Voor onze Landvrouwen
Vonkjes
De Landstand in
Zeeland
Nieuwjaarswenschen
TS7 E hebben kinderlogeetjes en nu
Nieuwjaar in 't zicht komt- moe
ten de Ouders en Oma's een nieuw
jaarskaart hebben.
Ze mogen het traditioneele: „Een zalig
uiteinde en een Gelukkig Nieuwjaar!"
natuurlijk niet vergeten.
Dan komen wij opeens reeds lang
vergeten Nieuw jaaswenschen van
onze voorouders in de gedachte.
Zooals die zelf de omlijsting teekenden
en hun heilwensch er in keurige let
ters tusschen schreven.
Daarin waren onze voorouders ons
toch beslist de baas.
Ik kom weer onder den ban van hel
oude en duikel uit oude familiepapie
ren eehige van bedoelde wenschen op-
Negentig jaar geleden zijn ze al ge-
schreven
Dan kwamen de talenten voor den dag
Eenvoudige boeren teekenden ware
kunststukjes
Ook de gedichtjes waren soms vol hu
mor- Origineele ideeën toonden, wat
er in de menschen leefde
Al wat in 't vergangen jaar was e-
passeerd en wat men voor goeds van
het komende hoopte te mogen ver
wachten, werd in dien rand verwerkt.
Soms symbolisch soms meer naar de
werkelijkheid.
De heilwensch op rijm prijkte in 't
midden Sierlijke letters krulden om
en om Ware juweeltjes van het ou-
derwetsche penteekenen vindt men
er onder
Ook de kinderen zijn vol bewondering
Deze oude. vergeelde zegewenschen
bekoren ons
Enthousiast besluiten we deze oude
geste eens na te doen.
Vol ijver hebben we samen een avond
gezwoegd-
Een tafel vol papieren, potlooden
pennen en kleuren; en gom niet te
vergeten!
Om iets aardigs te wrochten moet men
werkelijk z'n uiterste best doen.
Soms liet er een ontmoedigdzijn pot
lood zakken, soms ook vloog het stuk
je gom waf extra heftig óver 't pa
pier Maar meestal hadden de potloo
den en pennen het druk. Bij het jong
ste jochje van acht hielp ook de
tong mee
Maar het is gelukt Tenminste wij wa
ren tevreden met de resultaten-
We hadden er allen een gezellige be
zigheid aan Met nog meer respect
voor onze vooroudersdie immers lang
zoo lang niet schoolginge.u als w%j en
met een voldaan gevoel stopten we
kundiqen zijn voldoende aanwezig om
deze orijzen op het juiste peil vast te
stellen
2 Indien ei klandestien zuivel en vleesch
wordt verkocht, dan dient de scherpste
controle op dezen ontoelaatbaren handel
te worden toegepast en zelfs niet voor
de allerzwaarste straffen te worden te
ruggedeinsd
3 Teneinde den veestapel uit te breiden
is vergrootino van den aanfok nood
zakelijk
4. Het lijkt ons bovendien voor direct ge-
wenscht dat de afname door het Bedrijf
schap in de eerste maanden practisch
wordt gestaakt Daarmee wordt nog een
belanqrijk kwantum melkvei verkregen,
waar het Nederlandsche volk meer aan
heef» dan aan het kleine vleeschrantsoen
van thans
Hopelijk zullen de veeptijzen door deze
maatregelen dalen, vooral door de laat
ste, waardoor ook de boerenzoon - en
meerderen met hem waarover wij het
in den aanvang van dit artikel hadden,
wordt gebaat Mochten de veeprijzen
echter nog boven de gebruikswaarde uit
komen, dan is uitschakeling van den han
del in gebruiksvee noodzakelijk Voor
dergelijke jonge boeren als de boven
aangehaalde zou dan door het Bedrijf
schap of namens deze instantie ge
bruiksvee dienen te worden gekocht
tegen gebruikswaarde
Het veeprobleem is uiterst moeilijk Geen
onzer briefschrijvers heeft in dezen hel
ei van Columbus nog gevonden Toch is
ieder het er practisch over eens dat er
dient te worden :ngegrepen Moge het
den meest deskundigen gelukken een be
vredigende oplossing te vinden We heb
ben met het neerleggen van bovenstaan-
den gedachtengang daartoe een steentje
willen bijdraoen Meer matigen wij ons
niet aan
TER HAAR.
onze felicitaties eindelijk in de cou
verts, overtuigd dat ook de geadres
seerden er aardige momenten aan
zouden beleven.
