De stad aan de A.VJIB
arbeidsovereenkomst
Boeren let op!
Aanschaffing school
boeken
Waarschuwing voor
aardappelziekte
Benoemingen
De schriftelijke
DE Zeeuwsche gouw telt verschil
lende plaatsen, die in vervlogen
tijden aanzien en rijkdom bezaten
en moesten ervaren dat het water een
onbetrouwbare factor is ten aanzien
van de instandhouding van het wel
vaartspeil.
De zee nam en de zee gaf, ze schonk
vaak ongekende weelde, maar voltrok
tevens den ondergang, zoo niet de
totale vernietiging.
Het nederige visschersdorpje Arnemui-
den kan hiervan meespreken en terug
blikken op een glorierijk verleden. Niets
bewijst meer dat het eens een wijd ver
maarde havenstad was.
Oud Arnemuiden, meer Noord-Weste
lijke gelegen, bestond reeds in de der
tiende eeuw, aan de Muide, d.i. de mon
ding van den verdwenen stroom de
Ame, vandaar de naam. De gunstige
ligging der stad vlak bij het open en
diepe vaarwater, dat Walcheren en de
Bevelanden scheidde bood het voordeel
dat zelfs de grootste en zwaarst be-
ladene koopvaarders haar ree konden
aandoen. Handel en scheepvaart kwa
men hierdoor tot volle ontplooiing, het
inwonerstal steeg voortdurend en vele
kooplui, reeders, neringdoenden en
andere belanghebbenden vestigden zich
hier. Beide takken van bestaan brach
ten grooten bloei, Arnemuiden nam een
dusdanige vlucht dat het in 1418 werd
opgenomen in het machtige Hanse-ver-
bond en tot de voornaamste handels
steden van het Europeesche vasteland
behoorde.
Even scheen de welvaart een knak te
krijgen, toen in de eerste helft der 15de
eeuw de waterwolf de stad aanviel. De
bevolking gaf echter haar woonplaats
vrij en stichtte in 1438 landinwaarts
aan den Middelburgschen dijk op den
z.g.n. „Oosthoek" een nieuwe stad, het
tegenwoordige Arnemuiden. De ver
plaatsing leverde geen nadeelen op, de
bevolking behield dezelfde sterkte en
in 1462 nam de stad andermaal een
vooraanstaande plaats in. Talrijke fraaie
gebouwen getuigden van den voorspoed.
De grootste bloei dankte men aan de
scheepvaart op Noorwegen en tijdens
die periode werden een prachtige kerk en
het „Huis te Mortiere", een klooster
der reguliere kanunniken gebouwd.
In 1841 trof een andere ramp de stad,
de gevreesde roode haan verteerde op
den lOden Maart al hetgeen met noeste
vlijt gewrocht was, maar Arnemuiden
herrees uit zijn asch, even machtig als
voorheen, zoodat het Middelburg voor
bij dreigde te streven. Het stadsbestuur
dezer stede beraamde tegenmaatregelen,
die wellicht niet veel succes zouden heb
ben afgeworpen, ware het niet, dat het
toeval een handje hielp.
Philips van Bourgondië, Heer van Arne
muiden verkeerde in geldnood en ver
kocht de Heerlijkheid derhalve aan de
mededingster. Leiden was nu in last,
felle twisten vlamden op tusschen beide
rivalen. De Middelburgers wisten het
wel zoo aan te léggen dat alleen zij de
•grootste baten genoten en Arnemuiden
net voldoende behield om op den ouden
voet te kunnen voortleven.
Arnemuiden verlangde echter de vroe
gere rechten terug en liet niets onbe
proefd om deze te herkrijgen, wat nog
meer spanning veroorzaakte in de onder
linge verhouding en Arnemuiden als
zwakste was natuurlijk de dupe.
Om aan den druk te ontkomen legde
de stad haar belangen voor bij het Hof,
zonder resultaat evenwel, Middelburg
won. Dan wendde ze zich tot Keizer
Karei V om rechtstreeksche bescher
ming en wilde hiervoor 300 per jaar-
afstaan, maar weer tevergeefs. De Kei
zer weigerde en haalde zich hiermee
den haat der Arnemuiders op den hals,
wat later zou blijken.
