Zierikzee in het midden van de 17cle eeuw. Collectie Gemeentearchief Schouwen-Duiveland, Zierikzee.)
Toen Plockhoy werd geboren was de oorlog tegen de Spanjaarden nog aan de
gang (1568-1648). De regering van Karei V had het Protestantisme en het godde
loze humanisme van Erasmus ingeluid, die het pauselijk gezag en andere heilige
huisjes aan de kaak stelden. Wetenschap, logica en pragmatisme bedreigden tra
ditionele, orthodoxe praktijken en ideeën. De doldrieste beeldenstorm, het ver
nielen van katholieke beelden en afbeeldingen, waaraan werd meegedaan door
ronddolende bendes en die werd geleid door Protestantse edelen en calvinisti
sche bannelingen, speelde zich af in Zeeland en Holland. Plockhoys jeugd viel
samen met de bloeiperiode van Zierikzee, met de Gouden Eeuw in de
Nederlanden en met de opkomst van schilders als Vermeer en Rembrandt. De
Nederlanden waren een wereldmacht en een unieke samenleving die zich ken
merkte door een diepe afkeer van tradities, waardoor het zich waarschijnlijk de
eerste moderne maatschappij mocht noemen.
Schepen uit Zierikzee, geladen met zout, haring, kleding, wijn, timmerhout en
landbouwproducten, voeren naar Spanje en Portugal, maar kwamen ook in
Denemarken en de Baltische staten. Hierdoor kwamen de Nederlanden zowel
met de nieuwe als met de oude wereld in contact. De vissersvloot voer zelfs naar
IJsland om op kabeljauw te vissen. Ze waren echter wel kwetsbaar voor aanval
len van, laten we zeggen, Spaanse, Franse of Engelse oorlogsschepen (of
Duinkerkers en andere kapersschepen die iedereen kon huren). Zij wilden de
Nederlandse scheepvaartdeskundigheid wel eens op de proef stellen. Haring
schepen werden vergezeld door oorlogsschepen, maar dat mocht niet baten.
Willem van Oranjes provisorische regering sanctioneerde zelfs het begaan van
misdaden op volle zee door piraat-held Piet Hein. Op schaamteloze wijze maakte
hij zich in 1629 meester van de Spaanse Zilvervloot.
24
