Wenken van de week
De Landstand in
Zeeland
Olie op
golven
Hoe bewaren we onzen vleeschvoorraad
het best
ONZE hoofdredacteur schrtfft, zeker
tot veler voldoening, zijn rubriek „In
drukken en Gedachten" weer. Toen
deze in den afgeloopen zomer werd stop
gezet, hebben wij getracht in „De Week
ir. Weinig Woorden" de taak van Indruk
ken en Gedachten voort te zetten. Nu
meenen wij echter goed te doen „De Week
in Weinig Woorden" te staken, daar een
groot deel, van wat we daarin bespraken
nu weer door den hoofdredacteur zal wor
den behandeld.
In de plaats daarvan komen nu de „Wen
ken van de Week". Daarin willen wij in
het kort de aandacht vragen voor zaken,
die voor den boer in zyn bedrijf van be
lang zijn. Wy hopen, dat deze nieuwe
rubriek bij den lezer in den smaak zal
vallen en evenveel gelezen zal worden als
zijn voorganger. Zoo'n vaste rubriek wordt
op den duur een vertrouwd raadsman.
EVEN een verbetering van een storende
fout in de Actualiteiten van 2 weken
geleden. Daarin stond o.m. vermeid,
dat de provincies Friesland en Groningen
procentsgewys den uitgebreidsten aard-
appelverbouw hebben. Dit moeten zijn de
provincies Friesland en Drenthe. De aan
dachtige lezer zal dit wel begrepen hebben.
Wie nog grasland over heeft, dat geschikt
is om te scheuren, doet goed, dit thans
nog om te ploegen, als het weer het toe
laat. Door een goede graslandexploitafie
kan in sommige gevallen wel* een perceel
uitgespaard worden. Houdt niet meer gras.
land in stand, dan voor uw veestapel noo-
dig is. Wat men over h'eeft, kan veel be
tere diensten bewijzen voor de voedselvoor
ziening, wanneer het als bouwland wordt
benut. Bovendien ontvangt men nog de
scheurpremie. Daarom, scheurt grasland,
als U dat eenigszins mogelyk is.
Uit verschillende provincies krijgen wy be
richt. dat door sommigen nog niet volledig
is voldaan aan den scheurplicht. Er moet de
hand aan gehouden worden, desnoods met
voor de schuldigen minder aangename
maatregelen, dat wat verplicht gescheurd
moet worden, inderdaad ook gescheurd
wordt. Het wordt een onhoudbare toestand,
wanneer zij, die niet aan hun verplichtin
gen voldoen, blijven vrijuit gaan.
Anderen getroosten zich vaste opofferingen
en in ieder geval werk en moeite, om mede
te werken aan de uitvoering van wat de
Overheid in deze jaren noodig acht. Deze
menschen verdienen waardeering. Men mag
niet den indruk laten ontstaan, dat de
Overheid het met het toezicht op de na
leving van haar voorschriften zoo nauw
niet neemt.
WINTERTIJD goede gelegenheid
voor grondonderzoek. Om een juist
inzicht te krijgen in den kalktoestand en
de behoefte aan fosforzuur en kali, is
frondonderzoek een prachtig hulpmiddel.
Ien kan dan den kunstmest, dien men toe
gewezen krygt, dóAr brengen, waar zij het
meeste noodig is. Ook kan men met de
verdeeling van den stalmest rekening hou
den met de uitkomsten van het grond
onderzoek.
Om een goede monstername te waarbor-
fen, is het wenschelijk, den Voorlichtings-
ienst te vragen monsters te nemen. De
Landbouwconsulent heeft daarvoor des
kundig personeel.
Vermoedt U, dat uw grond kopergebrek
heeft, stelt den Landbouwconsulent daar
dan mee in kennis. Deze kan dan een
onderzoek op koper laten instellen.
