lijk strooien."
"Zeker," zei ik, "stel je voor zeg!"
"Kortom," zei hij, "u staat hier dus naar een niet bestaand graf
te kijken."
"Een graf zonder eigenschappen," flapte ik eruit, want ik begon
te vermoeden waar hij heen wou. "En u heet dus Ulrich," zei ik,
"maar u ligt hier niet en uw zus Agathe ook niet, net zomin als
Diotima, Bonadea, Arnheim, Walter en Clarisse en graaf Lein-
dorf, om eens wat bekenden van u op te sommen."
"Nee, ik lig hier niet en de personages waar ik mee verkeerde
ook niet. Naar hun graven kunt u sowieso lang zoeken, want
papieren personages hebben geen fysieke graven."
"Maar uw schepper ligt hier - Robert Edler von Musil, uw bio
graaf zou je kunnen zeggen."
"Nee, die ook niet, hier ligt niemand," zei hij. "En laat dat Ed
ler von nou eindelijk eens achterwege, dat begint te irriteren."
"Oké, met excuses, maar hier ligt dus niemand, zegt u? Nie
mand? Die omschrijving past wel bij u, als u tenminste die
bewuste Ulrich bent, ik bedoel de ware Ulrich, de man van de
Parallelactie."
"Die ben ik," zei hij.
"Ik begrijp het," zei ik, "die parallelle actie moest een Kaiserlich
und Königlich of Königlich und Kaiserlich feest ter ere van Franz-
Jozef worden, de keizerkoning van Kakanië, de Dubbelmonar
chie, een K.u.K. jubileumactie parallel aan het keizerlijke jubi
leum in Duitsland - maar waarom ligt u niet in Wenen, want
daar werd toch die actie voorbereid?"
"U bent een slechte luisteraar," zei hij. "Ik lig nergens, ik ben
humus in een bos geworden, daar heeft Martha voor gezorgd."
"In een bos hier in de buurt ja, maar je zou toch denken dat u
Wenen prefereerde."
"Dat heeft u dan verkeerd begrepen, daar zou ik nog niet dood
willen liggen." Tegelijk met het uitspreken van die woorden be
sefte hij het dwaze van zijn standpunt, want ik kreeg de indruk
dat hij om zichzelf moest lachen. "Ja, nee, begrijp me goed,"
ging hij verder, "Wenen is een prima stad om dood te liggen,
dat is eigenlijk ook het enige waar die stad goed voor is, dood-
liggen, want Wenen is een dodenstad, een stad voor de doden,
Wenen is beroemd om zijn doden, om zijn beroemde doden,
van Adolf Loos tot Schubert en van Thomas Bernhard tot Richard
Englander."
"Wie?"
"Peter Altenberg, het pseudoniem van die Englander."
"Aha, de schrijver die als pop aan zijn stamtafel in Café Central
zit," zei ik, "het koffiehuis waar hij altijd werkte."
"Ze liggen allemaal verspreid over een aantal grote dodenakkers,
het Weense dodenbedrijf is een populaire industrie - kent u het
Weense begrafenismuseum?"
"Kom ik regelmatig," zei ik, "de Weense dodencultus is be
faamd, dat museum is een waar genoegen, een bezoek aan
Wenen zonder even bij het Bestattungsmuseum am Wiener Zen-
tralfriedhof langs te gaan, is niet compleet."
"Ah, u bent een liefhebber," zei de man die zich Ulrich noem
de, maar die ik voor Robert Musil hield vanwege de sterke ge
lijkenis met de grafkop van de schrijver.
"Liefhebber, zeker," zei ik, "wat is er immers mooier dan de
dood?"
"Volgens de meeste Weners niets, er gaat niets boven A schone
Leich, vinden ze in Wenen,8 ze geven kapitalen uit om als lijk
een beetje knap voor de dag te komen. De wens het leven af te
sluiten, of moet ik zeggen voort te leven als A schone Leichis
hun levensfilosofie."
"Maar daar heeft u dus geen behoefte aan, begrijp ik."
"Nee zeg, dat theater!"
"Dan maar liever hier ter plaatse in Genève," zei ik.
De man naast me schudde zuchtend zijn hoofd.
"Met excuses," haastte ik me daarop toe te voegen, "want u zei
al: hier ligt niemand." Ik moest even denken welke richting het
gesprek nu verder op zou moeten. Mijn ogen dwaalden over
het kerkhof en toen schoot het me te binnen: "Maar uw tombe
staat hier toch in goed gezelschap: Borges, Piaget, Calvijn zijn
buren, om eens wat te noemen, het kan minder, vindt u ook
niet?"9
"Minder, zeker, maar ook beter, want het is nogal een over
wegend Frans gezelschap."
"Borges is een Argentijn."
Hij leek het niet nodig te vinden daarop te reageren. Ik keek
nog eens om me heen. Op het grasveld lagen bruine bladeren
onder groene bomen. "Nog geen herfst en toch al zo veel dode
blaadjes," zei ik.
