A. MACKOR
Dingtalen van het Hof van Holland Zeeland en West-Friesland) over de periode 1504-
1550, zonder indexen. Immers, wilde men in Reymerswale procederen, dan kwam men in
eerste instantie bij de schepenbank (vierschaar) terecht, waarvan nu geen archief meer te
vinden is. Als men het niet eens was met de uitspraak kon men bij het Hof in beroep gaan.
Ook als men al direct geen vertrouwen had in de lokale rechtspraak (vriendjes-politiek,
corruptie, onjuiste toepassing van plaatselijke verordeningen) kon men in een aantal
gevallen rechtstreeks bij het Hof terecht (rauwe actie). Veel zaken kwamen nooit tot een
vonnis (Sententie), maar werden geschikt of om andere, vaak financiële, redenen
afgebroken. Zo gezien vormen de Dingtalen (pleidooien) de uitgebreidste primaire
informatiebron over het Hof qua namen. Inderdaad, komen er weer honderden namen van
bekende en minder bekende Reymerswalers (m/v) tevoorschijn met vele bijzonderheden
over hun persoon en (hun) leefomstandigheden in (en om) de stad (Reymerswale kende
ook haagpoorters). Gelukkig kan ik nu iedere Reymerswaalse naam op Marinus'
schilderijen thuisbrengen. Jammer genoeg was de schilder Marinus (Claeszoon) er niet bij.
Wellicht was hij de Marinus Bankhouders, waarvan de naam sugereert dat hij de
Reymerswaalse bank hield.
Zo'n bankhouder onderhield goede betrekkingen met ieder in Reymerswale, die financiële
belangen had en wie was dat niet in
het gegoede deel van burgers en
geestelijkheid? Zo moet hij vele
documenten gezien hebben en
wellicht ook in zijn bezit hebben
gehad als financieel/juridisch
adviseur (tevens advocaat?) in zijn
lokale praktijk. Deze hypothese
verklaart ook Marinus' grote kennis
van de financiële en juridische
praktijk, die ik vastgesteld heb aan de
hand van de door hem vaak zeer
gedetailleerd en precies weergegeven
documenten, geheel verklaarbaar. In
het Advokatenkcibinet (1545) noemt
hij bijv. Cornelis vander Mare.
Reymerswale na 1530
De doodsstrijd van Reymerswale, een eilandje na 1530, duurde een eeuw. Reymerswale
werd direct en indirect door de opvolgende watersnoden zwaar getroffen, zodat het in een
tijdverloop van ca. 10 jaar terugviel van de derde stad van Zeeland tot niet veel meer dan
een groot en armlastig dorp. In 1573 telde de stad volgens mijn telling nog een kleine 250
belasting betalende mannen, dus ca. 1.000 inwoners, vergelijk hiermee Middelburg en
Zierikzee: ca. 5000 in 1569.6'
Reymerswale was in die tijd beslist geen tolerante stad, zoals men kon verwachten van een
stad die zich wilde handhaven tegen elke prijs en tegen beter weten in. De minste of
geringste overtreding kon bij baljuw en schout een grote boete opleveren, zeker voor een
Tekst op het advokatenkabinet achter het hoofd van de
klerk, handelend over de zaak van Cornelis vander
Maere tegen Frans Anthoniszoon voor de grote raad
van Mechelen.
80