Nu de voorziening met fosforzuurmest-
stoffen alles te wenschen overlaat,
zoekt men onwillekeurig naar middelen,
die aan het fosforzuur-gebrek tegemoet
kunnen komen. Tegenwoordig wordt wel
propaganda gemaakt voor het Hesbaye-
losfnnt. Dit product wordt in Belgie in de
buurt van Luik gewonnen. Het is een
natuurlijk fosfaat, met 16 èl 17 c,0 in mine-
raalzuur oplosbaar fosforzuur. Zooals met
alle natuurlijke fosfaten het geval is, zal
het fosforzuur uit Hesbaye-fosfaat voor de
planten moeilijk bereikbaar zijn. Eerst
moet dat fosforzuur door inwerking van
het bodemvoclit vrijgemaakt worden. En
dit gebeurt slechts in voldoende mate op
zure en sterk zure gronden. Is de grond
weinig of in het geheel niet zuur, dan
wordt dat vrijmakingsproces sterk ver
traagd of nagenoeg geheel stopgezet. Ver
der moet het fosfaat zeer fijn verdeeld
zijn, wil er eenige werking van te ver-
Redactie-adres: Zeestraat 69,
Den Haag, Tel. 116754.
Uitgave: Uitgeverij „Volk en
Bodem", Postbus 281, Den
- Haag.
Advertenties: Losse plaatsing 26
ct. per m.m., in alle edities
76 ct. per m.m.
Abonnementen: Voor nlet-leden
van den Nederlandschen Land
stand 5.— per jaar of 1.25
per 2 maanden.
Alle briefwisseling betreffende
exploitatie, advertenties en
abonnementen, aan postbus 281,
Den Haag, Telefoon 11.66 88
wachten zijn. Uit dit alles volgt wel, dat
van het Hesbaye-fosfaat als natuurlijk
fosfaat, slechts op zure gronden eenig
direct resultaat te verwachten is. Wel is
het zoo, dat op andere gronden op den
langen duur het fosforzuur wel vrijkomt,
doch daar "kunnen in vele gevallen wel
enkele jaren overheen gaan. Grondonder
zoek kan een aanwijzing geven, of succes
te verwachten is. Gaat men Hesbaye-fos
faat aanwenden, strooi het dan vroeg in
den herfst sn vermeng het goed met den
grond. Geef slechts kleine hoeveelheden,
want zwaardere bemestingen geven in ver
houding minder resultaat dan lichte be
mestingen.
De prijs is ongeveer 8.— per 100 kg by
16 in mineraalzuur oplosbaar fosfor
zuur. Dit lijkt ons wel wat aan den hoo-
gen kant. Voor men Hesbaye-fosfaat gaat
gebruiken, mod men dus grondig nagaan,
of er succes van te verwachten is.
NOG iets over de toewijzing van haver
aan de verbouwers van dat product.
Men heeft kunnen lezen, dat zij die over
de volle havertoewijzing uit eigen oogst
willen beschikken, hun na ver vóór 28 No
vember moeten hebben afgedorscht. Wan
neer men dat bericht zoo leest, kan men
den indruk krijgen, dat men, als men later
dorscht geen haver-toewyzing meer zou
krijgen. Zoo is het echter niet. Volgens
inlichtingen uit bevoegde bron is de rege
ling aldus: Men wil zoo spoedig mogelijk
over de haver beschikken voor de verwer
king tot havermout, e.d. Dorscht de teler
nu vóór 28 November al zijn haver af,
dan krijgt hij de volle toewijzing voor zijn
paarden. Dorscht men echter later, dan
wordt een gedeelte van de havertoewijzing
vervangen door mengvoeder. Voor elk 100
kg. haver, die men inhoudt wordt dan
70 kg. mengvoeder verstrekt.
Inderdaad zal men met 70 kg mengvoeder
niet zoo goed af zijn, als met 100 kg. In
zekeren zin is er dus een premie gesteld
op het vroegtijdig afdorschen van de haver.
Zoo zal men trouwens het officieele be
richt ook wel hebben opgevat.
MAAS.
HET is een bekend feit, dat een wilde
zee getemd kan worden door het uit
gieten van olie over de golven.
Menige bemanning van een in nood ver-
keerend vaartuig heeft aan het op deze
manier tot kalmte brengen van het wilde
water het levensbehoud te danken.
