Fruitteelt, wildschade en
jacht
E'
Calciumarsenaat beschadigingen
Nl
IN „De Landstand" van 19 November
verscheen van de hand van den heer
Booij een uitvoerig betoog onder den
titel: ..Wildschade in de fruitteelt". In
derdaad heb ik den heer Booij verzocht
zijne klachten en beschouwingen in een
artikel in „De Landstand" te verwerken
Het is n.l. zóó. Ik krijg nog al eens brie
ven, dikwijls meerdere per dag, met tal
van op- en aanmerkingen en allerlei ad
viezen en wenken, die, hoe goed ook be
doeld, herhaaldelijk wyzen op een gemis
aan kennis van zaken en ook op een vol
strekt eenzijdige instelling van de zyde
der schryvers. Een indiviaueele. afdoende
beantwoording van al die vragen en be
schouwingen vereischt van mij meer tijd,
dan ik beschikbaar kan stellen. Bovendien
bereik ik zoodoende slechts enkele belang
stellenden en belanghebbenden, terwyl de
behandeling ^an het onderwerp in „De
Landstand voor zeer velen van nut kan
blijken. Het verruimt den blik. het bevor
dert het inzicht, dat naast persoonlijke en
groepsbelangen er ook een algemeen be
lang is, terwijl tevens,' merkwaardigerwijze,
herhaaldelijk in herinnering moet worden
febraeht, dat wU onder oorlogsomstandig-
eden leven Maai ook bij beschouwingen
in ..De Landstand" dient een strenge zelf
beperking te worden toegepast, want ook
„De Landstand" is gerantsoeneerd
Wanneer men het artikel van den heer
Booij nog eens onder oogen neemt, dan zal
men aanstonds ervaren, dat zijn betoog
eenerzijds terecht opkomt voor de belangen
van de Nederlandsche fruitteelt, anderzijds
getuigt van een eenzijdige instelling ten
opzichte van de jacht.
Wat nu 't belang van den Nederlandschen
fruitteler betreft., zij er op gewezen, dat
reeds maanden geleden deze uiterst belang
rijke aangelegenheid in besprekingen en
briefwisseling tusschen de afd Tuinbouw,
waaronder de fruitteelt ressorteert, en my
in studie werd genomen Ik kon ei toen
reeds op wijzen dat ik Inmiddels de be
treffende instanties van het Departement
van Landbouw en Visscherj) opmerkzaam
had gemaakt op de noodzakelijkheid, by
de samenstelling dei toekomstige jacht-
sehappen afdoende maatregelen te treffen
ten opzichte van onze specifieke fruitteelt
gebieden en ik kan tot mijn genoegen me-
dedeelen, niet anders dan volle instemming
en bereidheid tot medewerking te hebben
ondervonden. Sedert dien is opnieuw op
een bijeenkomst van de Leiding dei Afd.
Tuinbouw met genoemde instanties van den
wensch, tot samenwerking te komen, ge
bleken in dezen zin, dat bij de samenstel
ling van de jachtsehappen specifieke fruit
teeltgebieden bijzondere bescherming zullen
genieten.
>at alles is neel fraai en oemm-dtgend voor
de roekomst, maar... er zijn nog geen
jachtsehappen, er is nog geen nieuwe
jachtwet en wy leven nog in oorlogstyd
Aan de totstandkoming van hetgeen op het
gebied van het jachtwezen dringend nood
zakelijk is wordt door de betrelfenden met
jjver cn deskundigheid gewerkt en de be
langen die daarbfj betrokken zijn worden
rijpelijk overwogen, maar ook hier wordt,
ais uiting van den afkeer van alles, wat
wordt beschouwd als tot de nieuwe orde
te behooren, dikwijls tegenwerking onder
vonden ook van hen, die beter konden
en moesten weten Dit veroorzaakt weer
vertraging, waar het algemeen belang een
spoedige afdoening wenschelyk maakt.
Roeien niet de riemen die wjl hebben.
I NTUSSCHEN leven wij onder de oude
1 jachtwet en hebben dus te roeien met
de riemen die wy hebben. Dat deze wat
vermolmd en ontoereikend zijn, is te be
treuren: het feit «ehter valt niet weg te
cijferen.
