LAAGVLIEGERS (2013-2019)
dat ze in beginsel even totalitair is als het nationaalsocialisme,
het fascisme en het communisme uit de vorige eeuw. Afwijken
de gedachten zijn niet langer toegestaan en worden meteen als
fascistisch of racistisch terzijde geschoven. Er is een morbide
jacht gaande op iedere 'ongepaste' mening, iedere eigenzinnige
interpretatie, iedere 'aanstootgevende' straatnaam of product
naam. Tegelijkertijd wordt onze geschiedenis bij het straatvuil
gezet (Ja, er waren zwarte bladzijden, of moet ik voortaan witte
zeggen?). Diversiteit betekent onder de huidige omstandighe
den - Orwell zou hiervan genoten hebben - in laatste instantie
gelijkschakeling. Een citaat van de filosofe Hannah Arendt lijkt
me hier op zijn plaats: 'Geloof in de vooruitgang is strijdig met
de menselijke waardigheid.' Wat ze met deze woorden aan
geeft, is niet dat er geen vooruitgang in morele zin geboekt kan
worden, maar dat het misgaat, zodra de mensheid boven de
mens gesteld wordt. Er ontstaat dan een vorm van totalitair
denken, die niet langer gebaat is bij reële maatschappelijke op
lossingen. De tegenstander wordt in de beklaagdenbank gezet,
omdat de niets en niemand ontziende politieke en culturele
strijd dat vereist. Kunstenaars krijgen in zo'n tijd, onze tijd, in
toenemende mate te maken met de verstikkende deken van de
politieke correctheid. Met als uitwas de zogenaamde cancel-
cultuur van verraad en uitschakeling. De vrijheid van menings
uiting eindigt dan op termijn als een louter formeel beginsel.
Minor hoopt dat hij volgend jaar Reve (Tjoeki-Tjoeki) nog mag
lezen of de Cantos van Ezra Pound. Het hallucinerende proza
van Céline of de provocaties van Jef Geeraerts.
Geschreven in de zomer van 2020.
w
C Het project 'Laagvliegers' omvat ongeveer vijfhonderd kaarten
0* van uiteenlopende formaten, alsmede tientallen stickers, stem-
pels en postzegels. Los hiervan is bij dit project een beperkt
01 aantal posters gemaakt. Alles is gedrukt in een relatief kleine
oplage en deels - gevraagd en ongevraagd - opgestuurd naar
personen, media en musea. Het project is louter gerealiseerd
vanuit een creatieve 'drive' zonder concreet doel: de ideeën
kwamen uit zichzelf bovendrijven.
g
ig De traditionele kloof tussen taal en tekenen, c.q. literatuur en
g beeldende kunst wordt in het project 'Laagvliegers' overbrugd:
tekst en beeld vormen samen een geheel. In de eerste fase werd
uitgegaan van 'gelikte plaatjes' zoals deze voor reclamekaarten
worden gebruikt. Maar in plaats van de hieraan gekoppelde 're
clameboodschap' heeft de tekst tot doel om verwarring te zaai
en: dat kan door een paradoxaal gevoel op te roepen. Irritatie
die hierbij kan ontstaan wordt voor zover mogelijk met humor
bestreden.
Het steentje in de vijver dat de gladde waterspiegel breekt en
onrust veroorzaakt vormt vanaf het begin tot het eind een rode
lijn. Het project ontwikkelt zich echter in meerdere opzichten.
De diversiteit en complexiteit - zowel wat betreft de vorm als
de inhoud - nemen toe. Elke kaart kan nog wel op zichzelf wor
den bekeken maar er worden tevens bruggen geslagen naar an
dere kaarten. Hierbij worden ook de enveloppe, stickers, stem
pels en postzegels betrokken.
Het resultaat is een gelaagd project, waarin men net als in een
zwembad de bodem onder zich voelt verdwijnen. Verwijzingen
naar kunst en literatuur kunnen de indruk wekken dat er een
