Wenken van de week Vonkjes Met land van i@n Br Wenken voor den verbouw van koolzaad DEN HOEK Het dorschen van het koolzaad is in de meeste streken van ons land nu in vol len gang. Overal werkt men met man en macht, om het zaad zoo spoedig mogelijk geborgen te krijgen. Het blijkt dat de 4 koolzaadsnu itlcever in verschillende streken nogal wat schade heeft toegebracht. De larve van den snuitkever veroorzaakt door zijn vreterij leege peulen. Bij ernstige aan tasting kan dat een aanmerkelijke opbrengstverlaging tot gevolg hebben. Bestrijding is practisch niet mogelijk. Men zal het meer in het voorkomen van schade moeten zoeken, n.l. door vrucht wisseling. dus geen koolzaad op kool zaad verbouwen. Eenige maanden geleden is een boek werkje verschenen over de beteeken is van koper voor plant en dier. Dit goed uitgevoerde werkje met 'n aantal mooie illustraties verduidelijkt, geeft in bevattelijke termen weer, wat er alzoo op het gebied van de koper huishouding voor den landbouw en vee teelt van belang is. Wij hebben al meer dan eens op de be- teekenis van het element koper voor de opbrengst der gewassen en den ge zondheidstoestand van het vee gewe zen. Het boekje van W. J. Melchers Hbzn. en Ir. H. J. Gerritsen l.i., kan er zeker heel wat toe bijdragen, in rui meren kring belangstelling voor koper te wekken. Hoewel de waarde van een koperbemesting niet overschat moet worden, zijn er toch heel wat gronden, waar een dergelijke bemesting gunstige resultaten kan geven. Met het begin van de oogstwerkzaamheden, 't rooien van vroege aard- appelen en van goed- gekeurd pootgoed, het zichten van koolzaad enz., kómt ook het arbeidsvraagstuk zich weer sterker in de aandacht drin gen. Deze week viel te constateeren, dat er tal van moeilijkheden op dit terrein zijn, maar tevens, dat deze moeilijkheden soms plaatselijk zijn, en door een goed functionneeren van het apparaat van arbeidsbemiddeling en oogstvoorziening voor een belangrijk deel kunnen wor den opgelost. In een streek, waar zeer veel pootgoed verbouwd wordt, hetwelk grootendeels in de A-klasse goedgekeurd moest ge rooid worden, gebeurde het volgende. Er was haast niet aan werkvolk te komen. Het bureau Oogstvoorziening moest ingrijpen en zou er waarschijnlijk toe moeten overgaan, hier en daar arbeiders te vorderen, om deze bij het rooien te werk te stellen. Op een afstand van iy2 uur fietsen daarvan kwam het echter voor, dat volop arbeiders voor het rooien te krij gen waren. Daar kwamen er zich zelfs aanbieden, terwijl de boeren er reeds voldoende hadden. Die arbeiders gin- f en dan niet verder zoeken, maar tracht en, door zich aan te bieden voor lager loon, toch aan den slag te komen. Hier köopt toch iets niet. Het is toch te erg, dat men in de eene plaats het pootgoed noodgedwongen in een lagere klasse moet laten komen, omdat het niet op tijd gerooid is, terwijl men een paar uur verder arbeiders in overvloed heeft. Van boven af moet hier regelend ingegrepen worden, en dat gebeurt ook inderdaad. Daardoor kunnen heel wat oogstmoeilijkheden worden voorkomen en opgelost. (Vervolg van de Voorpagina) van slagen nagegaan. Het resultaat was: c N® O O pet. pet. pet. pet. voor 20 Aug. 80 15 5 20—31 Aug. 61 28 6 5 1—15 Sept. 38 30 12 20 na 15 Sept. 10 18 16 56 De late zaaitijd moet wel als de be langrijkste factor worden beschouwd, die veroorzaakt heeft, dat in vele ge vallen op zandgrond de stand te wen- sefcen overliet. Is dte tijd van zaaien niet vroeg