EEN SMAADSCHRIFT OPGEKNOOPT,
door
Mr. A. MEERKAMP VAN EMBDEN.
Dat boeken eertijds wel eens krachtens een rechterlijk vonnis
door beulshanden werden verbrand is bekend. De geschriften van
Luther bijvoorbeeld zijn herhaaldelijk aldus vernietigd. In 1521
ontving de beul van den Raad van Vlaanderen te Gent 6 ponden
Parisis voor het tweemaal verbranden van de boeken, door Luther
geschreven en nog 12 schellingen voor het daartoe gebruikte
hout en te Oudenaerde werd in dienzelfden tijd de scherp
rechter voor een soortgelijke executie met 3 ponden Parisis
beloond 2). Nog in 1790 verbrandde de beul te Haarlem een
schotschrift tegen de Orangisten 3).
De bekende pastoor van Woerden, Johannes Pistorius, werd
15 September 1525 te 's-Gravenhage als ketter veroordeeld om
te worden verbrand, „zulex", zegt het vonnis 4), „dat van hem
1) „Audit maisire Nicolas Bkutram, [maistre des haultes euures de la ville de
Gand,] pour a deux divers foiz auoir bruslé les liures dudict Luthère, vj fl? par.,
et pour bois pour brusler lesdiz liures, xii s. p.". Frédéricq, Corpus documeutorum
Tuquisitiouis Neerlandicae, dl. V, blz. 400, nr. 755.
2) „Audit [maistre Wessel] pour avoir fait l'exécucion par le feu de grandes
multitudes de livres en prentes de la doctrine dudit Luter, payé III par.". De
terechtstelling had plaat9 „par sentence de lempereur nostre sire et de son conseil".
Frédéricq, a. w., dl. IV, blz. 134, nr. 92.
3) Gonnet, De meester van den scherpen zwaarde te Haarlem, blz. 34 en af
beelding.
4) Frédéricq, a. w., dl. IV, blz. 496, nr. 380.