Tuinen van Groede
7>$. W/4
12
0/4
Droogte
Een andere grondbehandeling
Onze bodem
Hermelijnen en valken
*!*'X4*»*'®
-rlei Igitm: v.Im.
De twee belangrijkste ontwikkelingen zijn
de verbetering van de bodemstructuur en
toename van de biodiversiteit.
Het is alweer een paar jaar geleden dat we
iets schreven over de Tuinen van Groede; er
is in die tijd veel gebeurd.
Waar we begonnen op een verdichte klei-
bodem waarin je bijna niet kon planten, is
de bodemstructuur nu losser door toepas
sing van compost. Door hiermee de bodem
te bedekken is er, zelfs in de extreem droge
zomers van de laatste jaren, minder sprake
van uitdroging.
De toename in biodiversiteit zie je voor
al bij de insecten: meer sluipwespen en
zweefvliegen, die zeer nuttig zijn bij het
bestrijden van plagen. Ook het aantal soor
ten vlinders is toegenomen. Afgelopen zo
mer hadden wij 20 vrijwilligers van City
Seeds uit Middelburg op bezoek en zij tel
den zo'n 10 soorten vlinders op de laven
del. Koninginnenpage en kolibrievlinder
zijn inmiddels vaste gasten op de Tuinen.
Blijkbaar is het ook voor hen een waar pa
radijs.
Een paar weken geleden zaten wij te pau
zeren met drie jongeren van het Zwincolle-
ge die bij ons hun maatschappelijke stage
lopen toen de torenvalk die bij de buurman
woont, kwam aanvliegen en op nog geen
tien meter bij ons vandaan ging bidden.
Afgelopen zomer hadden de gewassen het
erg moeilijk met de lange droge periode:
vanaf april viel er nauwelijks regen. In au
gustus konden we met irrigatie de plant
jes nog net in leven houden, maar de groei
was er helemaal uit. Na de eerste buien in
augustus trokken de meeste planten wel
bij, maar een aantal had een té grote tik ge
had.
Het 'gebed' had succes, de torenvalk dook
naar beneden, er volgde een luid gepiep
en met prooi in de klauwen vloog de valk
weer weg. Dat zijn van die mooie momen
ten in de natuur. Als we tijd over hebben,
willen we deze winter zelf een valkenkast
neerzetten.
Door de grote diversiteit aan groenten was
er deze zomer toch veel te oogsten, met
name de vruchtgewassen deden het erg
goed. Vorig jaar hadden wij, zoals veel tuin
ders, een slecht tomatenjaar. Dit jaar ech
ter deden ze het super en ook de komkom
mers, courgettes, aubergines, paprika's
en pepers gaven weer een overvloedige
oogst.
Voor de vruchtgewassen hebben we nu
inmiddels twee tunnelkassen staan. In de
winter staan ze vol met bladgewassen, zo
dat er ook in de winter volop groen ge
oogst kan worden. Iedereen die meer uit
zijn kas wil halen, adviseer ik om het boek
"The Winter Harvest Handbook" van Eliot
Coleman te lezen.
Kennis delen
Voor ons is educatie en kennis delen ook
belangrijk. We waren dan ook blij dat Stich
ting Cultuureducatie Zeeuws-Vlaanderen
ons vorig jaar benaderde voor een gastdo
centschap op meerdere basisscholen in de
gemeente Sluis. Veronique heeft de kinde
ren geïnformeerd over de Tuinen van Groe
de en met verse kruiden een heerlijke krui
denboter gemaakt.
Ook kwam er een groep kinderen via de
naschoolse opvang naar de Tuinen; zij heb
ben geholpen met plantjes planten en
heerlijk rondgereden achterop de kar van
de zitmaaier. Als afsluiting hebben ook zij
kruidenboter gemaakt. Eén meisje wist ze
ker dat ze later ook "tuinman" wilde wor
den het zaadje is geplant!
Op 5 oktober 2022 was er ook wat aan de
hand op de Scherpbierseweg: de auto's
stonden tot in de bermen geparkeerd. De
leraren van de Elevantio groep (een sa
menwerkingsverband van 39 basisscholen
in Zeeuws-Vlaanderen) hadden een speci
ale dag waarop ze een aantal organisaties
konden bezoeken. Omdat moestuinen ook
op scholen een hot item is, kozen in totaal
260 leerkrachten ervoor om in drie groe
pen zowel Tuincentrum van Hoeve als de
Tuinen van Groede te bezoeken. We vertel
den over eetbare bloemen, plantenziektes,
planning, gewaskeuze, vruchtwisseling en
nog veel meer. Veronique verwerkte weer
kilo's boter en bakken vol met kruiden tot
haar kruidenboter 'uit de Tuinen van Groe
de.' Hopelijk krijgt onze 'informatieronde'
een vervolg op de scholen.
