NIET ZOMAAR
VAN BOEM
Timpani, tom-toms, snare, drums, cymbals, bass,
drums, gongs, tam-tams, congas, bongos, log drums,
koeiebellen, tafs, shakers, marimbas, wijnflessen,
ijzeren staven, tempel blokken, wood blocks, vocoder
trigger, timpanetti, surdo, tambourines, allerlei klop-,
slag- en tikdingen bespeeld door twee heren die de
maat kunnen houden; kortom Paleis van Boem.
Anders gezegd: Paleis van Boem is een slagwerkers
duo uit Rotterdam.
Deze maand treden Martin Vonk en Jaap de Weijer op
in 't Beest, in Goes. Dol enthousiast zijn ze overigens
niet over optredens in jongerencentra. Voor hun
optreden op het Rotterdamse Pandora's Music Box
Festival in oktober '85 zeiden ze: Tk doe liever vier
keer per jaar zo'n leuk optreden als dat ik elke week in
een of ander jongerencentrum allemaal van die kwezels
moet vermaken. Ik kijk er wel naar uit, maar ik ben er
niet van ondersteboven. Misschien had ik dat niet
moeten zeggen.'
paleis van boem
paleis van boem
Marjoke Roorda
zand
kakken
kind uit blik
Het palels van Boem
(bewust bewogen)
14 ffffljanuari
Martin Vonk en Jaap de Weijer hebben allebei een
conservatorium-opleiding achter de rug. De achter
grond van Martin is vooral klassiek, terwijl Jaap meer
uit de 'pop-hoek' komt. Het Paleis van Boem maakt
muziek die ontstaat tijdens de gezamenlijke impro
visaties. Daarna brengen ze orde in de ontstane
ideeën en ontwikkelen ze afgeronde werkstukken.
Hoewel, afgerond. Het Paleis had de muzikale
verzorging van de zes uur durende theaterproductie
van P.O. Merlijn, op zich genomen en klaar was die
eigenlijk nooit.
Regisseur Antoine Uitdehaag van het RO: 'We
hebben geprobeerd om de diverse delen een eigen
kleur, stijl te geven. En voor een heel groot deel
wordt dat muzikaal gerealiseerd. Een van de leuksje
dingen is, dat ze, terwijl we repeteerden en ook dp
voorstelling al speelden, zijn doorgegaan met het
ontwikkelen van de muziek en het zoeken naar
muzikale mogelijkheden om scènes of overgangen
te versterken. Ze zijn niet stil blijven staan op het
moment dat ze de muziek gecomponeerd hadden.'
Maar goed. Een plaat legt de muziek onverbiddelijk
vast. En soms worden er bijzondere geluiden op
band toegevoegd. Het klinkt misschien allemaal
ingewikkeld, maar het is eenvoudig. Het duo van het
Paleis van Boem heeft een klassieke opleiding, is
geboren na het ontstaan van de rock 'n roll en luistert
veel en graag naar muziek uit verre en vreemde
werelddelen. Hierdoor wordt hun werk een mix van
klassieke, pop-, Afrikaanse en Aziatische muziek-
elementen.
Voorbeelden zijn te vinden op de langspeelplaat
Mowgli goes kaka (Plexus KMH 7090385). In het
titelnummer Mowgli goes kaka levert Leo Anemaet
muzikale bijdragen op synthesizer, gitaren en onder
meer tuba. In 1001 (DAYS) is naast het slagwerk een
opname verwerkt van biddende mohammedaanse
monniken in de KfrH£s Moskee in Bagdad. In het
nummer Hvalfisk" zijn zingende walvissen onder
water te horen.
Het Paleis over de Afrikaanse en Aziatische
invloeden in 1001 (DAYS): 'Die uitspraak van David
Byrne: iets pikken voor je eigen creativiteit, dat vond
ik een hele mooie. Wij jatten ook. Het hele idee van
1001 (DAYS) was dat het een beetje stoffig moest
klinken, je kent het wel. Van die platen, die slecht
opgenomen zijn, uit Egypte. Trommels klinken dan
heel mooi. Net alsof er zand inzit.oferoveralzand is.