In een korte Desctiuuwing onder den titel
„Boerenrecht en Boereneer", eveneens in
„De Landstand" van 19 November j.l., heb
lk de handhaving van het gezag het hoog
ste goed genoemd voor elk volk, dat leven
wil Ik wil daarmede zeggen, dat ook een
verouderde jachtwet nageleefd dient te
worden en dat dus de politie terecht een
ieder verbaliseert, die wederrechtelijk zon
der jaehtacte en jachtvergunning, hazen
en ander wild tracht te bemachtigen. De
overtreder stelt zich zoodoende gelijk met
den strooper en wilddief. Van tweeën één.
Of de betreffende ontving zyn geweer van
daartoe bevoegde zijde met de aanwijzing
om wild te bemachtigen ter bescherming
van de fruitteelt en de politie zal hem
geen haar krenken: of hij ontving dat
geweer onder de uitdrukkelijke voorwaar
de. dat daarmede niet gejaagd mocht wor
den. Doet hij dat toch dan handelt hij
wederrechtelijk en wordt terecht geverbali
seerd, terwijl hij bovendien het geschon
ken vertrouwen misbruikt heeft Dit was
de strekking van my-n betoog en ik geloof
stellig dat de heer Booij het met mij in
dit opzicht ool« eens zal zijn Maar nu
scheiden zich onze wegen.
Om te beginnen staan de truittelers dus
onder de oude jachtwet, geenszins zoo
machteloos tegenover het baas en ander
al dan niet schadelijk gedierte als de
heer Booij voorstelt. Bovendien zijn en wa
ren er. althans destyds. tal van maatrege
len ter bestrijding van schade te treften
geweest. Heeft men deze nagelaten dan
gaat de benadeelde niet vrij uit. Ik moge
een en ander nog eens zeer in het kort
toelichten.
Wanneer men de Kosten van den aanleg
van een boomgaard, de bemesting, het on
derhoud, de bespotting, het snoeien en
alles wat er verder bij te pas komt by
elkaar optelt dan komt men tot een zeer
aanzienlijk bedrag als geïnvesteerd kapi
taal en evenzeer tot een belangrijk bedrag
aan vaste jaarlyksche kosten Een behoor
lijke afrastering. die zeker afdoende te ma
ken is vormt daarbij, gezien den veeljarigen
levensduur, slechts een uiterst gering be
drag lot het geheel. Dat desondanks in de
voorafgaande jaren daartoe niet algemeen
werd overgegaan is weliswaar verklaar
baar doch niet tp verdedigen Ln vele ge
vallen werd gerekend op "de strooperij in
de omgeving, waarbij de eigenaar van den
oofttiun wel eens bereid was een handje
te helpen De overheid was zeer vlot met
het uitreiken van .vergunningen" en van
een jaehtacte: geweren waren er in ov«-
vloed en de kantonrechter was nog al mild.
Kortom, het liep wel. Nü zijn er oorlogs
omstandigheden, de geweren zyn grooten-
deels ingenomen, het verkrijgen van een
iachtacte en het recht tot jagen is zeer
beperkt. En nu is Holland in last.
Maar ook thans is men niet machteloos.
Nog altijd bestaan de Wildschadecommis-
sies en ook al zijn deze niet bevoegd tot
het uitkeeren van schadeloosstellingen, art
61 van de Jachtwet 1923 is nog steeds van
kracht. Dit artikel luidt: Op voorstel van
of na ingewonnen advies van de schade-
commissies kan door onzen met de zaken
van de jacht belasten Minister (thans de
Secr.-Generaal van het Dep. van Land
bouw en Visscherij) aan door hem aange
wezen. te goeder naam en faam bekend
staande personen de opdracht worden ver
strekt, om, mits niet op Zondag, op bé-
paalde aangewezen gronden wild of scha
delijk gedierte te beperken of op te rui
men."
Kr is een uitweg!
N zoo is er meer, waaruit blijken zal,
dat een beroep op de Overheid niet
vergeefsch behoeft te zijn.
