Bijlage
TOT UYTERSTE RUINE
103
Aanvalsplan tot aantasting van de Spaanse hegemonie in West-Indië door Jan de
Moor (circa 1577-1644), burgemeester van Vlissingen en bewindhebber van de
Kamer Zeeland van de WIC (circa 1630).
NASH inv.nr 1358a*
Concept in wat manieren dat men door Godes hulpe den staet van de Westindische
compagnie soude connen vastgestelt werden, mitsgaeders desen lande grooten dienst
geschien ende den coninck van Hispanien tot syne uyterste ruine ende verderf soude
gebracht werden.127
Alsoo den coninck van Hispanien enden synen raet begundt te gevoelen den groo
ten afbreuck die hem ende de syne werden aengedaen door de Westindische com
pagnie, soo in de Brasilien als Westindien, daerdoor hy ende de syne in soodani-
gen postuere werden gestelt dat sy niet en connen uytvoeren hare moordadige
ambitieuse deseinen, soo in de landen van Vranckryck, Italien, Duyslandt als deser
landen. Waerdoor hy voornementlycken werden geparst in 't versoecken van eenen
treves in dese landen om soo alle syne schepen van oorlooge ende bootsvolck te
trecken uyt de havenen van Vlaenderen om die tot synen dienst jegens de macht
van de Westindische compagnie te gebruyeken, daeruyt can geoordeelt werden hoe
dat de conquesten van Brasilien hem aen het herte is raeckende. Soo dat hy liever
alles in Nederlandt soude abandonneeren dan de compagnie in Brasilien ende
Wesindien te laeten nistelen gelyck nu claerlyck is blyckende by syne macht van
schepen die hy nu in syne landen van Hispanien ende Portugael als Bosschayen128
is toerustende met groot aental van bootsvolck ende soldaeten om de conquesten
in Brasilien deser landen afhandigh te maecken.129
Dit voorschreven gemerekt ende ingesien hebbende soo hebbe ick den lande wil
len aenwysen door wat middelen dese loffelycke compagnie soude connen
gemeintineert werden ende gebracht tot eenen vasten en geluckygen staet, ende
daer nevens gevoordert den dienst, welvaren ende reputatie deser landen d'welck
my is moveerende desen op pampier te breingen ende syne Excellentie daer van te
dienen naer myne advys.
Alsoo bevonden wert de macht van de Westindische compagnie soodanigh te
wesen dat se jegenwoordigh niet bestandigh en is om soo een royaelle macht te
equipeeren om te connen de armade van den coninck van Hispanien het hooft te
bieden, nochte oock het landen van het crysvolck ende amonitie van de selve te
beletten, soo dat apparent de compagnie in de landen van Brasilien maer defensyf
sullen connen vechten, ende voornementlycken soo de macht onser vianden voor
de onse aldaer souden syn soo dat nootsakelycken wat notabels by diversie moet
aengevangen werden.
