Nieuwe documentaire Tijdgravers: over de conservatoren van het Zeeuws
Genootschap
Vang het Zeeuwse leven. Sla het op, bewaar het in stofvrij papier en plastic, plak
er namen, data en plaatsen op. Dat is wat het Koninklijk Zeeuws Genootschap
der Wetenschappen doet. Al 251 jaar. In 2019 werd het 250-jarig bestaan groots
gevierd, beschermvrouwe prinses Beatrix was erbij. Nu, als een verrassende na-
brander, heeft Fifi Visser een film gemaakt over de conservatoren van het genoot
schap: 'Tijdgravers'. Over de tientallen vrijwilligers die zich verdiepen en verliezen
in de botten, schelpen, fossielen, schedels, tekeningen, kaarten, handschriften,
opgezette vogels, schilderijen en wat al niet meer. De ondertitel verduidelijkt: 'Be
richten uit het pakhuis van de eeuwigheid.' Maandag 1 juni gaat de film in pre
mière in Cinema Middelburg. Eerst denk je: het Zeeuws Genootschap, belegen,
stoffig, saai. Dan zie je conservator Mark Bosselaers met het fossiele achterhoofd
van een kleine walvis in de weer. Lange witte baard, mooie Vlaamse tongval, hij
wijst op het trommelvlies, de neusgaten, het spuitgat. De kleine botten die in het
binnenoor thuis horen - het hamertje en het aambeeld - heeft hij er los bij. Wil
len weten hoe de evolutie in zijn werk is gegaan, hij noemt het een 'mentale ziekte.
"Ik kan niet ontkennen", hoor je hem zeggen, "wie hier in het depot zit, elke week,
elke maand, dat zo'n mens een beetje wereldvreemd is" Om er meteen aan toe te
voegen: "Door die wereldvreemde mensen hebben we meer inzicht in hoe onze
wereld gebouwd, geconstrueerd is"
Wereldvreemde mensen, daarmee doelt hij op zichzelf en zijn mede-conser
vatoren, meer dan twintig in totaal. Fifi Visser noemt haar film 'een ode aan de
conservatoren van het Zeeuws Genootschap! Ze laat ze ieder voor zich hun fas
cinatie etaleren. Op zo'n manier dat je als kijker ook enthousiast wordt. Hoor
bioloog Gerard Heerebout tussen de opgezette vogels en dieren op 'sterk water':
"Door al die objecten zie ik de
achterliggende geschiedenis. De
zeevaart in de zuidelijke Atlan
tische Oceaan, de verandering in
het watersysteem van de Ooster-
schelde. Het is onze geschiede
nis, het hoort bij ons, het is een
deel van onszelf. Het is allemaal
dood, maar voor mij leeft het"
Documentaire: Tijdgravers
23