Ondanks dit alles bewaarde de stad een
zekere welgesteldheid, nog altijd was er
een druk scheepvaartverkeer. Het be
ginstadium der tachtigjarige worste
ling om onze vrijheid verliep voor Arne
muiden niet zonder meer. Toen Vlis-
singen in 1572 het Spaansche juk
afschudde ging het mee over stag.
Alva, van het gebeurde in kennis ge
steld, liet direct troepen naar Walche
ren bprukken en Arnemuiden betaalde
den overgang zeer duur. De Spanjolen
plundernen het en richtten een ware
slachting aan. Tijdens het beleg van
Middelburg werd het door de Spaan
sche bezetting bijna volkomen ver
woest. De donkere wolken dreven al
gauw voorbij, een nieuwe dageraad
brak aan na den val der hoofdstad.
De Prins van Oranje verleende aan
Arnemuiden als belooning voor den
„opstand" 'een privilege, waarbij de
plaats tot een stad met meerdere voor
rechten werd verheven en de vroegere
zelfstandigheid bestendigd, éen bittere
pil voor Middelburg.
Met frisschen moed togen de burgers
aan den arbeid en herstelden in 1575
de vervallen havenwerken. Men stelde
alles in het werk om de verloren wel
vaart te doen herleven. De energieke
pogingen slaagden; handel en scheep
vaart bloeiden nogmaals öp, steeds meer
nieuwe huizen moesten er gebouwd wor
den en nog ontstond er herhaaldelijk
gebrek aan woningen. De bevolking ver
meerderde, vooral door den toeloop van
elders, zeer snel.
Arnemuiden overvleugelde in drukte
weldra Middelburg, in de haven lagen
dikwijls drie rijen schepen en de scheeps
werven ontvingen de eene order na de
andere. De eerste Oost-Indië-vaarders
„de Leeuw en de Leeuwin" liepen hier
van stapel.
Toch was de bloei niet meer gelijk aan
dien van het oude Arnemuiden in de
15e* eeuw en eensklaps keerde het tij.
De zee toonde zich nu van een andere
zijde en stuwde massa's zand en klei
aan in een razend snel tempo. Het
vaarwater werd met den dag ondieper,
slikken rezen op en de haven verzand
de. Koortsachtig probeerde men door
allerlei' middelen de ramp af te wen-
(den. Helaas, het opslibbingsproces bleek
niet te stuiten, men stond er volkomen
machteloos tegen en in luttele jaren
tijds was de levensader afgesneden.
Voor de stad wasten schorren aan en
Op onderstaande data die van
belang zijn, dient U goed te let
ten:
pachtbureau te
-3 uur, Groote
27 Juni: Zitdag
Goes, van 2
Markt 20.
29 Juni: Zitdag pachtbureau te
Middelburg van 1.302.30 uur,
café ,Gabrie!se, Lange Gist-
straat.
Juli: Veulenkeuring van de
3
paardenfokvereeniging D. E. S.
te Kloosterzande om 10 uur.
THulst om 2 uur.
4 Juli: Taxatiemarkt te IJzen-
dijke.
11 Juli: Taxatiemarkt te Oost
burg.
11 Juli: Taxatiemarkt te Goes.
14 Juli: Taxatiemarkt te Middel
burg.
Aan de Uitgevers van school- en leer
boeken heeft de Secretaris-Generaal van
het Departement van Opvoeding, Weten
schap en Kuituurbescherming den vol
genden omzendbrief gezonden:
Op verzoek van den Inspecteur van den
landbouw en het landbouwonderwijs heb
ik er mijn goedkeuring aan gehecht, ^at
voor den aankoop van school- en leer
boeken ten behoeve van het onderwijs
aan» alle van Rijkswege gesubsidieerde
land- en tuinbouw-cursussen en ten be
hoeve van alle opleidingscursussen op
het gebied van land- en tuinbouw gee
nerlei verklaring noodig zal zijn.
Ik verzoek U bg den verkoop van boeken
bestemd voor bovengenoemde cursussen
hiermede rekening te houden.
De Secretaris-Generaal van het
Departement van Opvoeding,
Wetenschap en Kuituurbe
scherming.
Evenals in vorige jaren worden in het
tijdvak van 15 Mei tot 15 Aug. door het
Ned. Meteorologisch Instituut te De
Bilt waarschuwingsberichten gegeven
tegen het optreden van aardappelziekte
indien de weersgesteldheid daartoe aan
leiding geeft Deze berichten worden op
genomen in de dagbladpers en uitgezon
den door den B.N.O. in de uitzending van
12.45 uur eventueel in die van 16.45 uur.
