Op donderdag 25 oktober is een detachement dragonders en infanterie de stad binnenge
trokken. De stad is van roversbenden verlost.
ïn 1838 zucht Sas van Gent nog steeds onder de gevolgen van de Belgische Opstand.
Na de korte bezetting door de volgelingen van Gregoire in 1830 is onze gemeente weer
onder het reguliere Nederlandse gezag gekomen. Handel en scheepvaart liggen echter
nagenoeg stil, de grenzen worden zwaar bewaakt door militairen, die gelegerd zijn in de
vesting Sas van Gent. Het gezag in onze gemeente is enerzijds in handen van een militaire
bevelhebber, anderzijds in die van het plaatselijk bestuur Een tweehoofdige leiding kan
wel eens de aanleiding zijn tot strubbelingen. Zo ook in 1838.
Op 19 augustus 1838 wordt namens Burgemeester en Wethouders van Sas van Gent een
publicatie afgekondigd, waarin de bevolking herinnerd wordt aan de a.s. 66e verjaardag
van Zijne Majesteit Koning Willem I. Zij hopen, dat die dag gevierd zal worden met
gepaste vrolijkheid, dat de bevolking hun huizen zal versieren, de onbezoedelde Neder
landse vlag van talrijke gebouwen zal wapperen en de feestvreugde niet door baldadighe
den verstoord zal worden. Het is logementhouders, herbergiers en tappers toegestaan tot
middernacht publiek in hun lokalen toe te laten en verversingen te schenken.
De dag is echter niet verlopen zoals de Burgemeester gewenst heeft. In zijn "relaas" van
de wijze op welke ’s Konings geboorte jaarfeest" gevierd is lezen we het volgende
Op donderdag 23 augustus 1838 zes uur in de namiddag is door het luiden van de klokken
zowel van de beide kerken als die van het stadhuis aangekondigd, dat de verjaardag van de
Koning de volgende dag gevierd zou worden.
Vrijdag 24 augustus. Bij het aanbreken van de dag wappert de nationale vlag van de
verschillende publieke gebouwen. Weldra zijn ook de huizen met vlaggen getooid.
Om 6 uur ’s morgens, 12 uur ’s middags en 6 uur ’s avonds hebben de kerkklokken als
teken van vreugde geluid.
Vanaf het ogenblik, dat de vlag op het stadhuis is uitgestoken tot klokslag middernacht is
onder het toeziend oog van de politie een aanzienlijke hoeveelheid voetzoekers, vuurwerk
en pektonnen door de feestvierenden afgestoken, zonder ook maar de geringste ongelukken
te veroorzaken. De Majoor Kommandant heeft deze dag extra opgeluisterd door het
houden van een grote parade.
De onderlinge verstandhouding tussen burgers en militairen is zeer goed geweest. Om 10
uur echter, na het luiden van de retraiteklok 2, hebben gewapende militairen in de stad ge
patrouilleerd. Wat is er toen mis gegaan?
Na de middag verliepen de contacten tussen burgers en militairen in de verschillende
logementen, tapperijen en herbergen in een zeer goede en vriendschappelijke sfeer.
De herbergiers Pieter Verplanken uit "de Zwaan" 3 en de vrouw van Charles de Latour uit
"den Toelast", die er vanuit gingen dat hun herberg open mocht blijven tot 12 uur
middernacht, hebben laat in de namiddag het plan geopperd muzikanten te laten komen en
de feestvreugde te verhogen met het houden van een bal. De twee herbergiers hebben de
plaatselijke kommandant hiervan in kennis gesteld, zonder echter zijn toestemming af te
wachten. Ze zijn er vanuit gegaan, dat op een feestdag als ’s Konings verjaardag het
dansen als uiting van vreugde toegestaan is en de toestemming van het burgerlijk bestuur
voldoende is. Spoedig na het bekend worden van de gelegenheid tot dansen verschijnen de
3 Gelegen op de Grote Markt, de Toelast is gelegen in de Ooststraat.
2 Sein sluiting herbergen.
3417 F 452
