Woord én Wederwoord'
De Landstand in
Zeeland
arbeidskrachten
Goed gewonnen hooi is voor schapen,
die des winters buiten loopen als
bijvoeding vrijwel onontbeerlijk te
achten.
Op grasland strooit men kalk bij
droog weer vóór de plantengroei
goed begint, maar niet zonder voor
afgaand grondonderzoek.
1t
Wie aan den weg timmert heeft- veel be-
techts, zei Cats. En zoo is het, wie in de
openbaarheid bezig is moet zich bloot
stellen aan het oordeel van iederen voor
bijganger en krijgt heel wat rake en
misse opmerkingen te hooren. Als vader
Cats in onze dagen geleefd had, zou hij
allicht gezegd hebben: wie in de krant
schrijft mag wel op z'n tellen passen.
En dat geldt wel in bijzondere mate voor
tvie zich vandaag deii dag bezig houdt
met landbouwpolitiek en productieprijzen.
(Want dit in gewone tijden a! zoo lastige
onderwerp in een land als het onze met
zulk een grondgebrek en dus zooveel
lilliputter-bedrijven, is tegenwoordig net
een stekelvarkenroer het aan en je
grijpt in de stekels.
%oo schreef ik in een van mijn laatste
stukjes, hoe ik in een gezelschap anti-
boersch..ingestelde treinreizigers wees op
de noodzakelijkheid van het behouden
Van het weerstandsvermogen uier boeren,
ook in financieel opzicht en op het recht
van den boer om daaraan evenredig be
taald te worden, zoodat hij eenige kapi
taalreserve kan kweeken om straks den
boel weer op peil te brengen. Daar heb
ik zoo het een en ander over te hooren
gekregen en al is het mijn gewoonte niet
om op elke op- en aanmerking ïn te
gaan, nu moet ik toch wel even een paar
duidelijke dingen zeggen in antwoord op
ingekomen brieven. Daar zijn er, die
triumfajitelijk vaststelden: aha. daar hebt
ge een rechtvaardiging voor hen, die „een
beetje zwart verkoopen", want er moet
reserve gekweekt worden en dat is op een
andere manier niet mogelijk. Natuurlijfi
is zulk een conclusie dwaasheid.
Dat de kleine boer met zijn verloren
pluimveestapel en zjjn verdwenen var
kensbestand licht tot zwarten" handel
komt, wie zou het niet begrijpen? Maar
kloppen doet het ook dan niet. Deze
kleine boer heeft geen kapitaal noodig
om er straks weer in te komen en zoo ja,
dan moet en dan kan hij daaraan gehol
pen worden per algemcencn bestuurs
maatregel als het zoover is.
Er zal trouwens toch, zoodra de oorlogs
toestand in vredestoestand verkeert, een
oplossing voor de kleine boerenkwestic
gevonden moeten worden, eeri oplossing
welke een gezond einde maakt aan het
onsociale gescharrel van en met deze
volksgroep. In een geordende samenle
ving, waar arbeidsmogelijkheid genoeg is,
komt daartoe trouwens de gelegenheid.
NU moeten zy tevreden zijn als zij den
oorlog doorkomen, al kosl het extra zorg.
Zonder extra moeiten en zorgen redt het,
behalve een kleine groep profianten im
mers niemand!
En dan een kwestie, die hierbij aansluit.
Eaten we in hocrenkring zelf voorzichtig
zijn met oordeelen en veroordeelen. Er
ligt een brief voor me, van een Land
stand-functionaris nog wel, die een heel
verhaal schrijft over een rijken boer. die
maar doet en laat wat ie wil en weigert
te scheuren omdat ie ziek heet te zijn en
die met een boete van een honderd gul-,
den vrijloopt. Terwijl de schrijver van
zijn kleine bedrijfje wat eieren zwart
verkoopt en zwaar tegen de lamp vliegt.
