DAGBOEK
113
in Den Haag een gouverneur. Het koninkrijk werd bestuurlijk opgedeeld naar
Frans model in departementen die uiteraard noch met de historische gewestelijke
grenzen, noch met de huidige provinciegrenzen samenvielen. Zo werd Noord-
Holland met delen van andere provincies het departement van de 'Monden van de
Zuiderzee' met als prefectuur Amsterdam. Het huidige Zuid-Holland was opge
nomen in het departement 'Monden van de Rijn' onder de in Den Haag wonen
de prefect De Stassart. De huidige provincie Zeeland met uitzondering van
Zeeuws-Vlaanderen werd bestuurd vanuit Middelburg als Departement 'Monden
van de Schelde'." De prefectuur van dit laatste departement was ondergebracht in
de abdij te Middelburg. Prefect werd baron Petrus Pycke.
Deze situatie heeft er bijvoorbeeld toe geleid dat bestuurlijke, financiële en mili
taire maatregelen in Zeeuws-Vlaanderen anders en veelal eerder zijn geïntrodu
ceerd dan in de departementen van het voormalige Koninkrijk Holland, en dus
het gedeelte van het huidige Zeeland boven de Westerschelde. Zo heeft Zeeuws-
Vlaanderen veel eerder de gevolgen van de conscriptie, de Napoleontische dienst
plicht, ervaren dan de rest van Zeeland. Weliswaar heeft Napoleon zijn broer
Lodewijk tot verschillende militaire inspanningen gedwongen, maar een algeme
ne dienstplicht is er pas na de inlijving ingevoerd. Een van die inspanningen is ove
rigens niet mis geweest: het leveren van een Hollandse brigade onder leiding van
generaal Chassé voor Napoleons veldtocht in Spanje."
Elk departement was verdeeld in arrondissementen die onder leiding stonden van
een sous-préfet of onderprefect. Voor het departement 'Monden van de Schelde'
waren dat de arrondissementen Middelburg, Goes en Zierikzee. Verder had elke
plaats een burgemeester die uiteraard maire genoemd werd. Dankzij de Annuaire
statistique 011 almanach des autorités constituées du département des Bouches de
l'Escautpour Van 1813 hebben we een gedetailleerd overzicht over de Zeeuwen die
participeerden in het bestuur van departement en arrondissementen.'1 De Fransen
onderscheiden in Zeeland, dat nog een verzameling eilanden was, de eilanden
Walcheren, St. Joosland, Zuid-Beveland, Wolphaartsdijk, Noord-Beveland, Oost-
Beveland, Schouwen, Duiveland, Tholen en St. Philipsland. Er waren 108 gemeen
ten, de totale oppervlakte was 63.000 hectaren en de bevolking van het departe
ment omvatte 76.820 zielen.
De prefect werd in Middelburg bijgestaan door een ambtelijk apparaat onder lei
ding van een secretaris-generaal Grégoire Dubosch, een (franstalige) Belg uit
Eeklo. Verder was er een raad van de prefectuur, ongeveer op te vatten als een dage
lijks adviesorgaan van het departement. Deze bestond uit vier personen, allen
representanten van de sociaal-economische en bestuurlijke elite van Middelburg.
Het departement had verder een conseil général van veertien personen. Daarvan
was er een, namelijk Jacob Snouck Hurgronje, die in Middelburg het buiten
Veldzigt bewoonde, zowel lid van de conseil de prefecture als van de conseil général.
De meeste leden van deze algemene raad kwamen uit Middelburg, althans van
Walcheren, maar er waren ook enige uit de arrondissementen Zierikzee en Goes.
Uit Zierikzee maakte onder anderen Willem Adriaan de Jonge, de vader van
Bonifacius, deel uit van dit college.
De prefect werd voor het le arrondissement (Walcheren) bijgestaan door een con
seil d'arrondissement van negen personen die een veel minder prominente positie
innamen binnen de burgerlijke elite. De onderprefect van het 2e arrondissement,