Wij dachten daar onwillekeurig aan, toen
we kennis namen van de mededeeling, dat
In de maaftd der wintersche feestdagen
aan alle Nederlanders een kwart flesch
raapolie verstrekt zal kunnen worden. Dit
mag dan geen groote hoeveelheid zün, als
we weten, dat er ongeveer 9 millioen van
ui6 kwartflesschen noodig zyn, dan wordt
het een kwantum, waarmee In een woe
dende branding iets te bereiken zou zijn.
En wanneer we dan ook nog weten, dat
de koolzaadverbouw voor de meeste boe
ren een nieuwtje was, waaraan ze maar
schoorvoetend begonnen en dat van de
verkregen opbrengst een zeer aanzienlijk
deel moet dienen om het gewone vetrant-
soen op peil te kunnen houden, dan zegt
die extra kwartflesch toch wel het een
en ander.
Dan moet het inderdaad zyn: olie op de
golven; het kalmeerende middel dat uit
zicht geeft op behoud voor een van zün
ankers geslagen schip en deszelfs opva
renden.
Voor de Landvrouwen:
VOOR vele van onze Landvrouwen
breekt de maand weer aan, waar
in het vleesch verwerkt en voor
bewaring gereed gemaakt moet wor
den. De vleeschbonnen moeten In
geleverd worden en nu zal iedere
Landvrouw ongetwijfeld het verlangen
koesteren, het vleesch zóó te verwerken,
dat haar gezin tot het laatste toe op ge
regelde tijden van vleesch voorzien kan
worden. In het begin wordt er vaak te
royaal van gegeten, met als gevolg, dat
tegen het einde van de bonlooze weken
de voorraad geheel verdwenen is.
Nu is er een veel toegepaste ouderwet-
sche manier van vleeechbewaren: n.l. het
drogen. By drogen echter hebben we te
rekenen met een enorm gewichtsverlies
een gewichtsverlies, dat in de dagen van
overvloed niet geteld werd, doch waar we
nu terdege rekening mee moeten houden.
Hoe meer vleesch men droogt of tot droge
worst verwerkt, hoe kleiner de voorraad
vleesch wordt. De beste manier om ge
wichtsverlies tegen te gaan en de vleesch
voorraad zoo groot mogelijk te maken is
het vleesch in glazen te steriliseeren.
Veel vrouwen zullen vroeger „geweckt"
hebben en dus nog wel weckglazen bezit
ten. En zjj zullen er goed over moeten
nadenken wat voordeeliger voor haar is,
groenten te steriliseeren of de glazen vrij
te houden voor de slacht.
Wanneer de voorraad glazen toereikend is,
kunnen hoofdkaas en zure zult ook ge
steriliseerd worden. Dit heeft tot voordeel,
dat men niet met azijn behoeft te werken,
waardoor de hoofdkaas op 't laatst erg
zuur wordt. Bij steriliseeren is de hoofd
kaas en de zure zult onbeperkt houdbaar
geworden. Ook lever- en bloedworst kan
men uitstekend wecken. Men moet dan
de worstmassa niet in de darmen stoppen,
doch de flesschen met de worstbry vullen.
Versche worst, in darmen gestopt, kan
men uitstekend in het zout bewaren. Men
legt de stevig gestopte worst op den
bodem van een kleinen Keulschen pot goed
in elkaar gepast, zoodat er zoo min moge
lijk open ruimte over blijft en bedekt de
worst met een laag zout. Daarop rolt
men een nieuwe worstlaag^n elkaar. Steeds
laag om laag met dik zout bestrooien.
Verder zal iedere Landvrouw het vleesch
verwerken op de manier, zooals haar ge
zin dat het lekkerst vindt. De een houdt
veel van gepekeld, de ander van gebraden
vleesch. Bij pekelen moet men echter be
denken, dat belangrijke voedingsstoffen
verloren gaan. Als er flesschen genoeg zijn,
kan men het zoo indeelen, dat men voor
iedere week een flesch vleesch gebruiken
kan.
Als slot van de drukke slachtdagen kun
nen onze Landvrouwen de huisgenooten
verrassen met zelfgemaakte worstbroodjes.