Ook op de trommels, in de microfoon en op het
bandje. Heeft een heel eigen geluid. Dat hebben we
een beetje geprobeerd na te doen.'
'Ik had een buurman, die werkte bij Buitenlandse
zaken en die keek wat er met ontwikkelingsgeld
gedaan werd in Afrika en hij was ook een groot
muziekliefhebber. Die heeft er met een recorder
bijgestaan en hele mooie opnames gemaakt.' De
titels van de platen lijken een beetje naar sprookjes te
verwijzen. Het is ook niet verwonderlijk dat veel
mensen denken dat Mowgli goes kaka een
kinderplaat is. 'Volgens mij maken we ook kinder-
muziek op een heel kinderlijke manier. Gewoon
doen en niet teveel erbij nadenken.'
Mowgli goes kaka, is dat Afrikaans? 'Het betekent
Mowgli gaat poepen. Dat is het enige wat het met ons
te maken heeft. Dat is het jeugdige, avontuurlijke aan
ons. Trommelen is op een gegeven moment
hetzelfde als kakken. Trommelen is plezier en fijn.'
De RO-produktie is een pessimistisch stuk, dus ook
de muziek is niet bepaald vrolijk. 'Als je de muziek
beluistert, is het niet echt opgewekte muziek
allemaal, dat is zo. Ik heb die gevoelens ook wel eens,
maar daar probeer ik niet aan toe te geven. Het lijkt
me zo moeilijk om dan nog echt leuk te vinden watje
zelf doet.'
Het levensgevoel van de paleizenaars komt enigs
zins tot uiting in Hvalfisk, Deens voor walvis. 'Een
heleboel mensen maken er ook opeens parende
walvissen van. Het is een vreselijk mooi geluid. Aan
het eind van het stuk zijn het echte walvissen, in het
begin maken we die geluiden zelf. Als je een emmer
water over een pauk gooit en je gaat met je vinger
over het vel, dan krijg je dat walvisgeluid ook. Er is
iets van ons levensgevoel in te herkennen. De
eeuwige geilheid. Een primair gevoel. Boem, Boem
maakt gevoel, honger, dorst en geil.' De klassieke
achtergrond blijkt op Mowgli goes kaka, naast
bepaalde ritmepatronen, ook uit de lange duur van
de nummers.
Hoewel Paleis van Boem nu kortere muziekstukken
maakt zijn zij nog steeds geen 'gewoon' popgroepje.
En omdat ze naast hun vrij grote 'culturele bagage'
een hele vrachtwagen slag- en muziekinstrumenten
met zich meevoeren, treden zij niet vaak èn niet
overal op. Het is ontzettend veel werk om die enorme
stapel trommels en apparaten te versjouwen en op te
stellen.
Bovendien besteden beide slagwerkers veel tijd aan
het ontwikkelen van nieuwe muziek, thuis in de eigen
oefenruimte. Ook gaat hun ambitie verder dan het
maken van geluid met een pure amusementswaarde.
Zo verzorgden zij de muziek van de recente RO-
Theater productie 'Merlijn' en werken zij momenteel
aan muziek voor de nieuwe RO-Theater uitvoering
van 'Diederik, kind uit blik'. Die gaat binnenkort in
het Rotterdamse Luxortheater in première en daarna
op toernee door het land. Maar dan zal het Paleis niet
mee op reis gaan; de muziek gaat mee op de band en
Boem blijft in Rotterdam om aan nieuwe stukken te
werken.
Als Paleis van Boem ergens optreedt is een
spectaculaire show gegarandeerd. Twee jongens
staan in grote concentratie te rammen op alles wat er
op het podium los en vast staat en maken daarmee
nog mooie muziek ook. Wat valt er verder over Boem
te vertellen? Niet veel, het is muziek om te beleven, je
moet het horen en zien. Vandaar een gedichtje dat
een leerling van Martin Vonk voor hen maakte, (zie
kantlijn).
en voor je plezier,
moet je zijn hier
en voor fijn
moet je hier ook zijn.
i januari 15
