Vlinders
i
i
n
Euregiotuinen
Quarles van Uffordweg
Langestraat Oostburg
Verslag nachtvlindertelling van Huib
van Iwaarden
t*
In het jaarverslag voor de Algemene Ledenvergadering voorin deze uitgave be
spreken Frieda Pillen, Henk Bondewel, Huib van Iwaarden en Pieter Simpelaar
het afgelopen jaar. Een meerjarenoverzicht bieden ze u aan in dit aparte artikel.
Het is boeiend om te kijken naar onder
staande tabellen, die een overzicht geven
van de aantallen vlinders verdeeld over de
aantallen, de soorten en het aantal malen
dat de lichtval ('x val gepl/) geplaatst werd.
Er zijn nu gegevens van 10 opeenvolgende
jaren. (De feestelijke viering hiervan is uit
gesteld tot nader te bepalen datum).
Tien jaar achter elkaar hebben we met veel
plezier geteld in de Euregiotuin. leder jaar
is er wel iets bijzonders wat ons bijblijft.
Deze keer hadden we te maken met van
dalisme. Op een avond in het late voorjaar
plaatsten we de kist en de lamp, klaar voor
de nachtelijke vangst. Alleen scheen dit
keer het licht niet. Eerste gedachte is dat de
zekering het misschien heeft begeven, dus
moet er maar even teruggelopen worden
naar de Familie de Wever; zij leveren ons al
10 jaar lang stroom vanuit hun huis. Maar
daar lag het probleem niet. Dan maar terug
naar de kist gelopen om de lamp te contro
leren. Het is denk ik wel een kilometer lo
pen, dus onze stappen hebben we die dag
wel gehaald. De lamp deed het niet, noch
de reservelamp. Dan is er nog de kabel die
overblijft als mogelijke oorzaak. Deze trok
ken we uit het overwoekerende struikge
was en al heel snel hadden we een half stuk
kabel in onze handen; ook verderop was
de kabel op verschillende plaatsen door
geknaagd. Hier was dus wellicht een steen
marter tekeergegaan. Naar het schijnt zijn
ze dol op kabels en het plastiek daarom
heen. Onze energie was een beetje op en
die keer telden we maar niet. Gelukkig was
het Duumpje bereid om de bedrading te
vergoeden en gelukkig bleef het bij deze
ene tegenslag. In het vervolg ruimen we de
kabel iedere keer op.
Het hele voorjaar waren er weinig vlinders,
dit in tegenstelling met andere jaren. Ook
is het opvallend dat de aantallen in tien jaar
meer dan gehalveerd zijn. We staan wel
eens te filosoferen over de oorzaak hiervan.
Is globaal gezien de klimaatverandering
hiervoor verantwoordelijk? We zien ook dat
er bv. in een bepaald jaar heel veel vlinders
van één soort voorkomen en het jaar daar
op niet meer. Hoe komt dat dan? Dit jaar
was er ook meer regen dan anders. Bewol
king en lagere temperaturen verminderen
wellicht het vliegen van de vlinders.
Bijzondere waarneming voor ons was de
Boksbaardvlinder (Amphipyria tragopogi-
nis), die vrij zeldzaam is in Nederland en de
Lichte Blokspanner (Lobophora halterata).
Voor het eerst vingen we hier een Blauw-
vleugeluil (Peridroma saucia), een vroeg
Visstaartje (Nola confusalis) en een Vogel
wiekje (Dyfterygia scabriuscula)
Of we hier volgend jaar nog kunnen tel
len is nog maar de vraag. De Euregiotuinen
gaan letterlijk op de schop. De tijd zal uit
wijzen of hier met het botte bijltje van de
zogeheten vooruitgang en ontwikkeling
gekapt zal worden.
Ook hier werd de vlinderval wekelijks ge
zet, met uitzondering van vakantie of
slecht weer zoals veel wind. Regen is niet
direct een probleem, als het gedurende
de nacht maar een periode droog is. We
zien ook hier een schema van de laatste 10
jaar en een redelijk stabiel beeld en er is
steeds een goede vangst. Aanpalend aan
deze locatie ligt een braakliggend stuk
land, een smal bosje en tuinen wat kenne
lijk mede een oorzaak is van de goede re
sultaten.
Een bijzondere waarneming voor ons was
de Kompas-slauil (Hecatera dvsodea).
Aantal macrovlinders en soorten sinds 2012 - Euregiotuinen
jaar 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021
vlinders 4249 3754 2829 3054 3360 2889 3443 2656 1437 1880
soorten 183 203 104 186 189 190 190 186 147 180
x val gepl. 27 23 25 26 22 21 19 21 13 25
Boksbaardvlinder (Wikimedia - Davtd Short)
Aantal macrovlinders en soorten sinds 2011 - Quarles van Uffordweg
jaar 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019
vlinders 3226 2929 4284 4758 3338 4422 2644 4890 4312
soorten 144 164 169 187 170 160 156 170 183
x val gepl. 29 36 31 32 27 28 17 22 21
f ing&ups (Wiki-commöns: Ben Sale)
Duinweg 't Zwin
Bij de recreatiewoning van Piet Jansen heb
ben we de vlinderval 5 jaar achter elkaar,
ieder jaar 10 keer geplaatst. Ook hier is
een achteruitgang te zien ten opzichte van
2017. Vanaf 2019 is de vangst redelijk sta
biel. Op dit prachtige stukje duin is het bij
zonder om nachtvlinders te kunnen tellen.
