Voni
TOMATEIV
-ESodem en bemest!
VOOR DE LANDVROUWEN
Tijd- en tariefloonen voor oogstwerkzaamheden
Prijzen zaaikoolzaad
Pensioenregeling
Zuivelindustrie
De beteekenis van verschillende elemente
11
Het is nog: niet zoo heel lang: geleden,
dat de tomaat hier In Nederland vrywel
onbekend was en als curiositeit uit de
Zuidelijke landen werd ingevoerd. Do
tomaat is als waardevolle bron van zou
ten en vitaminen voor ons van grooto
beteekenis. Bovendien is ze erg licht
verteerbaar, zoodat zelfs zeer jonge kin
deren ze (in den vorm van tomatensap)
kunnen eten. Het meest gebruikelijke in
ons land is ze te nuttigen als broodbe
legging met zout of suiker. Eenige nut
tige wenken moeten we hierbij geven.
Het gebeurt nl. nog al eens, dat moeder
voor het gemak voor den maaltijd de
tomaten in schijven snjjdt en deze op een
bordje uitspreidt. Wil men echter ten volle
profiteeren van de hoeveelheid Vitaminne
A, die deze vrucht bevat, dan zou men
dit van te voren snijden moeten nalaten.
Door toetreding van lucht gaat nl. een
groot gedeelte van
een ieder een heele S
tomaat op liet bord
Ten eerste kunnen we de tomaten in hun
geheel steriliseeren, dus in Weekflessehen
met een gummirïng. De tomaten worden
afgeschild en zoo dicht mogelijk in de
flesschen geschikt. Met de schil erom
gaat dit erg moeilijk, ze geven dan niet
zoo mee. Daarna overgieten met water
waarin wat zout is opgelost en gedurende
30 minuten bü 80 graden pasteuriseeren.
Deze flesschen staan buitengewoon aardig
in de provisiekast, doch deze manier is
op het oogcnblik, beslist niet practisch.,
omdat de l/oinaten erg veel ruimte inne
men en we de ruimte veel beter kunnen
benutten nu de flesschen en ringen zoo
schaarsch zijn.
We maken er dus liever puree van of
maken het sap in.
Tomatensap in flesschen.
Alle mogelijke flesschen en flesehjes zijn
hiervoor te gebruiken, b.v. lege mosterd-
potjes, medicijnfleschjes, enz. Ook groote
flesschen zyn geschikt, doch kleinere fles-
te geven, zoodat men ze zelf kan snijden.
Vervolgens eenige recepten van tomaten.
Tomaten in de jus.
Bij het braden van vleesch krijgt de jus
een jmooiere kleur en een lekkerder smaak,
wanneer men een paar tomaten in stuk
ken gesneden meebakt. De tomaten moe
ten van te voren van de velletjes worden
ontdaan. Dit gaat heel eenvoudig door
de tomaten even in kokend water onder
te dompelen.
Het bewaren en inmaken
Wanneer de tomaten niet geheel ryp
geplukt zijn, kunnen we ze ruim een weel*
goed houden door ze zoo neer te leggen*
dat ze elkander niet raken. Als de toma
ten in het najaar buiten niet meer rijp
worden, dan trekken we de planten met
de vruchten eraan uit den grond en ban*
gen dit zoo in zijn geheel op aan den
wortel op een droge plaats bv. oji zolder»
De rype tomaten kunnen we er dan steeds
afhalen.
De coloradokever
Omstreeks het einde van de vorige maand
heelt een krachtige wind uit Zuidwestelijke
uofen «na ia«u -5^01
vreesde insect thans Noordelijker terecht
is gekomen dan tot nu toe het geval is
geweest. Het meerendeel der kevers is
neergevallen op de Zeeuwsche eilanden en
in de Zeeuwsche wateren, waarin vele zyn
omgekomen. Vele kevers zijn echter ook
gevonden in de provincie Utrecht en een
klein aantal ook nog verder in Noord-Oos
telijke richting.