Ik heb m'n licht eens opgestoken over
deze zaak en wat veriiecm ik? Die rijke
boer, die zich, volgens mijn briefschrijver
ten onrechte op ziekte beriep, is aan die
ziekte intusschen al gestorven. Inderdaad
veroordeelde ëïn rechter van den ouden
stjjl den man tot maar 100,boete,
maar daarnaast werd hem den plicht
opgelegd van het ongescheurde grasland
het hooi in te leveren en toen dit niet
gebeurde, is hij met 24.000.beboet.
Waarmee maar gezegd wil zijn, dat de
greoten terdege werden aangepakt, even
goed en even terecht als de kleine met
zijn zwarte eieren. En nu vraagt de ter
zake kundige en ter pldSttse op de hoogte
zijnde instantie, van welke ik mijn in
lichtingen kreeg: deed deze man met zijn
paar droogstaande koetjes niet verstan
diger, goed betaald werk te gaan doen
b.v. bij cultuurobjecten om er het noo-
dige bij te verdienen, dan thuis te blijven
hangen tot hij van armoe moet gaan
zwarthandelen?
Nu rroet men inderdaad alle omstandig
heden kunnen beoordeelen, maar opper
vlakkig bekeken, geloof ik, dat zoo'n
vraag niet gek is. Er is een heeleboel
laksche gemakzucht oorzaak van onnoo-
dige zorgen, maar daar kan, zeker ^iu er
zulke ontzaglijke inspanningen van
gansche volken verlangd worden, waar
lijk geen medelijden mee gekweekt wor
den! In dit licht bezien mag het voeren
van het pleit voor een gezonden land
bouw, thans dan ook alleen gezien wor
den in het licht van toekomstige moge
lijkheden en noodzakelijkheden. Als dan
cok wij, die als voorlichters de grootc
lijnen moeten zien, onze opmerkingen
maken, dan is dat niet om er allerlei
kleine conclusies terzake van oogenblik-
kclijke bezwaren uit te trekken. En zeker
moet men zulke opmerkingen niet aan
grijpen om er venijn uit te puren en
jaloerschheid te voeden, jaloerschheïd op
anderen, die.jhet beter of gemakkelijker
schijnen te ïfroben.
Wij weten allemaal, dat er onrechtvaar
digheden bestaan, groote en kleine, maar
wij moeten ook weten, dat er een gewel
dige oorlog woedt, die uit het groote on
recht van een dwaze wereld verdeeling
voortkwam. Pas als die strijd beslecht is,
zal het tijd zijn om de kleine onrecht
vaardigheden met alle middelen te lijf te
gaan en een gemeenschap van sociaal
Een compost bemesting op weiland
heeft dikwijls uitstekend voldaan.
Betere groei, gezonder vee.
Inlichtingen over het verschenen
„Algemeen Agrarisch Archief" zijn
te bekomen bij dé Fa Keesing, Ruys-
daelstraat 71, Amsterdam.
In Februari kunnen sterke blad
groenten als spinazie, raapstelen en
snij sla bij gunstig weer worden ge
zaaid. Rhabarberplanten kou men
thans scheuren.
Kalizout en super kan men in deze
maand op grasland zaaien.
De temperatuur m den stal dient
steeds ongeveer 15 graden Celcius te
zijn, terwijl voor voldoende luchtver-
versching moet worden gezorgd.
Na de geboorte wordt het kalf
drooggewreven en geeft men het wat
biest uit een schoone flesch.
Bij ontsmetting van zaaizaad en
pootgoed moet men zich precies hou
den aan de betreffende voorschriften
of gebruiksaanwijzingen, wil men te
leurstellingen voorkomen.
Lovink wintertarwe gaf op een proef
veld te Dieren in vergelijking met 5
andere wintertarwerassen de hoog
ste zaadopbrengst, leverde goede
kwaliteit en toonde groote winter-
vastheid.
recht op te bouwen, waarin de kleine en
de groote boer vredig samen kunnen leven
in de volle waarde van hun niensch-zijn.
Dit inzicht behoort ook tot het kapitaal,
dat in dezen tijd gespaard moet worden
en dat kapitaal ligt in ieders bereik.
D. v. d. B.
Redactie-adres: Zeestr. 69,
Den Haag. Telef. 115754.
