80
TOT UYTERSTE RUINE
Nog ambitieuzere plannen konden in 1616 ten uitvoer worden gebracht. Mede
dankzij de inlossing van de Engelse pandsteden Vlissingen, Rammekens en Den
Briel vertrokken in dat jaar twee grote groepen kolonisten vanuit Vlissingen naar
de Wilde Kust. Een eerste groep van 130 personen - onder wie veertien gezinnen
landde onder aanvoering van kapitein Pieter Adriaensz. Ita aan de oever van de
Amazone bij de monding van de rivier de Ginipape. De kolonisten, die huizen en
hutten en ook een fort bouwden, stonden op goede voet met de indianen, van wie
ze hulp kregen bij het aanplanten van tabak en rode verfstoffen. Een tweede groep
kolonisten verliet de Walcherse rede met twee schepen en een galjoot en vestigde
zich meer naar het oosten aan de rivier de Essequebo. Deze expeditie werd geleid
door Aert Adriaensz. Groenewegen, een Nederlandse katholiek die voor de
Spanjaarden aan de Orinoco had gewerkt, maar toen hij hoorde dat het Zeeuws-
Engelse handelshuis De Moor-Courteen een kolonie wilde stichten, de Spaanse
dienst verliet. Vooral omdat hij uitstekende contacten had met de indianen, wiens
taal hij beheerste, groeide de Zeeuwse vestiging rondom Fort Kijkoveml uit tot een
bloeiende en permanente plantagekolonie, die Groenewegen tot zijn dood in 1664
leidde.64 Gedurende enige jaren leidden de Vlissingse plantagekolonies in Guyana
een bloeiend bestaan. Reeds in 1617 wist de admiraliteit te berichten dat De Moor
en zijn handelspartners
'nu eenen langen tijdt van jaeren hebben genegocieert op de Westindien ende voornemenriick
op ende in de rivieren van de Amasones, Waja Poca ende andere rivieren ende quartieren daer
ontrent gelegen, ende aldaer eenige schepen ende jachten geduijrich als mede eenich volck
aldaer aen landt gehouden hebben ende alnoch houdende zijn, tot gerieff van de huijsen alda
er getimmert, die bij haer geemployeert worden ten deele omme de voors. quartieren te lan-
dewaerts breeder te ondersoecken ende ontdecken alsmede omme de landtbouwerije bij haer
in de voors. quartieren aengevangen waer te nemen'.65