De in de vorige jaren opgedane ervaring
geeft ons de overtuiging, dat deze versprei
ding niet verontrustender behoeft te zijn
dan voorheen en dat het ook nu gelukkeg
kan, een vestiging van den kever onmogv-
lijk te maken. Daarvoor moet echter vooi*-
©pgestcld worden, dat alle plaatsen dienen
te worden ontdekt, waar kevers zijn te
recht gekomen en zich hebben voortge
plant.
In verband daarmede wekt de Planten
ziekten kundige Dienst lederen verbouwer
van aardappelen onverschillig of hij in het
groot of slechts voor eigen gebruik teel^
op, regelmatig aandacht aan zyn gewas te
besteden en goed te letten op het eventueel
voorkomen van kevers en in het bijzonde#
van de larven en de door deze veroorzaakt#
vreterjj. De kevers zijn ruim 1 cm groot,
geel tot bruingeel van kleur met overlang-
sche zwarte strepen op den rug; de larven
zyn kenbaar aan een dik, gezwollen
uchaam van roode kleur met zwarte stip
pen op de zyden.
Va-n elke vondst stelle men onmiddellijk
de politie in kennis, nadat men de vind
plaats met een stok of tak duidelijk heeft
gemerkt.
Telersprijs
ongeschoond
Telerspr. geschoond
en geplombeerd 47.50
Verbruikefsprys
per 100 kg 63.50
Verbfuikersprys
50—100 kg 64.50
Verbfuikersprys
25—50 kg 65.50
V erbruikersprys
10-25 kg 66.50
Verbruikersprijs
minder dan 10 kg 67.50
T-< o*
39.40 38.50
46.85 45.75
52.75 51.75
53.75 52.75
54.75 53.73
55.75 54.75
56.75 55.75
..De Landstand"
Zee! and
RiMj.ieie-adres: Zeestraat 69 Den
Haag, Telefoon 115754.
ADVERTENTIES.
Handelsadvertenties:
,1 provinciale editie 25 c. peh
m.m. elke editie meer 5 c. per
mm. extra.
1 provinciale editie 25 c.
Handelsadvertenties met
agrarischen inhoud:
1 provinciale editie 15 c.
m m. glke editie meer 3
per m.m. extra.
Kleine advertenties met uitsluitend
liuishoudelijken inhoud
1 t.nv 20 woorden f 2- elke 5
woorden meer f 0.50 extra.
Brieven onder nummer f 0.15
meer.
Bij meer plaatsingen aanmerkelijke
korting.
ALLE BRIEFWISSELING betreflen
de advertenties abonnementen
en admlnisJratie te richten aan
Uitgeverij „Volk en Bodem"
Kortenaerkade 10. Den Haag.
per
per
Bovenstaande prijzen zijn maximumprijzen
met uitzondering van de telersprys voor
origineel zaaikoolzaad.
Telersprys origineel (vermeerderaarsprys).
Dit is een minimum-prijs. Alle vermeerde
ringscontracten voor origineel, welke bene
den deze prijzen zijn afgesloten, zullen dus
moeten worden aangepast. De kweeker is
verplicht aan zijn vermeerderaars tenmin
ste bovenstaan den prys uit te betalen.
Telerspr ijzen.
De telerspryzen zyn exclusief eventueele
vergoeding. Levering binnen 10 km van de
bedrijfsgebouwen van den teler moet fran
co geschieden. Verdere vracht komt voor
rekening van den kooper.
Plombekosten, bijdrage voor het kweekers
fonds. heffing ten bate van 't Bedrijfschap.
Deze komen ten laste van dengene, die laat
filombeeren en moeten voldaan zijn vóórdat
ot plombeering wordt overgegaan.
Verbruikerspryzen.
Deze zijn exclusief vracht en zak.
Zakken. Op rekening gestelde juten of Tilt
andere vezelstoffen vervaardigde zakken
moeten, .mits ongeschonden, door den ver-
kooper tegén factuursprijs worden terug
genomen. Papieren zakken mogen slechts
tegen kostprys worden berekend en behoe
ven niet te worden teruggenomen.
