De periode Loubert
Schepen van de visserijpolitie
Oscar en Virginie
26 CONSENT NR. 37 VOORJAAR 2021
De Groene Wolf in Vreeswijk.
Foto: dhr. C. van Drent
De eerste stap bij zo'n verzoek is het raadplegen van de sche
penlijst van de Stichting Stamboek Ronde- en Platbodemjach-
ten (SSRP). Daarin staat de hoogaars De Groene Wolf vermeld,
eigenaar Jan Loubert in Zierikzee, plaquette nummer 88,
gebouwd bij M. van Duivendijk in 1870. Behalve de lengte van
14,55 meter, is niets meer van het schip bekend dan een foto
uit de jaren 1960. Een verzoek aan de heer Drent leverde een
wat wazige foto op van het schip in Vreeswijk. Ook vertelde
hij dat er een aantal keren was deelgenomen aan admiraalzei-
len, waaronder een keer waarbij het schip als oudste platbo
dem direct achter De Groene Draeck van (toen) prinses Beatrix
mocht zeilen. Dat moet dus na 1957 zijn geweest.
Omdat het vermoedelijk om een heel oude hoogaars ging
was het de moeite waard verder te zoeken.
De enige vermelding van een hoogaars uit 1870 is in een arti
keltje in het tijdschrift 'Wandelaer et sur l'Eau' van 1930. Daarin
wordt de hoogaars Tenace (Meerman, 1928) besproken, die als
twee druppels water zou lijken op 'die van 1870'. Maar daar
stopt het. In de werfboeken van Meerman is geen hoogaars-
jacht uit 1870 te vinden.
Uit de gegevens van de werven van Van Duivendijk bleek
vervolgens dat het schip daar ook niet is gebouwd. Er is maar
één enkel hoogaarsjacht bekend van die leeftijd, de Oscar en
Virginie, gebouwd in 1878, naar we aannamen op de werf van
C. Stam in Nieuw Lekkerland. Later zou blijken dat die informa
tie onjuist is.
Een volgende stop was de website Delpher.nl, de digitale
krantenbank van de afgelopen 200 jaar. Daar werden de
eerste aanknopingspunten gevonden: de naam Jan Loubert
te Zierikzee komt een aantal keren voor.
Dr. Loubert was voormalig scheepsarts, een enthousiaste
zeiler, en brigade arts van de reddingsbrigade in Zierikzee. Als
student in Utrecht was hij al actief als zeilinstructeur. Hij kocht
in 1957 een oude hoogaars die hij, met verwijzing naar het
familiewapen, De Groene Wolf doopte. Een advertentie in de
Waterkampioen van 1956 meldt: Te Koop: hoogaars 15x4,30 m.,
zeewaardig, grote kajuit, hulpmotor, oud en sterk schip. fl. 2500.
Te bezichtigen Harderwijk. Typisch zo'n schip dat een student
in die tijd zou kopen. Het adres bij de advertentie is van Jos
Lussenburg in Nunspeet, een bekende kunstschilder, die vanaf
zijn eigen 'vissersboot' veel schilderijen heeft gemaakt van de
oude Zuiderzee, en parttime in Harderwijk woonde. Het zou
te veel toeval zijn als dat niet het zelfde schip was, zulke grote
hoogaarsjachten waren niet dik gezaaid.
Het schip was in zo'n slechte conditie dat het tijdens de vaart
van Harderwijk naar Stein aan de Maas zonk, en met behulp
van de brandweer van Asten weer vlot geholpen moest
worden. In Stein werd het broodnodige onderhoud door
Jan Loubert en zijn vriendin verzorgd, waarna het schip met
behulp van een kraan van de Staatsmijnen weer te water
werd gezet.
Wat volgt is mistig. Uit de e-mails van de heer Drent blijkt
dat er een aantal jaren actief mee is gezeild. Het schip lag
's winters in de Tolsteegsingel in Utrecht, en in de zomer in
Vreeswijk. Naar verluidt heeft dr. Loubert het aangeboden aan
het Zuiderzee museum, maar het museum was al voorzien
van een visserman hoogaars, en zag er geen brood in om daar
een in slechte staat verkerend exemplaar naast te leggen. Dit
verhaal kon overigens niet worden bevestigd.
CONSENT NR. 37 VOORJAAR 2021 27
Pogingen om in contact te komen met de familie bleven
zonder succes. Een later rapport in het archief van het Stam
boek vermeldt dat het schip in 1968 is gezonken. Het spoor
loopt dood.
Maar het vroege bouwjaar is aanleiding om verder te zoeken,
en om na te gaan of een van de andere verdwenen hoogaar
zen in aanmerking komt.
De Reiger.
Begin vorige eeuw is in opdracht van de Opzichter der visse
rijpolitie een zestal 'snelvarende hoogaarzen' gebouwd. Die
schepen waren ook ca. 50 voet lang 15 m) en we weten
maar van enkelen waar ze gebleven zijn. Een mooi voorbeeld
daarvan is de Reiger, gebouwd voor de Domeinen in 1902 bij
Van Duivendijk in Tholen.
Een ander groot hoogaarsjacht waarvan ook niet bekend
is waar het is gebleven, is de Oscar en Virginie. Ongeveer
hetzelfde bouwjaar, vergelijkbare afmetingen, en voor zover
zichtbaar met een identieke dek indeling. Volgens het tijd
schrift 'De Watersport' waarin dit jacht is beschreven, werd
het gebouwd in 1878 op een werf in Kinderdijk. Bij dit artikel
is ook een tekening afgedrukt uit 1912, opgenomen in Boom
(België). Het zeilnummer is OB 17. In 1891 werd het door de
eigenaar Mr. J. Claessens uit Antwerpen in het Lloyd's Register
Model van de Oscar en Virginie.
Nationaal Scheepvaart museum, Amsterdam.
Het Scheepvaartmuseum, Amsterdam.
De Reiger is door Hugo van Kuyck in 1928 omgebouwd tot
jacht, wat een publicatie in Yachting Monthly opleverde. Van
Kuyck heeft met het jacht diverse grote tochten gemaakt,
onder andere naar de Engelse oostkust, waarvan hij verslag
deed in het tijdschrift 'Wandelaer et sur l'Eau'. Kort voor WO
II is het schip naar Engeland verkocht, maar het is niet bekend
onder welke naam het schip nog heeft gevaren en of het is
teruggekomen. De lengte is hetzelfde, maar het bouwjaar
klopt niet. Dus dit Is niet de voormalige De Groene Wolf.