'k Hoopdat we dit oud gebruik ook
neg eens weer kunnen doen meeleven.
Dat er nu nog bij enkele boeren
zoo'n oud kunststukje •ngclijst aan
den wand hangt bewijst ivel hoeveel
van zoo'n werkje, dat persoonlijkheid
en volkskunst toont, uiigaat.
En al doende leert men!
Een Groningsche boerin.
De tuin bij de boerderij
De tuin is op de boerderij meestal het
terrein van de vrouw des huizes.
Daarom willen wij bij de rubriek voor
de landvrouwen geregeld enkele kor
te wenken geven,- die U kunnen hel
pen om van den tuin het meest moge
lijke profijt te trekken- Om de veer
tien dagen dus een kort artikeltje.
De Tuin in den winter.
Natuurlijk is voor Januari de tuin al
flink diep omgespit, zoodat de grond,
bij invallende vorst, flink door kan
vriezen. Vooral op den zwaarderen
grond is dat van belang. Maar ook up
lichten grond is het goed, tijdig voor
den winter de tuin te spitten. Men ver
nietigt daarmee heel wat onkruid, dat
anders in een zachten winter blijfi
doorgroeien
Hel verdient aanbeveling om de drie
jaar de tuin eens goed- diep los te ma
ken, door hem twee sleek diep om
te leggen De vaste ondergrond komt
dan weer eens los, wat aan den groei
van de gewassen zeker ten goede zal
komen Wanneer men dit werk doet,
is het goed erop te letten, dat de on
dergrond niet boven gebracht wordt.
Dus steeds den bovengrond oven
houden, en den ondergrond alleen goed
losmaken
Wanneer de tuin nu nog met is omge
spit, zal men, wanneer het nog open
weer is, daarvan profiteeren. door dit
werkje direct uit te voeren.
De broeibak:
Velen zullen een broeibak hebben en
als men die niet heeft, is het ze':er aan
te bevelen er een te maken. Want
daar zal men plezier aan hebben- Een
flinke laag broeimest. wordt onderin
den bak gebrachtwaaroverheen een
dikke streek grond komt te liggen.
Is dat gebeurd, dan kan men in be
gin Januari al reeds sl4 en radijs in
den warmen bak zaaien. Treft men
het met met het weer een beetje, zoo
dat geen harde vorst optreedt, dan
kan men al vroeg in het jaar versche
sla hebben en bij de boterham knap
pende, frische radijsjes eten. Ook ster
kers kan nu in den bak gezaaid wor
den.
Zoo ziet men, nauw slijk u> het nieuwe
jaar begonnen, of ook de tuin vraagt al
verzorging en geeft weer uitzicht op
mooie opbrengsten aan groente en
vruchten De winterru$t duurt niet
lang."
Een lage waterstand in den winter
bevordert een rijkere wortelontwik-
.eling van de grassen en is een mid
del om het uittrekken van graspolle-
tjes door de koeien te voorkomen.
Zware kleigronden kunnen jaren
lang goede gewassen leveren zonder
kalibeniesHng Grondonderzoek kan
tenslotte uitmaken, wanneer de grens
ongeveer is bereikt.
Stukbijten der »penen van zeugen kan
men voorkomen door kort na de ge
boorte de scherpe punten van de
biggentanden af te knijpen
Kettingen ot ijzeren ringen kunnen
breken en daarom doet men goed en
kele noodschalmen in voorraad te
nemen.
De eerste stralen melk bevatten wei
nig vet, maar meestal een massa
schadelijke bacteriën
Beschimmeld kuilvoe^, bieten ot hooi
kan gemakkelijk vergiftigingen ver
oorzaken als men er veel van voert.