Uitgave: Uitgeverij „Volk
Bodem", Postbus 231. Den
Haag.
AdvertentiesT Losse plaat
sing 25 ct. per mm., in
alle edities 75 ct. p. m.m.
Abonnementen: Voor niet-
leden van den Ned. Land
stand f 5.per jaar of
f 1.25 per 3 maanden.
Alle briefwisseling betref
fende exploitatie, adv. en
abonn., aan postbus 281
Den Haag, Tel. 11.65.88.
^JDe tuin bij dc boerderij^
Willen we op de juiste zaaitijden over
het noodige zaad t der verschillende
groentesoorten kunnen beschikken, dan
moeten we vroegtijdig het zaad be
stellen. Dat kunnen we doen bij een
vertrouwden zaadhandel, terwijl ook
heel wat landbouwcoöperaties zich
reeds met den verkoop van groentezaad
bezig houden. Die coöperaties zijn er
in het belang van den boer en zijn er
dus zeker op uit goede toaar te leveren
tegen redelijken prijs. In de meeste
provincies stelt zich de afd Landvrou
wen ook beschikbaar voor het verlee-
nen van bemiddeling bij den aankoop
van zaad en planten.
Voor we onze bestelling kunnen opge
ven, moetdh we eerst voor ons zelf uit
maken, welke groenten we willen ver
bouwen.
VROEGE GROENTEN.
Allereerst nemen we natuurlijk spina
zie, (breedblad-zomer s'cherpzaad) voor
de vroege uitzaai. Voor latere zaai ne
me men rond zaad. Dan raapstelen, ra
dijs. sla (Meikoningin bv. voor vroege
zaai en zwart-Duitsch voor zomer-
zaai). Dan ook zaad van stam- en rijs-
erwten, peultjes, capucijners. Hiervan
bestaan tal van soorten. Wil men niet
alles tegelijk plukryp hebben ,dan be
stelt men wat vroege doperwten en
wat late soorten. Ook het tijdstip van
zaaien oefent invloed uit.
Verder behoort tot de bekende voorzo
mer groenten, de tuinboon of Roomsche
boon, die men zeker bij zijn bestelling
niet zal vergeten. Natuurlijk nemen
toe ook wat zomerwortélen gewreven
zaad). Ook uienzaad en pootuien of
pootsjalotten staan op het programma.
Daarmee hebben we de vroege gewas
sen wel gehad
DE LATERE SOORTEN.
Dan de gewassendie wat later ge
zaaid worden, zooals princesseboonen
(dubbele witte zonder draad bv.) snij-
boonen, pronkboonen kunnen goed
wind verdragen). Van princesse- en
snijboonen hebben we keus tusschen
stam- en stoksoorten, waarvan de
laatste als regel productiever en fij
ner van kwaliteit zijn, maar meer
ruimte en ook boonenstaken vragen.
Dan zomer- en wint er andijvie, zomer
en winterbieteh- of kroten, winterwor
tels, chineesche kool, misschien wat
schorseneeren, witlof, spruitkool en
boerenkool.
Ook is het aardig eens een proef te
nemen met komkommers en augurken.
Beschikt meh over een of meer broei
bakken, dan zijn met wat extra zorg
heel goed meloenen te kweeken.
In tomaten voor de vrije grondeultuur
kan men tegenwoordig keus maken
uit meerdere goede soorten. Een be
kende volle grondtomaat is de Vahle
Leader. De tomaat vraagt een lekker
ivurm hoekje in den tuin, en kan dan
heel zoat vruchten per plant leveren.
Wil men tenslotte nog een kruiden-
tuintje aanleggen, dan bestelle men
wat zaad van tftijm, venkel, dille, dra
gon, mierikwortel, boonehkruid, terwijl
wel niemand peterselie en snij- en
knolselderij zal vergeten.
Om vroege sla te hebben, bestelle men
reeds wat slaplanten, die in Maart
op een warm hoekje, uitgeplant, reeds
spoedig gesneden kunnen worden. Ook
blcemkoolplanten kunnen al vroeg
uitgezet worden.
