Afb. 9: De legpenningen uil 1645 en 1657. Z4, KZGW, Zelandia Illustrata III-804.
door Van Barlaer gemaakt16. Tussen wapens op glas en wapens voor stempels ol:
borduurwerk ligt niet zoveel verschil. Negen jaar later (1672) werd Van Barlaer
echter door de stad Middelburg betaald voor het model van de nieuwe koperen
kronen voor de Nieuwe Kerk17. Blijkbaar begon de Middelburgse vroedschap
Van Barlaer als een kunstzinnige duizendpoot te beschouwen. Ook de betaling
voor het drukken van honderd exemplaren van het gedicht op het jubeljaar in
1674 lijkt niet direct tot het werkterrein van een glasschilder te behoren. Het te
kent echter wel de veelzijdigheid van deze kunstenaar18.
Legpenningen
Ook de Rekenkamer maakte van deze veelzijdigheid gebruik. Tegelijk met de re
paratie van het raam betaalden de rekenmeesters hem in 1657 voor een model
van een nieuwe koperen legpenning1'1. Leg- of rekenpenningen waren vanouds
een hulpmiddel bij het rekenen. Op een tafel of kleed getrokken lijnen werden bij
het rekenen door penningen gemarkeerd, waarbij iedere lijn een vaste eenheid
vertegenwoordigde. Vooral bij het rekenen met ponden, schellingen en pennin
gen was dit handig. De gewone burger kocht dergelijke penningen bij de smid,
overheidsinstanties lieten eigen exemplaren maken, die niet te koop waren. Der
gelijke penningen waren over het algemeen van koper, hoewel ook zilveren en
16. Zeeuws Archief, Arch. Rekenkamer C, inv.nr. 1230. lol. 174 en 1232.
17. Kronen die helaas tijdens de brand op 17 mei 1940 gesmolten zijn. Deze werden in de Tegen
woordige Staat (I, 192) zelfs speciaal vermeld. Ze waren 'van een uitmuntende grootte met drie
transscn boven den anderen'. H.M. Kesteloo. 'Kerkelijke rekeningen van Middelburg, 1613-1672'.
in: Archief. Vroegere en latere mededelingen 901dl 8, 141 -142.
18. H.M. Kesteloo, 'Stadsrekeningen van Middelburg 1650-1675', idem, 78.
19. Zeeuws Archief. Arch. Rekenkamer D, inv.nr. 9973.1 (rekening espargnes).
87