Voor het deeg neemt men: 200 gram bloem,
250 gram gekookte koude aardappelen, iets
zout. 30 gram boter. d.l. water, een mes.
fnmtle dubbelkoolzure soda, Indien moge-
ijk 1 el.
De fijngemaakte aardappelen (liefst twee
maal door de roerzeef) met dc bloem, de
dubbeldubbelkoolzure soda en het zout
vermengen. De boter er in fyn snjjden, het
ei (iets achterhouden om de broodjes te
bestrijken) en het water toevoegen en
even kneden.
De tafel en de deegrol (by gebrek kan
een flesch goede diensten bewyzen) met
bloem bestrooien, het deeg even door de
bloem wentelen en voorzichtig uitrollen.
Het deeg regelmatig dubbelvouwen, uit
rollen, weer vouwen en een tydje op een
koele plaats laten rusten, tot 't weer wat Is
opgesteven. Deze behandeling nog twee
maal herhalendoor het telkens dubbel
vouwen komt er lucht tussclien de deeg
lapjes, zooals by het echte bladerdeeg.
Ten slotte rolt men het uit tot een lap
van *4 c.m. dikte, waarvan men recht
hoeken snijdt van ongeveer 14 c.m. lang
en 8 c.m. breed. Hierop leggen we een
rolletje worst van ongeveer 10 c.m. lang,
bevochtigen de randen met iets water en
plakken net broodje dicht. Beschikken we
over een ei, dan wordt de bovenzijde be
streken met een weinig losgeklopt eigeel
en in een warmen oven gaar en bruin ge
bakken. (Wanneer men geen ei heeft, kan
het gebak, kort voor het uit den oven
wordt genomen, met water bestreken wor
den).
Beschimmeld voer veroorzaakt bij paar
den gemakkelijk vergiftiging. Ook aan
klevende gronddeeltjes leveren gevaar
op.
Jonge paarden moet men niet in een
warmen koestal plaatsen. Frissche lucht
en veel beweging werken heilzaam.
Grasland, December, kalizout en slak-
kenmeel, deze vier behooren brj elkaar.
Rijkslandbouweonsulenten zijn Rijks
ambtenaren, die gaarne gratis adviezen
verstrekken aan landbouwers in hun
ambtsgebied. Doe er uw voordeel mee.
Volwassen geiten geeft men naast hooi
en stroo hoogstens 3 4 4 kg. wortelen
of bieten per dier en per dag.
Electrische weideafrastering wordt op
de Deensche eilanden bijna op elke
boerderij aangetroffen. Het voldoet uit
stekend en de aanleg was niet duur.
De gemiddelde melkproductie van de
Deensche gecontroleerde koeien in 1942
bleek ongeveer 900 liter lager te zijn
dan in 1938.
In de maanden Juni en Juli werden vol
gens het maandblad van het C. B. S.
12.700 Nederlandsche arbeidskrachten,
uit den landbouw, voor tewerkstelling in
Duitschland uitgezonden.
Vliegen in veestallen, zoowel steekvlie
gen als niet stekende huisvliegen kun
nen met het Gesarol-spuitmiddel goed
bestreden worden.
Hoe groot is het getal van onze volksge-
nooten, die, zoolang de oorlog duurt, heen
en weer geslingerd zyn op de felle bran
ding van een valsche propaganda, welke
den ondergang door honger en gebrek tot
uitgangspunt nam en die met alle midde
len trachtte, by voorbaat elk reddings
middel tot werkloosheid te doemen!
Honger behoeft niet geleden te worden als
alle krachten er zich maar voor spannen
om de natuurlijke mogelijkheden tot het
uiterste te benutten en de Voorzienigheid
haar zegen daarover geeft. Zy, die leiding
geven, hebben dat van den aanvang af
gezegd en de noodige maatregelen geno-
jnen. Maar zoo hoog waren de golven van
haat en verdachtmaking en onwil opge
zweept, dat by menigeen de verderfelijke
noodlotstheorie: het helpt toch niet, wat wij
doen, ingang kon vinden. En waar dat het
geval was, daar werden tot reddende mede
werking geroepenen soms tegenstrevers en
in-den-weg-Ioopers.
