De laatste Steekhengst
Spoorwegplannen maken
Arnemuiden onbereikbaar voor
de scheepvaart
10
Bij de werf van Piet Dekker in Kortenhoef ligt een bijzonder scheepje weg te kwijnen. Het gaat om vermoedelijk het
laatste exemplaar van een zalm- of steekhengst. Schepen van dit type met een lengte van negen meter werden naar
alle waarschijnlijkheid gebruik op de grote rivieren en op het begin van de Scheldedelta. Een speurtocht naar verdere
historische gegevens is aan de gang.
Het fraai gelijnde scheepje moet volledig worden gerestaureerd. Roer en zwaarden zijn aanwezig, tuigage ontbreekt. De
eigenaar heeft zijn handen vol aan de restauratie van de Noordzeebotter ARM 7 en moet dit scheepje laten gaan.
Eigenlijk mag het niet gebeuren dat ook van dit scheepstype het laatste exemplaar verdwijnt naar het buitenland.
Wie belangstelling heeft voor dit schip wordt verzocht kontakt op te nemen met de Stichting Behoud Hoogaars, Gerrit
Zomer, tel. 01184-71324.
11
Clinge, Philippine, Graauw,
Emmahaven, Boekhoute,
Kruispolder, en vele andere
Zeeuwse plaatsen verloren
reeds tientallen jaren geleden
hun haven. De meeste van
deze oude vissershavens
liggen nu midden in de polder
en slechts enkele straat
namen herinneren nog aan
hun maritieme verleden.
Volgens een bericht in de
Prov. Zeeuwse Courant van
30 maart j.l. dreigt dit ook het
lot te worden van Arnemuiden
en Nieuwland.
Arnemuiden is per schip te bereiken
door vanaf het Kanaal door
Walcheren het Arnekanaal op te
varen. Daartoe moet de spoorbrug,
die nog stamt uit 1870, worden
gepasseerd. In het passeren van die
brug zit voor de spoorwegen een
probleem: onderhoud en bediening
zouden te duur zijn. De NS willen dat
ondervangen door de brug weg te
halen en een dam in het kanaal te
leggen.
De economische motieven van de
spoorwegen spreken aan, zelfs als
deze beslissing niet leidt tot een
minder snelle stijging van de
reistarieven. Aan de andere kant
moet het toch mogelijk zijn een
oplossing te bedenken waarbij ook in
de toekomst Arnemuiden bereikbaar
blijft voor de scheepvaart. Het lijkt
dan ook onvoorstelbaar dat de
gemeenten Arnemuiden en
Middelburg en de Provincie Zeeland
het hierbij laten zitten en zondermeer
instemmen met de plannen van de
spoorwegen.
Arnemuiden, aan de mond van de
Arne, behoort tot de oudste
zeehavens van Zeeland. Eeuwenlang
vormde het voor de zeeschepen de
enige toegang tot Walcheren. De vele
Zeeuwse VOC-schepen die in
Middelburg werden gebouwd, konden
uitsluitend via de Arne, en dus via
Arnemuiden, open water bereiken.
Door haar gunstige ligging aan de
oostkant van het eiland bood
Arnemuiden een veilige rede. Hier, in
het huidige Sloegebied, lagen de
schepen soms wekenlang ten anker,
in afwachting van gunstige (oosten-
)wind om naar zee te vertrekken,
alvorens zij aan hun lange reis naar
het verre oosten konden beginnen.
Gerrit Zomer
In 1574 ontving Arnemuiden
stadsrechten. Sinds mensenheugenis
is de stad met de zee verbonden
geweest. Toen de Heeren Schepenen
der Stad Arnemijen in 1786 de werf
van Steven Bouman aan Jacobus
Meerman overdroegen, moest er al
een oude werf zijn geweest. De
scheepswerf is nog volledig intact en
is vermoedelijk de oudste werf van
Zeeland.
Na 1870 is de maritieme betekenis
van Arnemuiden sterk teruggelopen.
In dat jaar werd begonnen met de
aanleg van de Sloedam, noodzakelijk
voor de aanleg van de spoorlijn naar
Middelburg. De Arne, die uitmondde
in wat nu Veerse Meer heet, werd
hierdoor afgedamd. Het Sloegebied
was verzand en schepen konden
Arnemuiden nog slechts bereiken via
Veere, het Kanaal door Walcheren en
de Arne, nadat op 1 april 1873 het
nieuwe Arnekanaal voor de vaart
werd geopend. Dat neemt niet weg
Haventje en kanaal van Nieuwland met de tjalk "De 5 gezusters".