Vervolgens heb ik niet ééns, maar her
haaldelijk m deze kolommen geadviseerd
een beroep te doen op hen, die m hun om
geving bevoegd zijn ook thans t§ jagen.
Ik weet, dat dit beroep m vele gevallen
vruchtdragend is geweest. Zelf heb ik den
heer Booij mijne diensten en die van één
of meer anderen daartoe aangeboden.
Ik weet, dat in den buitengewoon stren
gen winter 1941-'42, met -zijn langdurig en
hoog sneeuwdek, veel schade in de boom
gaarden aangericht werd. Deze schade was
inderdaad zeer bedenkelijk, doch ook ge
heel abnormaal. Bovendien zijn er in dien
winter en ook in het koude voorjaar veel
hazen en ander wild omgekomen. Thans
is de toestand zoo, dat er naar hartelust
gestrikt wordt, het toezicht veelal onvol
doende is, de straffen in het algemeen ge
ring en de prijzen van het bemachtigde
wild ouitensporig hoog zijn. Maar ook,
waar ondanks dezen samenloop van om
standigheden de hazenstand nog niet ge
heel werd uitgeroeid, kan de wildschade
nog met vrucht bestreden worden en wel
als volgt:
Men omkleede de boomen of struiken, waar
mogelijk met dun carton of papier of men
bestrijke stam of twijg met een mengsel
van kalk, carbolineum of een vervangings
middel en koemest. Dit dient een paar maal
per winter te geschieden en werkt vrijwel
afdoende. En wanneer dan nog wildschade
wordt waargenomen, dan voedert men de
hazen op een plaats, waar men ze hebben
wil met wat bieten, knollen, wortelen of
anderszins. Mocht ook dit nog niet geheel
afdoende zijn, dan zal men goed doen het
vruchtboomsnoeisel ter plaatse te laten
liggen. Men ziet dus, zoo geheel machte
loos staat men allerminst.
Ten slotte nog dit: de heer Booij komt, al
sprekende over de hazen, tot een beschou
wing over jacht in het algemeen. Het is
deze uitspraak, waarin overigens de heer
Booij allerminst alleen staat, die mij noopt
tot een nadere toelichting, welke in een
der volgende nummers van „De Land
stand" geplaatst zal warden.
W. G. NIEUWENKAMP,
Leider afd. Bosch- en Jachtwezen.
VOOR ONZE FRUITKWEEKERS
Het gebmik van
vergiften tegen
vretende insecten
in de fruitteelt.
|U liet algemeen
gebruikte lood-
arsenaat niet
meer verkrijgbaar is,
door het ontbreken van
de noodzakelyke grond
stof voor de bereiding
(lood), is men nood-
zakelykerwijze aange
wezen op andere giften
om de vretende insec
ten te bestrijden. Een
van die vergiften dat
er in het groot voor
beschikbaar is en ook,
wegens ontbreken van
voldoende andere gebruikt wordt, is het
calciumarsenaat. hetgeen reeds eerder door
den Plantenziektenkundigen Dienst werd
aangeraden, omreden het wel met Califor-
nische pap gemengd gespoten zou kunnen
worden in tegenstelling met het loodarse-
naat, waarmede men in de afgeloopen
jaren minder gunstige ervaringen bad op
gedaan
Doch ook calciumarsenaat bleek hierin
niet te voldoen, neen, het middel was nog
erger! Wat bleek immers: calciumarsenaat
gaf niet alleen met. Californische pap
groote kans op schade, zelfs onvermengd
verspoten leverde het groote gevaren op
voor de bladverbranding, zooals meerdere
groote bedrijven reeds vorig jaar en ook
weer dit jaar tot hun groote schade
moesten ondervindenVorig jaar gaf de
P.D er de schuld aan. dat er calcium
arsenaat gebruikt zou zyn, dat een te
groot gehalte aan vrij arseenzuur zou be
zitten. Doch dit jaar bleek, dat zelfs het
door hem aanbevolen calciumarsenaat nog
froote schade kon geven. Mogelijk spelen
e weersinvloeden na de bespuiting hierin
een groote rol. Een vaststaand feit blyft,
dat een bespuiting met calciumarsenaat
zoowel vermengd als onvermengd met Ca
lifornische pap e.a. sproeimiddelen zeer
groote kans op schade bljjft geven. Bij-
Groninger Kroon, ernstig door calcium
arsenaat beschadigd
ï.nxton Superbe, ernstig door oalrlum-
arsenaat beschadigd. (Foto's archief).