genoeg geweest, dan kan men latei- aan den stand van het gewas zco goed als niets meer verbeteren. Natuurlijk is er ook bij op tijd ge zaaide gewassen wel in sommige geval len een minder goede stand waargeno men. bijv. door te geringe of te late bemesting met stikstof, ongeschikte perceelen, wildschade en te weinig ver pleging. Deze gegevens illustreeren wel zeer duidelijk. cMt iedere koolzaadverbouwer er met inspanning van al zijn krachten naar moet streven omstreeks midden Augustus te zaaien en hiermede dus ook moet rekenen bij de keuze der voorvrucht. Het hierboven geciteerde voorschrift dient geheel ongewijzigd te worden gehandhaafd. Hoeveelheid zaaizaad Hit proeven met verschillende plant- afstanden is in 1943 gebleken, dat ver kleining van het aantal planten door dunnen of hakken in najaar of voor jaar de opbrengst zoo goed als steeds heeft verlaagd, soms zelf in belangrijke mate. Bij een hollen stand blijft "kool zaad langer öoorblotien en het tijds verloop tusschen bloei en rijping wórdt kleiner. Bij een zeer hollen stand is het. zelfs mogelijk, dat koolzaad in eind Juni voor den tweeden keer met bloei gaat beginnen, waarvan niets meer terecht komt, zooals in dit jaar is waargenomen. De voorkeur verdiende een stand met 50 k 100 planten per \k. M., dat is 'dus bij een rijenafstand' van 40 cm. een afstand in de rij van 2\»~—5 cm. Men zal dezen stand kunnen bereiken door 125 k 150 korrels per vk. m. te zaaien of per ha. 5 kg. van Hamburger en 7 kg. van Lembke's en Janetzki's koolzaad. Bii ongunstige omstandigheden (bijv. minder vruchtbaar perceel of weinig st ikstof beschikbaar) moet men in het bijzonder trachten een dichten stand Le verkrijgen; men neme den rijen af stand dan ook kleiner dan 40 cm., want rijen van 40 cm. worden in die gevallen niet voL Terloops moge hierbij nog worden op gemerkt, dat schoffelen en hakken tus schen de rijen in het najaar en in het vroege voorjaar de opbrengst wel zeer ten goede kan komen; het is van be lang een groote ontwikkeling van muur te verhinderen, die in het voorjaar bijna niet te vernietigen is. Koolzaad verdraagt eggen in het voor jaar goed, men egge overdwars. Stikstof bemesting Koolzaad behoort tot de gewassen die de stikstof tot de hoogste waarde bren gen. De stikstof moet zco vroeg moge lijk in het voorjaar worden gegeven, omdat de groei vroeg in het voorjaar begint. Op gescheurd oud kleigrasland zal geen stikstof bemesting noodig zijn; op min der goed grasland of op gescheurd grasland op lichteren grond, kan men bot 60 kg. zuivere stikstof geven. Op een goeden erwtenstoppel is 80 k 100 kg. stikstof een goede gift en op de armere stoppels zooals die van gra nen, kan men tot 120 en 160 kg. en now hooger gaan. Gemiddeld kan men rekenen, dat 1 kg. zuivere stikstof 7 k 9 kg. koolzaad opbrengt, wanneer deze op een erwten- of graanstoppel wordt aangewend. Op graanstoppeEs kan men in het najaar reeds 20 a 30 kg. stikstof geven om voor den winter een behoorlijke ontwikkeling der plan ten te bereiken. Koolzaad neemt gemakkelijk kali op, zoodat op klei en zavel geen kali be hoeft te worden gegeven. De kali kan oar» voor kali gevoelige gewassen als aardannelen, erwten, boonen en klaver beschikbaar komen. Ons volk vraagt vet: scheurt vóór 10 Augustus Jonge hennen moeten niet bij oudere hennen in één hok worden geplaatst. Het hok moet frisch, ruim en rein zijn. Een kippenhok dat in de zomermaan den geheel dicht is, is een slecht hok: pluimvee kan