Met 20.000 kg. goeden ouden stalmest
per ha geeft men ongeveer 100 kg.
stikstof. 50 kg., phosohorzuur en 120
kg. kali.
Ganzenhouders behoeven niet elk
jaar een anderen fokgent te koopen,
want het paren met de dochters kan
ronder bezwaar geschieden
De klauwen van koeien en geiten
slijten tijdens de stalperiode te wei
nig en moeten daarom telkens wor
den geïnspecteerd en zoo noodig wor
den bijgesneden.
Redactie-adres: Zeestr. 69,
Den Haag, Telef. 115754.
Uitgave: Uitgeverij „Volk
Bodem", Postbus 281. Den
Haag.
Advertenties: Losse plaat
sing 25 ct. per m.m., in
alle edities 75 ct. p. m.m.
Abonnementen: Voor niet-
leden van den Ned. Land
stand f 5.per jaar of
f 1.25 per 3 maanden
Alle briefwisseling betref
fende exploitatie, adv. en
abonn., aan postbus 281
Den Haag, Tel. 11.65.88.
BOEKBESPREKING
Scheikunde door E. J. Lankwarden.
5e druk. Prijs f 1.85.
Dit 134 pagina's tellende werkje van
den directeur der RL.W.S. te Henge
lo (O) verscheen als no. 17 van de
serie B van den Leidraad voor het
Land- en Tuinbouwonderwijs. Uitg.
W. E. J. Tjeenk Willink, Zwolle.
Het is hestemd als leerboek voor leer
lingen van scholen voor middelbaar
land- en tuinbouwonderwijs en kan
als zoodanig uitstekende diensten be
wijzen. Nog al te vaak wordt op deze
inrichtingen gebruik gemaakt van
meer speciaal ^oor de H.B.S. geschre
ven leerboeken, met als gevolg, dat
dikwijls te veel aandacht wordt be
steed aan voor den landbouw van wei
nig betèekenis zijnde scheikundige
elementen en verbindingen
De heer Lankwarden, geen onbekende
aan de examentafeltjes te Wagenin-
gen, wist als landbouwkundige de
juiste stof te kiezen en heeft deze op
een overzichtelijke wijze weergege
ven. De duidelijkheid heeft door de
tamelijke beknoptheid geen scb: de
geleden. Het boekje kan dan ook v.ai
der voorbehoud worden aanbevolen.
J. j
■hi
-i X' as.*"
Zóó zijn onze manieren
Een gezonde samenleving kan niet be
staan als het reclit geen vaste normen
meer kent.
Het recht, wat is dat?
De lezer weet het, hij, die deze regels
schrijft is geen rechtskundige en ware hi)
dat wel, hij zou nog weten, dat onze boe-
renkrant het aangev.ezcn orgaan niet i.-
om er meer of minder wetenschappelijke
vertoogen in op te nemen over onder
wernen als het wezen van het recht,
ik Kwam echter over dit onderwerp aar.
liet denken, toen ik in de bladen het ver
iiaal las over die gewiektste oliefabrikan
ten. die kans zagen om de machines
waarmee zij de flesschen met koolzaad
olie lieten vullen, zoo gierig te maken
•n elke flesch dertig gram ruim 4 pet
te weinig te laten druppelen
Ik miste jn dit bericht een paar mede-
deelingen en wel: 1. de namen van de
bedrijven: 2. de medcdeeling van het
arresteeren van de bedrijfsvoerders en 3
de kennisgeving dat de inct"l?3ties in
beslag genomen werden
Misschien was het ov uk ..nstig de
regels van het geschreven recht best in
orde met dat bericht, maar niettemin die
vragen naar wat er niet in de krant stond
kwamen zoo vanzelf op. dat ik geneigd
ben. aan te nemen: NATUUR! IJK is het
niet. het gewone rechtsgevoel van een
eenvoudig mensch wordt niet bevredigd
door deze offieiecle nvollcdigé mede-
deeling.