gaande foto's geven hier nog eenigszms
een beeld van, ze zijn genomen op een
bedrijf waar werkelijk dit jaar een enorme
schade is geleden door het gebruik van
calsiumarsenaat. Deze schade beperkt zich
echter niet alleen tot dit jaar, maar zal
zeker door den zeer slechten bladstand ook
haar invloed op den oogst van het volgend
jaar uitoefenen. Het was werkelyk vreese-
Ujk om deze schade aan te zien. Sommige
gevoelige exemplaren als bijv. Gron. Kroon,
Laxtnn Superbe en andere, waren bijna
alie bladeren kwyt. Van den pruim Reine
Victoria werd niet één smakelijke vrucht
geoogstTerwijl één boom op dezelfde rij,
welke toevallig was overgeslagen vol hing
met dikke smakelijke vruchten. Verder
zagen we nog ernstige beschadiging oij
Goud-Reinette, Present van Engeland, Per-
zikroode enz. Ja zelfs de sterke Jac. Lebel
bleek een bespuiting met calciumarsenaat
niet eens goed te kunnen verdragenEn
dit was hier niet het eenige bedrijf dat
een groote schade leed, ook elders in een
geheel andere streek zagen wy meerdere
bedrijven welke flinke schade vertoonden
van bespuitingen met dèïe gevaarlijke
stof. Het spreekt vanzelf dat de eigenaren
er in het vervolg wel voor zullen op-
Sassen om hun boomen hiermede weer te
esnuiten. Maar: wat moeten ze dan ge
bruiken? Loodarsenaat ls niet meer ver
krijgbaar en de enkele kweeker die het
afgeloopen jaar zijn laatsten voorraad op
gebruikte, ziet zich geplaatst voor een
moeilijke keuze! Wat moet hij nu gebrui
ken om de vretery en de wormstekigheid te
bestrijden? Andere middelen tegen vre
tende insecten zyn niet in voldoende hoe
veelheid te krijgen en tevens zeer duur.
Hier is dus een taak voor de Overheid om
tijdig maatregelen te nemen en te zorgen
dat wij hier wél over voldoende goede
vergiften kunnen beschikken. En we heb
ben hier het oog op het Nirosan van de
Baver, dat algemeen zelfs in Duitschland
is voorgeschreven voor den wijnbouw, om
dat loodarsenaat zoo giftig isOok in
Frankrijk wordt het met succes gebruikt.
Gesarol heeft het afgeloopen jaar ook be
vredigende resultaten opgeleverd doch is
zeer duur in gebruik. Spoed is echter in
deze zaak gewensaht, de tyd gaat zijn
gang, de middelen van vervoer zyn lang
zaam en het nieuwe seizoen staat weer on
gemerkt voor de deur. Wie nog calcium
arsenaat in voorraad heeft en het moet
gebruiken omdat hij niet anders in voor
raad heeft, raden wij aan om tevens een
kleine hoeveelheid sproeikalk door de vloei
stof te gebruiken. Baat het niet het schaadt
in eeen geval. Overigens zouden we den
fruitkweekers willen aanraden: neemt een
proef met het veel minder gevaarlijke Kie-
zelfluorbariiim. Te gebruiken sterkte be
draagt 0.4 Het kan zoowel vermengd
als onvermengd met Californische pap
verspoten worden en waarschijnlijk ook
met 'de andere gebr"'kelijlce zwavelsproei-
stoffen, en misschien ook wel met de
Vervolg uitslagen van pag. 3.
Hulst
Hengsten groote maat: 1. Nico van XJlft,
113477, eig. H. Kerckhaert Breda en E.