Maar desondanks konden wy vier harde
jaren van oorlog en blokkade, van opzette
lijke vernietiging en onproductieve tegen-
stribbelary verdragen met een talrijken oe-
zettingstroep binnen de grenzen en een
ruim twee millioen meer zielen tellende
bevolking doorkomen zonder gebrek te
lijden, met hoogere rantsoenen dan in een
vorigen oorlog, waarin Nederland neutraal
was en geen vreemde troepen binnen zyn
grengen zag. En na die vier jaren kan
de oude traditie van iets extra's bakken
voor feestelijke dagen in eere gehouden
worden en de dienst der Voedselvoorzie
ning als weldoende, zij het bescheiden,
Sinterklaas optreden.
Me dunkt: we mogen daarvoor ais volk
wel zeer dankbaar zyn en er een oogen-
blik voor nemen om de beteekenis er van
terdege in ons op te nemen.
Wie dat doet, die zal tot de erkenning
moeten komen, dat hier olie op de golven
gegoten wordt in kritieke omstandigheden.
Logisch zou het in den gedachtengang
van millioenen Nederlanders geweest zün,
als wy wrak en gebroken, met rammelende
ribbenkasten en holle oogen Sinterklaas In
1943 tegemoet hadden moeten treden. Im
mers: Nederland kan nooit zichzelf voeden
en bovendien zouden immers de Duitschers
alles opmaken?
En ga nu eens kyken, neen, niet in onze
boerendorpen, waar, wat het eten aangaat,
waarlyk maar weinig van den oorlogstoe-
stanr gemerkt wordt, al zyn de hammen
zoo dik niet en de worsten wat minder
in getal, neen, niet op het platteland, maar
in de steden, ga daar eens kyken. Zeker,
dan zyn er menschen, die het met de
maag een beetje op een accoordje moeten
gooien men loopt er nog vief en veer
krachtig by den weg, men doet gewoon
zyn werk en men eet op zeer groote schual
lekkere hapjes uit banketbakkerswinkels.
En men bakt ook daar straks met olie
van eigen bodem iets voor de feestdagen.
Dat komt, doordat onze boeren over bet
geheel genomen hun plicht verstaan en
vervullen in de kracht van hun boeren*
geloof in de vruchtbaarheid der aarde, dat
komt doordat de Duitschers niet alles
opeten en dat Éomt, doordat zy ons zoo
veel mogelyk behulpzaam zyn by een rede-
lyke organisatie van de voedselvoorziening
en het bodemgebruik.
Den boer moet het groote voldoening ge
ven, dat straks zooveel huisvrouwen dank
baar de kwartliters extra mogen opnemen
om er eenige blydschap mee teweeg té
brengen in de gezinnen. En in die gezlif-
nen moet er wel heel wat stil schaamte
gevoel zyn over het gelooven in zooveel
voorbarige en valsche oordeelvellingen,
over zooveel wantrouwen en misverstand.
Kyk, als dat zoo is, dan zal er olie op de
golven van haat van verdachtmaking ge
goten worden en dan zal de rustige kracht
van een op zyn toekomst vertrouwend
volk zich opmaken om zich er, meer eens
gezind dan tot nu toe, door te slaan.
De leugen, dat het geen zier zou helpen
als men zyn bedryf omstelde op koolzaad
teelt, deze leugen is door die negen mil
lioen kwartliters te niet gedaan, zooals al
zooveel leugens door de waarheid te
schande gemaakt werden.
Wie dat inziet, opent zichzelf het uitzicht
op een andere wereld dan die van den
doodenden haat en wie gaarne meedoet om
van die kwartliter meer te maken, ja, die
is ryp om ook te gaan inzien, dat het er
uiteindeiyk niets toe doet, wie in ons goede
Europa de verbouwd* olie nuttigt, omdat
wy allen samen op kracht moeten blyven.
waar wü te zamen één toekomst hebben.
Hoe is het, lezer, die ons tot hiertoe niet
hebt kunnen begrüpen en volgen, werd
er by U olie gegoten op de branding van
valschen haat en misleiding?
D. v. d. B.