slecht tegen de hitte. Tuberculose bij kinderen wordt vaak veroorzaakt door rundertuberkelbacil len. die zij met de melk en mogelijk ook in stallen, hebben opgedaan. Boerenkool en andijvie kunnen nog wor den geplant tot half Augustus. De productie van mensehelijk voedsel op bouwland is bijna driemaal zoo groot ais die via de koe op grasland. Bij extra teelt van koolzaad op ge-~ scheurd land ontvangt men 500 scheurpremie per ha., voorts koolzaad koeken voor 't vee en een verminderde hooi levering. De grootst mogelijke opbrengst van koolzaad wordt niet bereikt, als niet vóór 21 Augustus wordt gezaaid. VAN den Oostelijken oever van den Dullaert, het dlolle water dat Oost en West Zeeuwsch Vlaanderen scheidt, wenkt naast een slank omhoog priemenden toren een rank molentje. Daar ligt omgeven door weelderige vel den, het stille landelijke Hoek, een dorpje met een eigen specifiek karakter. Dit gebied, het middenstuk van ons ge west stond onder den naam Committinus van omstreeks 1588 geruimen tijd onder het bestuur der Gecommitteerde Raden van Zeeland en omvatte destijds Axel, Terneuzen en Biervliet met omliggend gebied. Men kan het dus aanduiden als het eerste Zeeuwsch Vlaanderen, daar Staats Vlaanderen, het overige deel Noordelijk van Vlaanderen, jia de verovering in 1604 door Prins Maurits als wingewest vanuit Den Haag werd geregeerd en bij den be- ruchten Vrede van Munster staatkundig losgescheurd van de machtige gewesten en bij de Noordelijke Nederlanden ge voegd. Het dankt zijn ontstaan aan den onder gang van enkele dorpjes in de omgeving. Rond 1600 teisterde één in dien tijd, vaak voorkomende watervloed deze streek, vruchtbare polders vloeiden en Willems- kerke alsmede Vreemdijke verzonken in de woelige wateren. De overgebleven bewoners waren echter niet verslagen, begonnen opnieuw met frisschen moed en stichtten een andere nederzetting Den Hoek. De geredde klok van het den 25 Nov. 1601 verdronken Vreemdijke werd den 26 Juli 1608 in het pasgebouwde kerkje der nieuwe woon plaats opgehangen. Ze was toen al meer dan een eeuw oud en droeg als inscriptie „Maria heet ick en sal bevrieën. Den armen sondaren 't allen tleën. Ghegoten in het jaar O. H. 1503." Hoek heeft het waardevolle erfstuk niet mogen behouden en geraakte het in den Franschen tijd kwijt. In 1798 gebruikten eenige Vlamingen de klok om alarm te slaan, de Franschen namen haar daarom mede naar Axel, waar ze een plaats kreeg in den raadhuistoren. Men ve elt, of het werkelijk waar is valt niet mee zekerheid vast te stellen, dat de klok op een kar werd vervoerd en er onderweg afduikelde, vandaar het nog in den volksmond levende gezegde „de Hoek is van de kar gevallen". Bij de slooping van het oude Axeler raadhuis eenige jaren terug, verhuisde de oude klok naar het nieuwe raadhuis, of ze zich daar nog bevindt, is mij momenteel niet bekend. Zoo groeide uit de kleine nederzetting der 17e eeuw het tegenwoordige Hoek, en evenals toen leven de bewoners van landbouw en dijkwerk. Naast boeren en landarbeiders treft meft hier vele dijkwerkers aan. Hoek is het dorp der polderjongens, die soms ver van huis gaan arbeiden aan de groote zeewerken. Tevens is er in de omgeving werk, de zeeweringen van den Braak man en de Schelde vragen .eveneens on derhoud. Hoek is op één na de grootste gemeente van het Oostelijk deel en beslaat een op pervlakte van 5295 H.A. met een inwoner-*, aantal van rond de 2700 zielen. Als land- houw dorp bij uitnemendheid