Daar vele landbouwers geen radio-ont
vangtoestel hebben, is op initiatief van
den secretaris-generaal van het depar
tement van Landbouw en Visschcrij aan
heeren burgemeesters het verzoek ge
richt de radiowaarschuwingsberichten
door de politie te doen opnemen en aan
de hoofden van scholen door te geven,
opdat deze ze in den vorm van een
dictee aan de plattelandsjeugd kan
mededeelen.
door bedijking ontstonden het eiland St.
Joostland en dè Kraayertpolder, slechts
een nauwe geul, het Arnemuidensche
Gat, bleef over van de wijde reede. De
scheepvaart slonk, de handel schrom
pelde ineen, en het eens zoo trotsche
Arnemuiden raakte in verval. De koop-
mans- en havenstadvan weleer daalde
af tot een echte visschersplaats, het
zeemansbloed verloochent zich nu een
maal niet, alhoewel ook de landbouw
zijn stempel drukte op 't leven der
stoere bewoners die zich aan de gewij
zigde omstandigheden wisten aan te
passen en andere bestaansmogelijkhe
den vonden.
Thans is Arnemuiden een typisch vre
dig visschersdorp zooals er niet veel zijn.
Er gaat een specifieke bekoring uit
Benoemd tot:
Dijkgraaf van 't Waterschap Ovezande
L. de Winter en tot gezworenen M. de
Jonge, beiden te Ovezande.
Gezworene van den Nieuw-Sabbinge-
polder: M. J. Vermue te Wolfaartsdijk,
Dijkgraaf van den Autrichepolder: O.
J. E. Verhaegen en tot gezworene C.
G. H. E. M. van Waes, beiden te West-
dorpe.
-Dijkgraaf van den Nieuw-Papeschorpol-
aer: G. H. E. M. van Waes te West-
öorpe.
Gezworene van het waterschap Middel-
Zwake J. de Dreut te 's-Gravenpolder.
Gezworene van het waterschap 's-Gra
venpolder J. Boonman te 's-Graven
polder.
Gezworene van d"en Catharinapolder B.
L. IJsebaert te Axel.
Dijkgraaf van den Louisapolder (Hulst)
A. J. M. Rottier te St. Jansteen.
Gezworene van het waterschap De Bui
tenpolders van Nisse: F. de Roo te
's Heer-Abtskerke.
Dijkgraaf van het calamiteuze water
schap Tienhonderd- en Zwarte: J. Ris-
seeuw en tot gezworene Z. C. Risseeuw
te Cadzand.
Gezworene v. den Calamiteuzen Nieuw-
Neuzenpolder H. A. Dekker Johz., te
Hoek.
Gezworene van den Zaamslagpolder:
K. de Kóeyer te Zaamslag.
Gezworene van het waterschap Willem-
Hendriks en Klein Kieldrecht: A. P. E.
Staal te Graauw en Langendam.
Lid van den dijkraad voor de water-
keering van den calamiteuzen Borssele-
pclder. als vertegenwoordiger van het
waterschap Nieuw West-Kraayert, W.
"Vermue te 's-Heer_ Arendskerke.
van de eenvoudige propere huisjes. Het
ranke torentje, het pittoreske haventje
met de uitloopende, binnenvallende of
gemeerd liggende scheepjes en de fleu
rige vrouwenfiguurtjes en stoêre man-
nengestalten; een harmonische en artis
tieke compositie.
Wel is het havenbeeld in de laatste
tientallen jaren gewijzigd, het oude
schilderachtige type visschersvaartuig,
het spriettuig zoo lang in zwang ge
bleven bij de Arnemuider visschers,
ziet men niet meer. De vloot draagt het
kenteeken A.R.M. Arm zijn de nijvere
bewoners echter nimmer geweest, wel
kenden ze zorg-volle tiiden, doch ze sloe
gen er zich doorheen en verwierven een
bescheiden bestaan, behalve in de be
ruchte „crisisjaren", die alle lagen der
bevolking naar den afgrond dreven, zon
der hoop op uitkomst, toen is er wer
kelijk armoede, ellende en ontbering ge
leden. Gelukkig is dit alweer verleden
tijd, een betere, schoone toekomst gloort
ook voor de stad aan de Arne, een der
meest karakteristieke plaatsen van
Zeeland. A. Cocquyt
De Duitsche schapenteelt. De Duitsche
schapenteelt zal in de toekomst ook wor
den ingeschakeld in de melk- en vet-
voorziening Melkproeven met Merino-
vleeschschapen hebben uitgewezen, dat
de schapen, 45 dagen nadat de lammeren
van de moeder wareu weggenomen, in
118 melkdagen 53,1 kg melk met een
vetgehalte van 9.3 pet. leverden.