Dus nu zoo spoedig mogelijk a7Ies be
steld, wat men hebben wil. Dan kan
vroeg met zaaien en planten begon
nen worden.
Agrarische Uitzendingen van den Nederland-
sclien Omroep in de week van 1319 Fe
bruari 1944.
Zondag 13 Febr. Hilv. 1. 8.00 uur: „De zin.
van het Boei zijn" door D. v. d. Bospoort.
MaaTmag 14 Febr. Hilv. 1. 13.00 uur: De
heer ^toozendaai spreekt voor beginnende
konijnenhouders.
Dinsdag 15 Febr. Hilv. 1. 13.00 nur: Repor
tage over de kippenhouderij door D. Hid-
dinga.
Woensdag 16 Febr. Hilv. 1. 13.06 uur. Re
portage over een Vlasbewerkingsbedrijf op
een der Zuid-Hollandsche eilanden.
Donderdag 17 Febr. Hilv. I. 13.00 uur: Hr.
Herweg zal spreken over het „Het voorkwee-
ken van erwten, peulen en tuinboonen.
Vrijdag 18 Febr. Hilv. 1. 13.00 uur: Wenken
voor boer en tuinder. 18.45 uur: „Nieuwe
vlasrassen trekken onze aandacht" door den
Rijksvlasteeltconsulent.
Indienstneming en ontslag
Niettegenstaande iedere Nederlander
geacht wordt de wet te kennen, waar
onder ook te verstaan de verschillende
verordeningen blijkt in de praktijk
dat steeds weer overtredingen begaan
worden, die deels voortvloeien uit on
bekendheid en deels omdat men het
met de betreffende voorschriften niet
zoo nauw neemt. Dit is ook het geval
met de voorschriften bij ontslag of ver
andering van betrekking. Daarom ge
ven wij hier nogeens in het kort de
voorschriften die moeten worden in
acht genomen bij ontslag of verande
ring van betrekking in den land- en
tuinbouw. r
Wil een werkgever een arbeider
opzeggen,
dan dient hij hiervoor toestemming
te vragen bij het Gew. Arbeidsbureau
Heeft hij deze toestemming verkre
gen, zoo dient hij den arbeider bij
diens vertrek een ontslagbewijs te
geven.
Wil een arbeider opzeggen,
dan dient deze eveneens toestem
ming te vragen bij het.Gew. Arbeids
bureau. Heeft hij deze toestemming
verkregen, zoo vergete hij niet een
ontslagbewijs te vragen aan den
•-.werkgever.
Wil een werkgever iemand in
dienst nemen
dan heeft hij hiervoor geen toestem
ming noodig, echter zal hij geen ar
beider in dienst mogen nemen, die
geen geldig ontslagbewijs kan too-
nen, waaruit blijkt dat de vorige
dienstbetrekking ook op regelmatige
wijze is verlaten. Bovenstaande be
palingen gelden voor alle categoriën
arbeiders, dus voor vaste-, losvaste-
seizoen- en losse arbeiders.
Voor huispersoneel .waaronder o.m,
te verstaan dienstboden .geldt:
De boerin en de dienstbode kunnen
beiden opzeggen zonder vergunning.
De dienstbode die haar dienst ver
laat moet zich onmiddellijk melden
.bij 't Gèw. Arbeidsbureau of bijkan
toor. Voor het indienst nemen van
huispersoneel is toestemming noodig
van het Gew. Arbeidsbureau.
Bij stipte naleving dezer voorschrif
ten kunnen veel onaangenaamheden
worden voorkomen, temeer waar
overtredingen kunnen leiden tot
strafvervolging. In twijfelgevallen
zal men dan ook verstandig doen
zich te wenden tot den Buurtboeren-
leider of Buurtarbeidsleider van den
Ned. Landstand, daardoor zullen in
de meeste gevallen onaangenaamhe
den kunnen worden voorkomen,
daarbij gedachtig aan het gezegde:
Het is gemakkelijker vrede te bewa
ren dan vrede te moeten maken.