Vracht.
c.
Inkomende vracht voor zoover deze 0.10
per 100 kg te boven gaat en uitgaande
vracht komen voer rekening van den koo
per. De vrachtkosten moeten gespecificeerd
op de factuur worden vermeld. Voor de
inkomende vracht mag een gemiddelde ver
minderd met 0.10 pr 1Ö0 kg worden ge
nomen. Dit kan worden berekend uit de
inkomende vrachten van het afgeloopen
jaar.
Ontsmettingskosten.
Wordt ontsmet zaad afgeleverd, dan mogen
de ontsmettingskosten in rekening worden
gebracht. Het berekenen van hoogere be
dragen dan de kostprys is strafbaar.
Heffing op niet te velde gekeurd zaad.
Alvorens de voor het vervoer van den
Blijkens de Nederlandsche Staatscourant
van 27 Juli 1944 heeft de Gemachtigd©
voor den Arbeid een beschikking- uitge
vaardigd, waarbij tijd- en tariefloonen
worden vastgesteld voor het oogsten van
bepaalde landbouwproducten als haver,
rogge, gerst, tarwe, vlas, verschillende
soorten zaden, enz.
De loonen voor de verschillende oogst
werkzaamheden zijn voor elke provin
cie afzonderlijk bepaald. Ook voor
Limburg zijn thans loonen vastgesteld.
Voor de provincies Groningen en Fries
land worden de Toonen bovendien on
derscheiden naar gelang van dp streek,
waarin de bedrijven gelegen zijn. Overi
gens is de tekst der beschikking- nage
noeg gelijkluidend aan die van 1943. De
regeling trad in werking op 24 Juli 1.1.
Overdrukken van deze regeling zijn op
schriftelijke aanvrage verkrijgbaar a
10 cents bij het Bureau van den Ge
machtigde voor den Arbeid, Bezuiden-
hout 87, 's-Gravenhage.
Voor onze provincie zijn de tariefloonen
als volgt vastgesteld:
Het loon bedraagt voor vlastrekken
bandmaat 45 cm. per 100 schranken
1.50; voor vlasbinden per 100 schran
ken 0.40voor vlas schelven per 100
schranken 0.20; voor zichten, binden en
ophokken van tarwe, gerst en haver
35.tot 45.per ha.voor zichten
van erwten 18.tot 24.per ha;
voor trekken van boonen 30.tot
35 per ha. met een toeslag van max.
10 pCt. ingeval van bijzondere omstan
digheden.
schcn hebben in den regel juist den goe
den inhoud voor een soep of saus.
Voor sap gaat men als volgt te werk:
De tomaten in vieren snijden en in een
gave pan vlug gaar- koken. Daarna wryft
men alles door een zeef of vergiet, zoo
dat de vellen en pitten achterblijven. Dit
sap doet men men over in goed schoon
gemaakte flesschen en sluit ze af. Dc«>r
den Imogen zuurgraad blijft het sap goed,
zonder gesteriliseerd te zijff.
Tomatenpuree.
Puree van tomaten verkrijgt men door
op de bovenbeschreven manier sap te
maken en dit in te dampen in wyde pan
nen. Wil men de puree kruiden, dan Iaat
men, wanneer men de in stukken gesne
den tomaten kookt, een paar takjes sel-
dery-peterselie, een paar takjes tliym, een
in stukken gesneden ui en een laurier
blaadje meekoken. De puree wordt in
kleine potjes overgedaan en met cello-
phaan- of perkamentpapier afgesloten.
N H. J. Ridderhof.
De Gemachtigde voor de Prijzen en het Be
drijfschap voor Zaaizaad en Pootgoed ma-
OugaL'rjxï-av, s,
steld per 100 kg.
teler naar den handelaar benoodigde ver-
voerbewijzen worden uitgereikt, dient een
heffing te worden betaald, welke bedraagt
1.60 voor het ongeschoonde zaad en 1.75
voor het geschoonde zaad per 100 kg.
Handel van boet tot boer.