Toepassing van NKG verstoort het bodem-
leven minimaal en is goed voor de schim-
melstructuren en het bodemvoedselweb.
Ploegen en spitten is ongunstig voor bij
voorbeeld de bacteriehuishouding: aerobe
bacteriën komen in een anaerobe omge
ving terecht en andersom. Een gezondere
bodem leidt tot gezondere planten met
minder ziektes.
Een interessant boek dat ik vorig jaar heb
gelezen is "The organic no-till farming re
volution" van Andrew Mefferd. In het boek
worden het belang en verschillende ma
nieren van "no-dig" landbouw uitgelegd.
Vertaald als 'niet-kerende grondbewerking'
(NKG) dus niet spitten of ploegen.
De komende jaren zal onze bodemstruc
tuur nog verder verbeteren en de onkruid-
druk verminderen. Vanwege de zware klei
grond hebben wij gekozen om voorlopig te
werken met het systeem van 'minimal-dig':
alléén de bovenste 10-15 centimeter af en
toe bewerken met een tuinfrees. We kun
nen hier niet onderuit omdat onze planten
een losse toplaag nodig hebben om vol
doende te kunnen wortelen. De verwach
ting is dat we de komende jaren steeds
minder hoeven te frezen.
Volgens het boek wordt NKG in de USA op
meer dan 50% van het maïsareaal toege
past; in Europa staat NKG op grote schaal
nog in de kinderschoenen.
Toepassing op kleinere schaal kent enkele
mogelijkheden:
- mulchen met ter plaatse groeiend mate
riaal en daarna planten tussen de plan
tenresten;
- mulchen met karton en bedekken met
compost;
- planten in een dikke laag stro;
- bodem bedekken met compost;
- afdekken met folie of anti-worteldoek.
Het afdekken van de bodem beoogt dat za
den in de bodem minder zonlicht krijgen
waardoor we minder last hebben van hard
nekkige 'on' - kruiden.
Voordat we het boek gelezen hadden, pas
ten we al een paar methodes toe zoals het
afdekken met karton en landbouwfolie in
de tunnelkas om de hardnekkige akkerwin-
de te bedwingen.
Het karton in de tunnelkas leverde binnen
een jaar een mooie bodem op: het bodem-
leven voelde zich prettig in de natte omge
ving onder het karton en heeft de toplaag
mooi losgemaakt. Het karton wordt ver
teerd en opgenomen in de bodem. Nu ma
ken we de bodem een paar keer per jaar los
met de woelvork of ondiep frezen en bren
gen we jaarlijks een laagje compost aan.
Het gebruik van landbouwplastic is ons ook
bevallen. Een stuk grond waar veel akker-
winde stond, hebben we een jaar afgedekt:
de akkerwinde is niet 100% verdwenen,
maar is nu wel beheersbaar.
Wij hebben lang moeten denken over het
toepassen van plastic, maar in de praktijk
blijkt dat het bodemleven hieronder goed
gedijt. Biologisch-afbreekbare folie is duur
en gaat slechts 1 seizoen mee. Dat heeft
dus eigenlijk onze voorkeur, maar gezien
de kosten gebruiken we voorlopig de vari
ant die langer meegaat en dus ook minder
micro-plastics afgeeft.
Nadere informatie:
Over 'no-dig' in je eigen moestuin, zie de
internet site van Charles Dowding.
www.charlesdowding.co.uk
Afgelopen zomer hadden we in de tuin
zelfs weer twee hermelijnen die ons hiel
pen met muizenbestrijding. We waren wat
aan het opruimen toen we een enorm ge
krijs hoorden bij de composthoop: twee
hermelijnen zaten op de composthopen
ruzie te maken over hun territorium. Eentje
schoot uiteindelijk weg onder de tomaten.
wwww.tuinenvangroede.nl
Er is ook een Facebook-pagina:
www.facebook.com/TuinenvanGroede
Eerder schreven we over 'de tuinen' in algemene zin.
In dit artikel beschrijft Peter Leguit wat de echte tuinder allemaal bezighoudt
en hoe de afgelopen jaren flinke stappen gezet werden.
De foto's zijn van Veronique Cauwels.
