie redding uit een Magt, zoo
sterk en verpletterend?
„Dit durfden wijnog een jaar geledenniet doentoen reeds
de vrijheidzon onze Hollandsche en Zeeuwsche broederen begon
te verlichten. Eu echter zederd ruim 8 (7) maanden zijn wij