In het voorjaar hoor je dat de vogels uit het
zuiden teruggekeerd zijn. Ineens zitten er
grasmussen te zieberen en plots is er ook
een onvermoeibaar zingende nachtegaal
die zijn lied als guirlandes in de duindoorn
en de vlier hangt.
Leuke waarnemingen waren dit jaar de
Slakrups (Apoda limacodes) en de Ringel-
rups (Malacosoma neustria), de Tandjesuil
(Sideridis turbida), de Meidoornuil (Allop-
hyes oxyacanthae), de Astermonnik (Cucu-
lia asteris) en de Slanke Groenuil (Actebia
preacox).
En dan is dit jaar Piet Jansen overleden.
Dit was zijn geliefde plekje, waar hij zo
graag in rondscharrelde en naar het strand
kon doorsteken. Hij kende hier alle plekken,
heeft zoveel fratsen van de onvoorspelba
re zee meegemaakt en hij kon het als gids
amusant en boeiend vertellen. Bij onze tel-
momenten was hij er bijna altijd. 'Moet er
een bakje koffie?'. Ik hoor zijn stem nog
steeds. Hij vond het prachtig dat we nagin
gen wat er xs nachts zo allemaal over het
duin vliegt; hij deelde ons enthousiasme bij
bijzondere waarnemingen. Het is onwen
nig te weten dat hij er niet meer is, maar
zijn wens was dat we zouden blijven tellen
op dit plekje. Dat gaan we zeker doen. Piet,
je was zo bijzonder, je blijft in ons hart.
Macrovllnders en soorten sinds 2017
jaar 2017 2018 2019 2020 2021
vlinders 2457 3468 2112 2045 2107
soorten 179 183 177 167 178
De aantallen zijn hier aanmerkelijk lager.
Dat kan te wijten zijn aan een verbouwing
van de garage en een andere inrichting van
de tuin. De karwei is inmiddels achter de
rug en met het veel bloemrijker inrichten
van de tuin verwachten we dat aantallen
zich op zijn minst zullen herstellen.
Een leuke waarneming was dit jaar de Ha
zelaaruil (Colocasia coryli).
Een dagactieve nachtvlinder die iedereen
wel eens ziet in de tuin is de Kolibrievlin
der (Macroglossum stellatarum die het in
2021 niet zo goed deed (75% minder waar
nemingen in Groede). De Astermonnik (Cu-
cullia asteris) voor het eerst gemonitord in
Groede met 3 exemplaren, een zeldzame
soort, net als de vangst van de zeldzame
Geelbruine houtuil (Lithophane socia) (1x).
Dit zijn natuurlijk weer de vreugdemomen
ten.
Aantal macrovlinders en soorten sinds 2012 - Langestraat
jaar
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
vlinders
549
1246
593
274
268
355
189
401
558
254
soorten
85
131
95
89
81
94
56
71
97
73
x val gepl.
15
18
23
11
11
11
11
8
10
10
Dit jaar deed ik mee aan de Nationale Nacht
van de Nachtvlinders (NNN). In Groede had
ik vallen in een akkerrand en op een boe
renerf in Groede. Ik telde 3 maal meer vlin
ders, zowel macro- als micro-vlinders. Voor
de Vlinderstichting heb ik 5 meetpunten
nachtvlinders gemonitord. (Het dorp Groe
de, 2 plekken op een akkerrand en 2 plek
ken op een akkerperceel in de omgeving
van Groede.)
Wat opvalt bij het monitoren is dat de vlin
ders vroeger beginnen met vliegen door
het eerder stijgen van de nachttemperatu-
ren (8 graden) in het begin van het jaar. De
aantallen gemonitorde nachtvlinders ko
men ongeveer overeen met het voorgaan
de jaar (ongeveer 7000echter sommige
soorten doen het goed zoals de Huismoe
der (Noctua pronubade Zwarte -c-uil (Xes-
tia C-nigrumen de Gamma-uil (Autograp-
ha gamma) met een totaal van 1350 exem
plaren maar er zijn wel 60 soorten met maar
1 vangst op een heel jaar. Verarming van de
biodiversiteit?? We zullen het de volgende
jaren allemaal meten en volgen!
Nog even over de welbekende Buxusmot,
een micro-nachtvlinder, in 2020 in Groe
de op het meetpunt 600 exemplaren en in
2021 maar 230 exemplaren. Dus ofwel de
tuinliefhebbers en de koolmezen hebben
hun maaltje ontdekt ofwel deze buxusmot
is over zijn hoogtepunt heen! We zullen op
letten hoe het in 2022 verder zal gaan.
Hopende op een wat milder en Corona-ar
mer jaar zal de Vlinderwerkgroep weer een
publiek toegankelijke Nationale Nacht van
de Nachtvlinders op 1 en 2 Juli 2022 orga
niseren op nog nader te bepalen interes
sante plaats.
Buxusmot (Pieter Simpelaar)