Hierbij moet in aanmerking worden ge
nomen, dat de bedrijfsgebouwen van den
kooper moeten liggen in de gemeente waar
de bedrijfsgebouwen van den verkooper zijn
gelegen, of in de aangrenzende gemeenten.
De door den verkoopenden boer te betalen
heffing bedraagt bij den verkoop van niet
te velde gekeurd zaad 1.75 per kg. De
verbruikerspryzen, welke ten hoogste voor
het definitief geplombeerde zaad in reke
ning mogen worden gebracht, bedragen per
100 kg resp. voor kleinere hoevelheden per
100 kg.:
100 kg en meer 50 05 49.05 49.05
50—100 kg 50.55 49.55 49.55
2550 kg 51.05 50.05 50.55
ld—25 kg 51 55 50.55 50.55
minder dan 10 kg. 52.05 51.05 51.05
Bij de prijzen van het niet te velde gekeur
de zaad zijn de heffingen inbegrepen; deze
mogen dus niet afzonderlijk aan den ver
bruiker in rekening worden gebracht.
Tenslotte wordt er nog de aandacht op ge
vestigd, dat van het Mansholt Hamburger
koolzaad alleen het origineel verhandeld
Gem. voor dë prijzen.
baba
36.60
45.75
51.75
52.75
53.75
54.75
55.75
In den Landstand van 30 Juni werd o.m.
opgenomen een persbericht van den Ge
machtigde voor den Arbeid, behelzende de
mededeeling, dat door dezen voorwaarden
zijn vastgesteld, waaraan een pensioenrege
ling (ouderdomsweduwen en wezenvoorzie
ning) voor de Zuivelindustrie of het Melk-
inrichtingbedryf moet voldoen.
Wij volstaan met een uittreksel, weerge
vende de voornaamste punten.
Par. 1 geeft aan, voor welke arbeiders een
ouderdoms-, weezen- en weduwenvoorzie-
ning getroffen moet worden en stelt teyens
vast, dat deze verplichting kan worden
overgedragen door overschrijving by een
verzekeringsmaatschappij.
Par. 2 geeft aan, dat het ouderdomspen
sioen zal bedragen tenminste 5.5.50
of 6.per week zulks nader bepaald aan
de hand van een klassificatie der plaatsen
in Nederland, die hier tevens worden aan
gegeven.
Par. 3 bepaalt, dat het weduwenpensioen
tenminste zal bedragen 3.3.30 en
3.60 per week eveneens nader bepaald
voor de klassificatie.
Par. 4 bepaalt, het weezenpensoen, dat
tenminste zal bedragen 0.65, 0.72,5 en
0.80 per week, eveneens nader bepaald
door de klassificatie.
Par. 5 geeft richtlijnen voor het geval een
arbeider van het eene bedrijf naar het
andere overgaat.
Par. 6 bepaalt het percentage, dat over
de in Par. 2, 3 en 4 genoemde bedragen
zal worden uitgekeerd, aan die arbeiders
die ouder waren dan 45 jaren bij het aan
gaan der verzekering.
Par. 7. De pensioenen zullen eenmaal per
maand of 4 weken worden uitbetaald. Met
toestemming van den begunstigde zal hier
van mogen worden afgehouden.
Par. 8 bepaalt de verplichting, tegenover
den arbeider bij ontslag o.m. premievrije
aanspraak op pensioen. Echter kan de ar
beider zelf door blijven betalen.
Verder wordt hier het premievrije bedrag
bepaald.
•t
Par. 9. Volgens deze Par. komt kapitaal
verzekering in principe niet voor goedkeu
ring in aanmerking.
Par. 10. De kosten der verzekering moeten
door den werkgever worden gedragen.
Par. 11 geeft aanwijzingen voor de tenaam
stelling der polis.
Par. 12 bepaalt, dat geen afkoop-beleening
e.d. der polis zal mogen plaats vinden.
Verder volgen dan nog enkele overgangs
bepalingen voor bedrijven, die nog niet
voldoen aan het in genoemde voorschrif
ten bepaalde.
