UIT VADERLANDSLIEFDE 37 voor de oprichting van een heus standbeeld voor de 'aartsschavuit' Jansen in het centrum van Middelburg."" En al hebben beide 'uitvinders' inmiddels een maan- krater naar zich vernoemd gekregen'0", de prioriteitsstrijd gaat door tot op de dag van vandaag. In het in 2004 verschenen boek Stargazer: the life and times of the tele scope van de Australiër Watson wordt de brillenmaker Hans Lipperhey als de uit vinder van de verrekijker aangemerkt, terwijl de Amerikaan Barlow Pepin zich dat zelfde jaar manifesteerde als onvoorwaardelijk pleitbezorger voor Jansens prio riteit. Hij heeft het zelfs over 'the stubborn survival of the Lipperhey myth'."17 Over Jansen als uitvinder van de samengestelde microscoop heeft ondertussen niemand het meer. Uit het internationale historische onderzoek is inmiddels vast komen te staan dat de samengestelde microscoop voor het eerst in 1625 als bruikbaar instru ment is gesignaleerd.u,s Sacharias Jansen speelde toen geen enkele rol meer en voor Lipperhey is de microscoop nimmer geclaimd. Toch nog een standbeeld(je) voor Jansen In 1917 heeft Sacharias Jansen warempel toch nog een echt monument(je) gekre gen, zij het niet in Middelburg maar nota bene in Amsterdam. Want in 1909 had de Amsterdamse stadsarchivaris J.C. Breen bij toeval ontdekt dat deze in Den Haag geboren 'Middelburgse' brillenmaker ook korte tijd Amsterdammer was geweest. Sacharias Jansen bleek in 1626 van Zeeland naar Amsterdam te zijn ver huisd, waar hij in een deel van het 'Huis onder 't Zeil' op de Dam een brilslijpe- rij had gevestigd. Hoewel hij daar al in 1628 failliet was gegaan, kon Amsterdam nu toch ook een beetje meedelen in de eer, de 'ware' uitvinder binnen haar stads muren te hebben gehad.100 Toen de Amsterdamse optiekhandel Schmidt in 1917 de handel in brillen en andere optische instrumenten overbracht naar een nieuw pand op de hoek van het Rokin en de Wijde Kapelsteeg, niet ver van de Dam, werd in de zijgevel van dit nieuwe gebouw (Rokin 72), ter hoogte van de eerste verdieping, een beeldje geplaatst van 'den uitvinder der verrekijkers', met het dui delijke opschrift 'Zacharias Jansen' (zie afbeelding 15). Afb. 15. Het beeldje van de vermeende uitvinder van de verrekijker Zacharias Jansen in de zijgevel van Optiekhandel 'De Gouden Bril', gebouwd in 1917 aan het Rokin te Amsterdam. Foto P. Louwman.

Tijdschriftenbank Zeeland

Archief | 2007 | | pagina 39