De Afd. Arbeid meldt:
Met de afkondiging op 31 Maart 1944
door den Gemachtigde voor den Arbeid
van de „Landelijke Regeling van loonen
en andere arbeidsvoorwaarden in den
Landbouw 1944" is volgens art. 2 van
deze regeling het aangaan van een
schriftelijke arbeidsovereenkomst tus
schen werkgever en werknemer ver
plichtend gesteld, met uitzondering van
de losse arbeiders.
Gezegd mag worden, dat dit voor
schrift, wanneer het in de practijk ge
heel zal zijn doorgevoerd, niet weinig
zal bijdragen tot handhaving van den
bearijfsvrede en verschillen tusschen
werkgever en werknemer, voortvloeien
de uit het feit, dat de arbeidsover
eenkomst slechts mondeling is aange
gaan, tot het verleden zullen behooren.
Bij voorkomen van verschillen zal in
de toekomst de schriftelijke arbeids
overeenkomst bindend zijn en is reeds
bij voorbaat vastgesteld in lid 2 van
genoemd artikel, dat de werkgever zich
met op de arbeidsovereenkomst kan
beroepen, zoolang deze niet voldoet aan
de in lid 1 van dit artikel gestelde
eischen. Hieruit vloeit voort, dat bij
verschil van meening de werkgever
reeds bg voorbaat in het ongelijk wordt
gesteld, wanneer een schriftelijke ar
beidsovereenkomst niet het tegendeel
bewijst.
Wanneer derhalve iedere werkgever en
werknemer doordrongen is van de waar
de van de schriftelijke arbeidsovereen
komst, zal ieder belanghebbende zich
zooveel mogelijk beijveren, dat deze zoo
spoedig mogelijk tot stand komt.
Teneinde de uitvoering en naleving van
dit artikel zooveel mogelijk te bevor
deren, is de Nederlandsche Landstand
er met goedvinden van den Gemachtig
de voor den Arbeid toe overgegaan,
het door laatstgenoemde vastgestelde
model van Arbeidsovereenkomst zoo
ruim mogelijk beschikbaar te stellen.
Deze zijn thans gratis verkrijgbaar bij
alle Provinciale kantoren van den Ned.
Landstand. Buurtboerenleiders. Buurt-
arbeidsleiders, Vertrouwensmannen en
eventueel de leden van de 'Buurtboeren-
raden, terwijl zij tevens verkrijgbaar
zijn bij de P. B. H.'s
Met de afkondiging van de Landbouw-
regeling 1944 is volgens art. 52 dezer
regeling de schriftelijke arbeidsovereen
komst tevens verplicht voör:
alle ondernemingen, waarin tuinbouw,
(groente-, fruitteelt en/of tuin- en
bloemzadenteelt) wordt uitgeoefend, uit
gezonderd die, welke gelegen zijn in de
provincies Noord- en Zuid-Holland en
Friesland.
alle boomkweekerijbedrijven, uitgezon
derd die, gelegen in de provincies Noord
en Zuid-Holland en Zeeland.
Hoewel de drie genoemde provincies nog
zijn uitgezonderd, en ook enkele be
drijfsgroepen nog niet onder deze rege
ling zijn begrepen, kan toch met klem
worden aangeraden voor alle bedrijfs
groepen van den Land- en Tuinbouw
deze ook voor Bloembollenbedrtjf Bloe
mist- en Hoveniersbedrijf e a. in alle
provincies de schriftelijke Arbeidsover
eenkomst reeds nu te gaan toepassen,
daar het in de bedoeling ligt, van den
Gemachtigde voor den Arbeid bij af
kondiging van nieuwe of herziene re
gelingen van loonen en arbeidsvoor
waarden, voor den geheelen Landu en
Tuinbouw deze verplichtend voor te
schrijven.
Bi] het aangaan van een arbeidsover
eenkomst gelde van nu afEen goed
begin iseen schriftelijke arbeids
overeenkomst.