beleefden de nijvere en sobere bewoners in de „crisis- - jaren", dien goeden ouden tijd waarover velen nog zoo graag spreken, veel ellende en ontbering. De boeren moesten onmachtig toezien, hoe hun bedrijf langzaam maar zeker ten gronde ging, terwijl voor de arbeiders i slechts een kleurlooze trieste toekomst grauwde, nergens vond men zooveel werk- loozen als juist hier, en dan durven velen nog gewag maken van de „zege ningen der heilige democratie." Daar Hoek tot de jongste dorpen be hoort, kan het niet zooals andere plaat sen terugzien op een roemrijk, felbewo-: gen verleden, de tijden gleden er kalm Zaaizaadregeling 19441945 Evenals het vorige jaar zal ook niet te velde gekeurd zaaizaad worden vrijgegeven, met uitzondering van lijnzaad, groene erwten, schokkers, Juliana-tarwe, Abed Kenia-gerst en Mansholt Hamburger «kool zaad.' Ten aanzien van niet te velde ge keurde Julianatarwe wordt de beslissing aangehouden. Het bedrijfschap voor zaai zaad en "pootgoed voor akker, en weide- bouw verwacht, dat de telers in hun eigen belang op de eerste plaats het zoowel te velde als op partij goedgekeurde zaad zul len aankoopen. Om den telers, die niet in de gelegenheid zijn te velde en op partij gekeurd zaad aan te koopen, voor het niet te velde gekeurde zaad toch een zoo goed. mogelijke kwaliteit te garandeeren, zal dit zaad door den N.A.K. op partij goedgekeurd en geplombeerd moeten zijn, terwijl om ongewenschte concurrentie met het volledig gekeurde zaad te voorkomen, de verbruikersprijs door middel van een heffing gelijk wordt gesteld aan den prijs voor een tweeden en ouderen nabouw, ter wijl het voor den handelaar minder aan trekkelijk z«i worden gemaakt, niet te velde gekeurd zaad te verkoopen. Voor den aankoop van niet te velde gekeurd zaad geldt de regeling, dat bij eiken aan koop door den kooper een geteekende koopverklaring aan den teler wordt afge geven. Deze koopverklaring moet aan de P.A.V.A.-ambtenaren getoond kunnen wor den, wanneer inlevering wordt verlangd. Zonder deze verklaring is de teler gehou den onmiddèllijk aan zijn leverplicht te voldoen. Het is verboden niet te velde gekeurde granen, zaden en peulvruchten in afwachting van een mogelijken verkoop voor zaaidoeleinden vast te houden. De handelaar is verplicht binnen 10 dagen na aankoop een copie van de koopverklaring te zenden aan het bureau van den provin cialen voedselcommissaris, afd. zaaizaad, van de provincie, waarin de teler woont. Aankoopen, welke niet tijdig bij den P.V.C. bekend zijn, worden niet erkend. Het be drijfschap behoudt zich het recht voor aankoopen van niet te velde gekeurde zaden niet te erkennen, wanneer naar het oordeel van het bedrijfschap door een han delaar boven zijn behoefte wordt aange kocht. De noodige ZT-vervoerbewijzen voor niet te velde gekeurd zaad worden door den P.B.H. eerst na het innen van de heffing aan de telers verstrekt, terwijl bij het aan vragen van het vervoerbewijs door den teler de koopverklaring moet worden inge leverd. Koolzaad. De handel in koolzaad is on der de normale voorwaarden toegestaan aan alle handelaren, die van het "bedrijf schap een vergunning hebben ontvangen tot het verhandelen van granen, peul vruchten of fijne zaden. Van Mansholt's Hamburger koolzaad is alleen de handel in origineel zaad toegestaan. Van de andere rassen alsook van raapzaad is de handel zoowel in te velde en op partij als alleen op party gekeurd zaaizaad toegestaan. Groene erwten. Voor groene