xiv
waarbij een vorige generatie bij haar streven individueele en
gemeenschapsbelangen tot een harmonisch geheel samenvatten,
meende zich blijvend te kunnen neerleggen.
Hoezeer men zich hierbij verrekend heeft blijkt thans wel
overduidelijk. Op oeconomisch gebied worden de rechten van
het individu slechts ontzien voorzoover de belangen van de
gemeenschap daarbij gebaat zijn, en deze zelfde tendenz streeft
in de rechtsbetrekkingen tusschen individu en overheidslicha
men naar verwezenlijking.
Nu is het duidelijk dat iedere wetenschap, die zich niet tot
het bestaande beperkt, alle mogelijke schakeeringen in deze
accentverdeeling in haar beschouwingen betrekt en het is met
name de algemeene sociologie, die naar een zoo volledig mo
gelijk overzicht streeft van dit probleem binnen de verschil
lende gebieden van het maatschappelijk leven, zoowel positief
als potentieel. Zij stelt de verschillende sociologische stelsels
naast elkaar en een harer beoefenaren, Freyer, ontwerpt een
sociologie als Wirklichkeitswissenschaft, die in haar begrippen
tracht samen te brengen, wat zich in de werkelijkheid niet met
elkaar verdraagt. Freyer blijkt als wijsgeer-socioloog een gids,
die de wijsbegeerte, waarop hij zijn stelsel baseert, als bekend
vooronderstelt. Zoodoende wordt het den lezer niet voldoende
duidelijk, dat het hier een probleem van veel algemeener aard
betreft, dat beheerscht wordt door de wijsgeerige begrippen
subjectieve en objectieve geest. Het is niet doenlijk hierop
thans nader in te gaan. Mijn opmerkingen bedoelen slechts U
er aan te herinneren, dat de wetenschappelijke bestudeering
van onderscheiden, thans actueele problemen U vraagt door
te stooten tot die algemeene wetenschap, die logisch aan de
bijzondere wetenschappen voorafgaat en waardoor zij al of
niet hun rechtvaardiging vinden.
Onze administratie vertoont nog steeds de sporen der achter
ons liggende jaren. Daai de volledige gegevens betreffende
het overlijden van directeuren en leden niet te harer beschik
king staan, moet deze opsomming ditmaal achterwege blijven.
Een uitzondering worde slechts gemaakt voor wijlen Professor