H. M. de Maat, Stoppeldyk; 2. Maurits
van het Waterhof, 113312, eig. Th. de
Koek—v. d. Bulk, Kloosterzande3. Karei
van Guido, 113796, eig. H. Kerckhaert,
Breda en E. H. M. de Maat, Stoppeldijk-
4. Paulon, 115610. eig. Wed. E. Verschue-
ren. Hengstdijk; 5. Wenny van Melo,
113087, eig. Gebr. Verstraeten, Graauw 6.
Gysbrecht, 116141, eig. R. de Rechter,
Clirige; 7. Guido van Stryen, 113178, eig.
H. Kerckhaert, Breda en E. H. M. de
Maat, Stoppeldyk; 8. Timo, 113320, eig. R.
Buysse, Graauw; 9. Castro van Tiné,
116119. eig. C. de Cock, Stoppeldijk; 10.
Klavie, 117902, eig. P. Hendriks, idem; 11.
Klaas van Zandberg, 114941, eig. P.
d'Haens, Graauw12. Boudewijn van Ca-
thalynhof, 117422, eig. A. D. H. Verschue-
ren, Hengstdyk; 13. Moustic van Clinge,
116140, eig. R. de Rechter, Clinge*14.
Clairon van het Wiel, 116143, eig. A. G.
Buysrogge, Graauw.
Hengsten kleine maat1. Marquis van Abs-
aale, 115585, eig. R. E. Begheynv. Damme,
St. Jansteen2. César, 113607, eig. C. v.
Esbroeck, Hengstdijk; 3. Egbert van Ro
senberg, 115528, eig. P. J. Boënne, Graauw:
4. Dirk van de Louisa, 119970, eig. Gebr.
Kerckhaert, Nieuw-Namen; 5. Barra, 116139
eig. Gebr. Verstraeten, Graauw; 6. Clairon
van Cavalier, 118756, eig. H. Kerckhaert,
Breda en de Maat, Stoppeldyk; 7. Harold
van Molenhoek, 117874, eig. F. P. Brooy
mans, Kuitaart; 8. Brillant van Paulus-
polder, 113331, eig, Gebr. Sponselee, Stop
peldijk; 9. Cladon van Castro, 118845, eig.
Gebr. Fassaert, Boschkapelle10. Bruno
van Kruispolder, 114958. eig. C. Vereecken.
Kruispolder; 11. Idéal van Eeckhof, 117925
eig. P. v. d Voorde. Walsoorden- 12. Pie-
ter van Saeftinge, 118952. eig. Gebr. Serra-
rens, Ossenisse; 13. Solon, 115611, eig. Wed
Ed. Verschueren, Hengstdijk; 14. Colosse
van t Hoogland, 116837, eig. Gebr. Serra-
rens, Ossenisse; 15. Edzo, 115521, eig. Wed
A. Verschueren, Vogelwaarde; 16. Henk
van Statenboom, 116182, eig. A. de Deckere
Clinge; 17. Wim van Melo, 117373, eig p'
Bruggeman—Buysse, Graauw; 18. Bern-
hard van het Waterhof, 114933, eig. Th.
de Koek—v. d. Bulckf Kloosterzande
Merries, groote maat: 1. Olga van den
Melo. 116137. eig. C. Steyaert—Plasschaert
Graauw; 2. Feria van Schelfhoutshoek,
113005. eig. R. Buysse. Graauw; 3. Roset
van Kloosterzande. 114986, eig. P. A. Stal-
laertHiel, Kloosterzande4. Docile, 118498,
eig. J. v. Acker en C, Plasschaert, Abs-
dale5. Nora van Kruisdorp, 116885, eig.
A. Stallaert, Kloosterzande6. Hermine,
113989, eig. J. v. Acker en C. Plasschaert,
A.bsdale; 7. Kitty van Cambron, 113688,
eig. E. F. Volkeman, Vogelwaarde; 8. Ellie
van Clairon. 115518. eig. L. Bruggeman.
Graauw: 9. Flora. 115517, eig. J. de Cock,
St. Jansteen10. Mirza van Marquis. 113334,
eig. H. Schelfhout. Hengstdyk; 11 Clara
van Absdale, 115598. eig. G. de Deckere,
St. Jansteen; 12. Elza, 113993. eig. J. de
Cock, St. Jansteen13. Bea van Clairon,
113985, eig. L Bruggeman. Graauw; 14.
