Sidney tot overgave moest worden gedwongen. Met de regering van Jacobus
keert het getij voor Robert. Hij wordt baron en in 1605 krijgt hij de titel
Viscount Lisle, in 1618 zelfs de titel Earl of Leycester. James maakt in een
artikel 3) over Robert de opmerking, dat niets Elizabeth meer gegriefd zou
hebben dan de wetenschap dat Robert de naam zou krijgen van haar gunste
ling en geliefde, die aan het einde van 1585 en de eerste maanden van 1586
als een vorst in de Nederlanden werd binnengehaald.
Jacobus begint een andere politiek; via de agent Nicolas de Scorza laat
hij Spanje polsen over vredesonderhandelingen. Hij doet dit zo in het geheim,
dat zelfs Sir William Browne, de plaatsvervanger van Sidney in Vlissingen
van niets wist, ofschoon deze stad toch de „whispering gallery of the
Netherlands" was. Onder het gezelschap dat Jacobus komt bezoeken is
weer de Zeeuw Valcke. De gezanten nemen de gelegenheid te baat om over
hulp voor ontzet van Oostende te spreken, maar krijgen te horen dat het
gepaster is naar wegen tot vrede dan naar die tot oorlog te zoeken.
De val van Oostende in 1604 heeft dezelfde indruk gemaakt als de val
van Antwerpen in 1585. In de annalen van de krijgsgeschiedenis is het beleg
van Oostende een evenement van eerste rang. Browne, die met een Neder
landse vrouw was getrouwd en sympathie voor de Nederlanders koesterde,
voelde aan dat er ten opzichte van de positie van de pandsteden bij een
eventuele vrede tussen Spanje en Engeland een vreemde situatie zou ont
staan.
Bij het vredesverdrag tussen Spanje en Engeland van 1604 werd bij arti
kel 5 geregeld dat de pandsteden niet werden opgegeven in verband met de
bestaande tractaten, maar dat de Republiek tijd zou worden gelaten om
vrede met Spanje te sluiten. Vlissingen was de sleutel van de Schelde.
Maar wat moest er nu gebeuren als Spaanse schepen naar Antwerpen
Spaans gebied wilden varen, terwijl de Zeeuwen de passage als een
bulldog bewaakten. De blokkade van de Vlaamse kust door Zeeuwse en
Hollandse schepen was een ander maar niettemin belangrijk punt.
Browne, soldaat met Nederlandse krijgskundige opleiding, stelde vragen.
Wat gaat er gebeuren wanneer Spaanse en Nederlandse schepen op kanon
afstand van Vlissingen met elkaar in botsing komen Vlissingen was immers
een Engelse stad. Zijn de stromen bij Vlissingen neutraal gebied Stel het
geval dat een Spaans schip zijn toevlucht zoekt in de pandstad Vlissingen.
Men begint te merken dat Engeland zich gaat terugtrekken van de zaak der
Nederlanden. Hier liggen de kiemen men denke aan de concurrentie op
de wereldzeeën en de opvattingen van Jacobus over het protestantisme
voor de twee Engelse oorlogen tegen de Nederlanden in de 17e eeuw.
De brieven van Browne, in de moeilijke jaren na 1604, toen de wind zich
tegen de Republiek keerde, geven in hun dagelijkse verslagen ,,the drama of
the birth of a new nation in Europe". Philips III van Spanje wilde de hand-
54