Belanghebbenden, die de geheele regeling
willen weten, kunnen zich wenden tot de
provinciale kantoren van den Nederland-
schen Landstand of rechtstreeks tot den
Gemachtigde voor den Arbeid, Bezuiden-
hout 87, Den Haag.
Bruingekleur
plekken bij
ontstaan
van boriumg
ha geeft me
kg borax, me
mengd uit t
Zaden van
mers en pomj
ryk aan vet.
Vaste zïtstok
ren niet in e
hok thuis o:
dan de bloei
mijten niet 1
Doelmatige
liggen los in
gen 25 cm.
mestplanken
aan beide s
paar cm var
den af.
Aardbeien p
thans uit o)
komen plaats
ve op grondel
opvriezen.
Zoogende di<
ben steeds e
behoefte as
drinkwater.
Op grasland i
den stalmes
aan in Augu;
Lembke's
bracht in 19
Groninger k
veer 4 pet. mi
Hamburger, t
netzki in opbi
achter bleef.
Hamburger
heeft als
voordeel de
hoeveelheid
waardoor hei
wordt vergen
Wie herfstr:
eten,
Moet St. Lai
Aug.) niet ve
Calcium
Deze stof is zonder twijfel voor de plan
ten noodig, maar wij weten niet al te
best wat de eigenlijke functie van deze
stof is. Het komt meest voor in de bla
deren, evenals kali, maar bij de groei-
punten, waar nieuwvorming plaats heeft,
is het niet aanwezig. Het geeft zonder
twijfel kracht en stevigheid aan de plant
en bevordert den groei van de wortels.
Verder is het van belang, omdat het
vergiften bindt. En zelfs de meer ge
wone en onschuldig geachte zouten zijn
vergif voor die plant, wanneer ze op
zich zelf voorkomen, zooals die van kali,
magnesium en natrium. Een kleine toe
voeging van een calciumzout doet de
giftigheid ophouden.
Magnesium
Evenals fosforzuur, vindt men magne
sium het meest in het zaad, zulks in
tegenstelling met calcium en kalium,
die meer in het blad worden gevonden
en in het stroo. Het staat vast, dat
chlorophyll een magnesiumverbinding is
en dat planten die aan gebrek aan deze
stof lijden, nauwelijks chlorophyll vor
men. Verder wordt beweerd, dat deze
stof ook een rol speelt bij de eiwitvor
ming en de vorming van olie; zoo zijn
oliezaden rijker aan magnesium dan
zetmeel-zaden.
Teveel magnesium-zouten 2üjn schade
lijk voor de planten en deze schadelijk
heid kan weer te niet worden gedaan
door calciumzouten.
Magnesium-gebrek bij de planten noem
den we vroeger de „zure ziekte".
IJzer
IJzer is persé noodzakelijk (zij het
slechts een kleine hoeveelheid) voor de
planten. In den grond is echter opzet
telijke bemesting met ijzer niet noodig.
Mangaan
is ook een onmisbaar bestanddeel van
de plant. In sommige gronden hebben
enkele gewassen gebrek aan deze stof
en vertoonen dan een typische ziekte,
die vroeger de veenkoloniale haverziekte
genoemd werd of de alkalische ziekte.
Deze kwaal komt meest voor in gron
den met een hoog gehalte aan kalk en
humus en in droge perioden. Dan wordt
het mangaan minder goed oplosbaar,
waardoor vooral enkele planten het min
der goed kunnen opnemen en ziekelijke
verschijnselen vertoonen.
Chloor
Hier hebben we nu eens een stof, die
naar alle waarschijnlijkheid voor den
plantengroei niet noodig is, hoewel ze
er gewoonlijk groote hoeveelheden van
opnemen, omdat verscheidene stoffen
in den bodem voorkomen en als zoo
danig opgenomen.
Zwavel
In de meeste eiwitten komt zwavel
voor. Het is dan ook een onmisbaar
plantenvoedsel, dat in de natuur voor
komt, in den grond en in regenwater.
Men behoeft het haast nooic met den
mest aan den grond toe te voegen, om-