En er doemden in de herinnering allerlei
krantenberichten op, die als op een film
rol aan het oog voorby gleden. Berichten
over melkboertjes, die zus en zoo heetten
en daar en daar woonden en melk met
een te gering vetgehalte gaven aan de
klanten, waarom hun de bevoegdheid om
melkboer te wezen werd ontnomen; de
'andbouwer die en die, werd betrapt op
het achterhouden van zekere hoeveelheden
voor de volksvoeding bestemde producten
en deswege, gestraft met idem zooveel
boete en inbeslagname van voorraden;
bij slager die en gene in de Pïeter Pieter-
senstraat te Aalhuizen werd clandestien
geslacht vleesch in beslag genomen en
hem werd het recht om zijn bedrijf uit te
oefenen voor maanden verboden.
U kent deze berichten allemaal.
En als het met uw rechtsgevoel in orde
is, dan hebt ge telkens gezegd: beroerd
voor die kerels, maar dan moeten ze
maar d'r fatsoen bewaren.
Het gaat nu eenmaal niet op, koopers te
onthouden, wat hun toekomt en wat zij
betalen, het .gaat niet op om de volks
gemeenschap. die het waarlijk niet te
breed heeft, een deel van haar voedsel te
ontnemen, het gaat niet om maar langs
wet en verordening heen te leven, omdat
er a3n te verdienen valt.
Maar deze groote ondernemingen,
die dertig gram per flesch olie achterhiel
den (of 4000 fl. op elke 100.000 flesschen!)
begingen zij niet deze zonden alle drie?
En wel in zco ernstige mate als maar
denkbaar is? Want het betreft hier be
drijven, die zoo goed als een monopolie
positie innemen, aan wie dus verwerking
van het kostbare olieproduct voor een
zeer groot deel moet worden ljever-
trouwd. Als in zulke bedrijven de goede
moraal zoek raakt, als de grooten zoo
brutaalweg de klanten bestelen, wat kan
men dan van de kleintjes verwachten?
Er is al in een paar bladen op gezinspeeld,
dat er wel eens een verontschuldiging
voor de gemaakte fouten zou kunnen
worden gevonden. Het „Algemeen Han
delsblad", dat ook vóór den oorlog een-
en andermaal den strijd aanbond tegen
de corruptie bij zekere concerns, die toen
nauw samenwerkten met de overheids
organen, liet een duidelijke waarschuwing
hcoren en het weekblad „Storm" wijdde
een uitvoerig artikel aan deze zaak
Wij, die in „De Landstand" de stem van
het beste deel van ons boerenvolk laten
hooren, mogen en willen niet nalaten, de
stellige verw-achting uit te spreken, dat
het recht hier zijn beloop hebbe.
Er is op meer dan erge wijze met ons
volksvoedsel geknoeid in het democrati
sche verleden. Wie er toen maar het beste
slag van had om zich ten koste van het
algemeen te verrijken, mocht rekenen op
een ridderorde en op de bescherming,
welke heele marechaussee-brigaden liet
overplaatsen, als zij hun plicht wilden
doen, ook tegenover groote parasieten.
In dien tijd zeiden wij: zóó zijn onze ma
nieren en we dachten: het zal wel «^ns
anders worden
Het voorzichtige verzwijgen van de namen
in het hier besproken bericht, het in
enkele bladen reeds verschijnen van een
verhaal, waarin de machines de schuld
kregen en de menschen het niet heetten
te kunnen helpen, het zijn vage sympto
men van dien ouden geest van: zóó zijn
onze manieren.
De nieuwe tijd heeft hier _pu een Kans
om zich van den ouden tijd te onder
scheiden! Vooral tegenover het boeren
volk. dat zich zooveel moeite gegeven
heeft om vet te winnen uit den bodem,
heeft de Overheid den plicht duidelijk te
laten uitkomen, dat recht recht zal zijn
en dieven dieven zullen heeten.
En er wordt niet gestreden voor een
nieuwe boerenorde met behoud van de
manieren uit het tijdperk van Unilever-
oppermacht! d R