Mirz.a van Schuddebeurs. 114509, eig. C.
Dobbelaer, Hulst; 15. Henriëtte van Al-
stein, 113097. eig. P. Boënne, Graauw; 16.
Julienne, 116253, eig. R. Corn'elissens,
Hontenisse; 17 Olga, 114050. eig. Gebr.
Hevens, Graauw; 18. Nancy van Solon,
116892, eig L. Bruggeman, Graauw.
Merries kleine maat: 1. Astrid van Catha-
lijnhof. 113596, eig. A. Verschueren, Hengst
dyk; 2. Irna van Eeckhof, 117413, eig. P.
v. d. Voorde. Walsoorden3 Martha,
117437, eig. Wed. E. Verschueren. Hengst
dijk; 4. Amanda van Absdale, 118528, eig.
G. de Deckere. St Jansteen; 5. Efemia van
Molenhoek, 114481, eig. F. Brooymans,
Kuitaart6. Cora, 117871, eig. C. Buysse,
Hontenisse; 7. Marie van de Maria-Hoeve,
117376, eig. Gebr. van Campen, Graauw
8. Violette van den Melo, 119254, eig. C.
SteyaertPlasschaert, Graauw; 9. Nelly,
114447, eig. J. de Cock. St Jansteenlb.
Mirza, 117963, eig. R. Cornelissens. Honte
nisse; 11. Dora van Dorpszicht, 116160. eig.
Gebr. Verstraeten. Graauw; 12. Jet van de
Maria Hoeve, 119956. etg. Gebr. van Cam
pen. Graauw; 13. Stella van 't Hoogland,
115532, eig. A. Serrarens, Ossenisse; 14.
Lena, 114030, eig. H. de Waal, Graauw;
15. Clara, 115529, eig. J. Ferket, Bosch
kapelle; 16. Helena van Cambron, 118552,
eig. A. v. Hove, Vogelwaarde17. Sonta
van Saeftinge, 115008, eig. A. v. Duysse,
Nieuw-Namen: 18. Blanka v. Schelfhouts-
hoek, 118912, eig. Kind. Steyaert, Graauw;
19. Cora van Cambron, 116830, eig. P. Mag
nus, Stoppeldijk; 20. Clara van Kruispol
der, 118496, eig. L. Verdurmen, St. Jan
steen 21. Bea van Cambron, 116831, eig.
P. Magnus, Stoppeldijk; 22. Sabina van
Molenhoek, 119251. eig. F. Brooymans,
Kuitaart; 23. Dortne van de Louisa,"119972,
eig. Gebr. Kerckhaert, Nieuw-Namen24.
Mina, 116254, eig. E. Verschueren, Hengst
dyk; 25. Mina, 117872, eig. C. Buysse, Hon
tenisse.
West-Zeeuwscli-Vlaanderen
Kampioen hen g81: Nemrod d'Amice, 117378,
eig. A. Temmerman. IJzendijke.
Kampioen merrie: Leonora van 't Kerkje,
116142. eig. Wed. F. Dieleman, Waterland
kerkje.
Hengsten met afstammelingen: 1. Clairon
van 't Hooghuis, K. 1789 2. Aria's Clai
ron, K 1740; 3. Iwan van Vredenburg,
K. 1955; 4. Indigoli van Plutsingen, K. 1902.
Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen
Hengsten met afstammelingen: 1. Marquis
van Jan Gerardshof. K. 1878; 2. Roland
van Clairon. K. 1954.
koporsproeistoffen. Toevoeging van sproei
kalk aan de sproeivloeistof zal om bescha
digingen te voorkomen waarschijnlijk niet
eens noodig zijn. We zagen er in de prak
tijk tenminste goede resultaten van. al
hoewel een kalktoevoeging een betere
hechting op het gewas mogelijk kan be-
invloeden.
Een zeer groot bezwaar ls overigens het
groote soortelylc gewicht van deze stof
waardoor zij zeer gauw bezinkt in de
sproeivloeistof en om die reden ook alleen
In motorsproeimaelilnes met een goede
roerinrichting gebruikt zal kunnen wor
den. W. V.
