PIERRE BOREL
79
één blik wordt er honderdmaal zoveel ruimte weergegeven als met andere kijkers.
Voor een dubbele kijker zijn er twee identieke bolle nodig. [13]
Hij verwacht dat we met deze dubbele kijker de maan enzovoort vierduizend keer
dichterbij en beter dan tevoren kunnen zien.
Ik heb genoegen beleefd in het onthullen van geheimen van schrijvers en ik zou
veel raadsels als voorbeeld kunnen geven die ik opgelost heb. Een aantal heb ik er
in mijn Scheikundige bibliotheek en in mijn Oudheden uit Castres genoemd, die ik
hier niet ga herhalen. Maar ik voeg een ander raadsel over slijpen van diezelfde
Rheita toe, met het volgende thema:
Cphaatritna Ipeu uiimsesn itmoo ianggelnuitoisnea tunitproulmi pionleiato etc.
Dit is:
charta; pulmento patinam levissimo agglutina ingeniose, vitrum tripoli in ea polito, etcetera.
Bestrijk vernuftig een schaal met een hele fijne papierpap; daarin moet de lens met tripel gepolijst
worden enzovoort.
Hoofdstuk 7. Het gebruik van de telescoop en andere kijkers, en
de ontdekkingen ermee
Kijkers met een buis worden telescopen genoemd: kijken naar ver verwijderde
zaken. Als gevolg daarvan zijn wij in staat schepen op zee, vijandelijke hinder
lagen, mannen die op ons afkomen en andere dingen die tamelijk ver weg zijn,
duidelijk waar te nemen. Sterker nog, aan de hemel ontelbare nieuwe sterren, een
hele verzameling van sterretjes in de Melkweg, nieuwe planeten rond Saturnus,
Jupiter en de zon, en op de maan zeeën, bergen, eilanden, rotsen, dalen enzo
voort. [14]
Maar met een buitengewoon kijkertje in verschillende vormen wordt het gezichts
vermogen van oude mannen versterkt, worden op wonderlijke wijze voorwerpen
verkleind of vergroot, worden de stralen van de zon zo geconcentreerd, dat ze iets
verbranden. Maar hier moet opgemerkt worden dat dit zelfs met een gewone
schaal vol water gedaan kan worden als die schaal in de zon staat en als er een
brandbare stof tegenover wordt gezet. Zaken worden zelfs in aantal vermenigvul
digd. Diertjes die niet te zien zijn, worden zo vergroot, dat zelfs de ogen, met
onderdelen, van mijten, vlooien enzovoort heel goed te onderscheiden zijn. En
ook andere wonderlijke dingen zoals in het begeleidende Honderdtal''' dat aan het
eind van dit boek is bijgevoegd, te zien is.
Merk op dat er mensen zijn die menen dat dit brandproces met kijkers zo vergroot
kan worden, dat zij tot in het oneindige met een bolle lens brand kunnen stich
ten. Dit geloofde Baptista della Porta, maar Kepler weerspreekt hem.
Kijk, er zijn ook andere dingen die met behulp van telescopen ontdekt zijn en die
te danken zijn aan de waarnemingen van Galileo Galilei, volgens Vittorio Siris
Franse Mercurius. op het eind van deel 2, boek 3:
