Plockhoy is nooit tevreden geweest met wat-als dromen. Omdat zijn ideeën ver
anderden van religieus- naar sociaal activisme, wilde hij actie en concrete resulta
ten, zodat hij "een luisterend oor kon zijn voor de armen". Er is bewijs, zij het
gering, dat Plockhoy en zijn volgelingen enkele "belangrijke" personen wisten te
overtuigen om hun goedkeuring te hechten aan de ontwikkeling van drie coöpe
ratieve gemeenschappen om "zulk goed en vroom werk te doen".
Donoren gaven elk 100 pond 0111 deze "kleine republieken" te verwezenlijken. Er
zijn aanwijzingen dat deze gemeenschappen tot ontwikkeling kwamen. Een in
Londen, een in Bristol en een in Ierland. Er bestonden plannen om meer
gemeenschappen in Engeland op te richten.
Een nieuwe publicatie volgde in mei 1659, "Een voorgestelde manier om de
armen in dit land en elders gelukkig te maken door competente, geschikte en
gekwalificeerde mensen samen te brengen in één regering van huisgenoten of
kleine republiek ."In dit pamflet stelt Plockhoy een netelige kwestie aan de
orde: waarom bestaat er zo'n onvoorstelbaar grote kloof tussen rijk en arm? In
cleze publicatie deed hij de aanbeveling voor zijn pragmatische gemeenschap,
die gebaseerd was op menselijke gelijkwaardigheid, religieuze tolerantie, econo
mische bedrijvigheid en gemeenschappelijk delen.
In I66O verloor Richard Cromwell zijn toch al zwakke greep op de macht en ont
vluchtte Engeland 0111 plaats te maken voor Charles II, die op 29 mei 1660 de
troon besteeg en een krachtige campagne startte voor het onderdrukken van zijn
tegenstanders. De tijden verslechterden voor mensen als Plockhoy. Charles had
weinig op met de ideeën van die Nederlander. Plockhoy leek dit echter niet te
willen accepteren en bleef tot eind 1661 in Engeland. Vermoedelijk was hij getui
ge van de walgelijke taferelen die zich rond het dode lichaam van Cromwell
afspeelden.
De Royalisten waren nog niet vergeten dat Cromwell koning Charles I had laten
onthoofden; in 1661 haalden ze Cromwells lichaam weg uit de Westminster
Abbey en sleepten het door de straten van Londen. Op de herdenkingsdag van
Charles'onthoofding werd Cromwell voor één dag op een openbaar plein gehan
gen. Daarna werd zijn hoofd afgehakt en op een paal gestoken. Daarmee para
deerden ze door Londen en vervolgens pinden ze het vast op een puntig hek in
Westminster om zo voorbijgangers af te schrikken. Dat werkte 25 jaar!
Als dit Plockhoy de ogen nog niet opende, wat dan wel?! Op een of andere
manier bleef hij echter onverzettelijk en onaangedaan. Londen had van hem een
duidelijke pamfletschrijver gemaakt en toen hij eind 1661 op het punt stond terug
te keren naar Amsterdam, zette hij zich nog steeds in voor de realisatie van zijn
ideeën. Niet wetende dat het lot, in de persoon van Charles II, zijn plannen
ongeveer drie jaar later en 3000 mijl van huis opnieuw zou dwarsbomen.
Voorbereidingen in Amsterdam
Plockhoy liet er geen gras over groeien en richtte zich tot de magistraten van
Amsterdam, het College van 19, dat de bestuursverantwoordelijkheden voor
Nieuw-Nederland van de West Indische Compagnie (WIC) had overgenomen.
Tussen november l66len mei 1662 schreef hij hen zeven brieven, waarin hij zijn
ideeën voor een overzeese nederzetting schetste. Zijn vierde brief, geschreven in
januari 1662, bevatte ook de 117 artikelen met betrekking tot het bestuur van
deze kolonie.
29
