Frederik V arriveerde de Spaanse ambassadeur Don Carlos Coloma in januari
1630 in Londen, hetgeen op 25 november 1630 resulteerde in hel Verdrag van
Madrid. Hoewel de inhoud van hel verdrag dat de vredestoestand tussen Spanje
en Engeland herstelde niet wezenlijk anders was dan de vrede die beide mogend
heden in 1604 hadden gesloten, werden op verzoek van de Engelsen aangaande
de kaapvaart nu zekere termijnen in acht genomen waarbinnen de veroverde buit
alsnog aan de kapers zouden toevallen32. Genomen prijzen zouden wederzijds
worden gerestitueerd zodra de vrede officieel was afgekondigd, of ten minste na
vijftien dagen indien het buitschepen betrof genomen in the Narrow Seas, drie
maanden voor prijzen genomen tussen de Narrow Seas en de Azoren en wel een
jaar voor prijzen veroverd bezuiden de evenaar.
Door het verdrag van Madrid, dat een belangrijke overwinning voor Olivares
betekende, was Engeland opnieuw geneutraliseerd. Waar voorheen alleen Zeeu
wen en Hollanders de voordelen van het aandoen der Engelse kust genoten, werd
nu ook voor de onderdanen van Filips IV van Spanje en Portugal een verbinding
over zee gerealiseerd. In het vervolg kon het transport van troepen en gelden tus
sen Spanje en Vlaanderen weer veiliger geschieden terwijl het bovendien moge
lijk was hiervoor Engelse schepen te charteren. Toch reikten de ambities van Oli
vares aanzienlijk verder dan een welwillende neutraliteit alleen. Met als lokaas
de erkenning van Frederik V als keurvorst van dc Palts, waarover in hel vredes
verdrag van 1630 niets was opgenomen, tekenden Olivares en Sir Francis Col-
tington reeds op 12 januari te Madrid in het geheim een offensieve alliantie tegen
de Republiek die aan beider vorsten ter bekrachtiging kon worden voorgelegd5'.
Door de zogenaamde Cottington Treatygericht op de verdeling van de Ver
enigde Provinciën, lag voor de Republiek een bedreigende marinesamenwerking
tussen Spanje en Engeland in het verschiet. Indien Karei I dit verdrag onderte
kende zouden de Engelsen tegen betaling van een maandelijkse som van 100.000
escudos de konvooien tussen het Iberisch schiereiland en Vlaanderen verzorgen
waarbij zij dc Spanjaarden openlijk tegen aanvallen van Staatse bodems te hulp
zouden snellen.
Nu door de politieke volte-face van Karei I was gebleken dat het verdrag van
Southampton, dat overigens toch al weinig meer had opgeleverd dan enkele mis
lukte vlootexpedities naar Cadiz, voor de Republiek een kostbare aangelegenheid
geworden was waarvan zij maar weinig vruchten had kunnen plukken, restte toch
de vraag welke betekenis nog aan de in 1625 gemaakte afspraken mocht worden
toegekend'5'. Bleef de inhoud van het verdrag van Southampton voor zover het
Nederlandse aangelegenheden aanging gehandhaafd of vervielen nu ook de door
Holland en Zeeland gewenste steunpunten aan de Engelse kust - wellicht het be
langrijke praktische voordeel dat de Nederlanders van het bondgenootschap had-
32. Davenport, European Treaties305-314. Zie voor deze termijnen ook PRO, SP 94/35 lï. 39r-
40v, Dorchester aan Cottington, 27 seplember/7 oktober 1630.
33. S.R. Gardiner. History of England from the Accession of James I to the Outbreak of the Civil
War 1603-1642 7 (1629-1635) (London 1884) 176-177. J.H. Elliot, The Count-Duke of Olivares. The
Statesman in an Age of Decline (Yale 1988) 403-405 en 507-508.
34. Winkel-Rauws, Nederlandsch-Engelsche samenwerking, 193-195. Israel, The Dutch Republic
and the Hispanic World 115-116 en 191 -192.
45