erwten blijft de quoteeringsregeling gehandhaafd. Aankoopquotum en richtlijnen zullen zoo spoedig" mogelijk aan de handelaren wor den medegedeeld. Mochten voor bepaalde doejeinden niet te velde goedgekeurde' zaalerwten noodig zijn, dan mogen deze slechts worden aangekocht door nader aan te wyzen handelaren, die hiervoor een quo tum ontvangen. Zij kunnen voor den aan koop andere handelaren inschakelen. Zaailijnzaad. Door den N.A.K. te velde en op partij gekeurd zaailijnzaad mag vrij door de daartoe gerechtigde- handelaren aangekocht worden. Niet te velde gekeurd zaailijnzaad zal echter uitsluitend door nader aan te wijzen handelaren en de door hen ingeschakelde inkoopers aange kocht mogen worden. Zaaipeulvruchten voor volkstuinders. Een regeling voor de volkstuinders zal t.z.t. worden bekend gemaakt. Handel van boer tot boer. De handel van boer tot boer is toegestaan, wanneer deze zich beperkt tot het verhandelen van zaaiproducten van eigen oogst en indien afgeleverd wordt in de eigen of aangren zende gemeenten. Zoowel het te 'velde als niet te velde goedgekeurde zaad moet definitief door den N.A.K. geplombeerd zijn. Aflevering van niet te velde gekeurd zaad is slechts toegestaan van die soorten, waarvan de handel is vrijgegeven. De ver- voerbewyzen worden slechts afgegeven, in dien de verschuldigd^ .heffing op het niet te velde gekeurde zaad is voldaan. Handel in schapen en lammeren Voor het vervoeren van lammeren worden geen geleidebiljetten meer uitgereikt, zoo dat de vz-ije markten niet meer kunnen worden gehouden. Zooyrel voor heft ver voeren van schapen als voor lammeren, geboren in 1944, worden dus geen geleide- biljetten afgegeven, behalve: 1. bij ver weiden tusschen perceelen van hetzelfde bedrijf; 2. voor vervoer naar slachtvee- markten en noodslachtplaatsen3. voor vervoer van slachtschapen en -lammeren voorzien van slachtveemarktmerken4. voor het vervoer van stamboekschapen en stamboeklammeren tusschen stamboekle den onderling, wanneer een schriftelijk gunstig advies van het betrokken stam boek kan worden overgelegd. Met de merking der lammeren wordt direct aan gevangen. Het ligt in de bedoeling in den nazomer, met het oog op de nodzakelijke verschui vingen van fokmateriaal, het vervoer van schapen en lammeren weer mogelijk te maken. Verzekering rundvee De bepalingen van de regeling op den handel in gebruiksvee houden in, dat, indien op de taxatiemarkten voor rundvee een rund wordt gekocht, dit van het oogenblik der toewijzing af voor rekening en risico is van dengene, aan wien het is toegewezen, dat is van den veehouder op wiens aankoopvergunning het rund is, toe gewezen. Overwogen is, of voor dit risico, dat transportschade, wettelijke aansprake lijkheid e.d. omvat, een collectieve verze kering zou worden ingevoerd. Het Be drijfschap voor Vee en Vleesch is echter voorshands niet voornemens een derge lijke collectieve verzekering voor te schrij ven. Het wordt aan de beslissing van den veehouder overgelaten of hij zich tegen het risico wil verzekeren; indien hij tot verzekering besluit, kan hij zulks zelf dpen of door den voor hem optredenden handelaar laten doen. In het laatste ge val zullen de daaruit voortvloeiende kos ten boven de vastgestelde provisie van den handelaar, welke 2 pet. van den koop prijs bedraagt door den opdrachtgever aan zijn handelaar moeten worden 'ver goed.

Tijdschriftenbank Zeeland

De landstand in Zeeland, geïllustreerd weekblad. | 1944 | | pagina 2