VROUWENPOLDER
De Monnikendijk, lange-termijnplanning in 1250
I.P. Back
Vrouwenpolder wordt wel een dijkdorp genoemd, maar dat is slechts ten dele waar. Het centrum
van het dorp wordt niet alleen gevormd door de Dorpsdijk, maar ook door een plateau van ca.
200 x 200 m, begrensd door de Dorpsdijk en de Fort den Haakweg, licht glooiend aflopend naar
de zee. Op dit plateau: de huidige dorpskerk, de restanten van de kapel en van het klooster, het
voetpad genaamd Blinde Lau, en de Monnikendijk.
Rond 1230 liep de noordgrens van
Walcheren volgens Wilderom ongeveer als
volgt: Overduin, Overduinseweg,
Lepelstraat en de Langeweg, eindigend op
de oostkust van Walcheren.'Ten noorden
van die lijn lag een schorrengebied, dat bij
vloed onderliep. Een duinenrij was er niet.
1230.
Tussen 1246 en 1251 werd dit
schorrengebied gedeeltelijk ingepolderd en
ontstonden o.a. de Twaalfhonderdgemeten-
polder en de Goedepolder.
De noordgrens van de Goedepolder werd de
Koningin Emmaweg, de Dorpsdijk en de
Polredijk. Vóór 1299, zegt Ermerins,
ontstond de Nieuwrepolder.2 De tekst
waarop Ermerins deze datum baseert is
mogelijk ook anders uit te leggen, maar
zeker is dat de Nieuwrepolder er was rond
23 mei 1314. Dan vraagt graaf Willem II
aan Wolfert van Borsele te bemiddelen
tussen de abt van Middelburg en de
bewoners van Vrouwenpolder over een
verschil van mening betreffende de plaats
waar de kapel gebouwd zou worden. Wie er
gelijk kreeg is onbekend, maar de nu
opgegraven resten van de kapel tonen aan
dat deze van begin 14de-eeuwse oorsprong
is. De maat van de kapel zal ca. 11 x 30 m
geweest zijn, een maatvoering die meer in
Zeeland voorkomt, zo zegt Oele, oud-assis
tent van de Zeeuwse provinciaal archeoloog.
De kapel is gebouwd op de Monnikendijk,
zodat deze dijk van voor 1314 is. De
Nieuwrepolder, later de Vrouwenpolder
genoemd, werd vermoedelijk vanuit het
westen in vier gedeelten ingedijkt met als
basis de in de latere eeuwen genoemde vier
blokken; het eerste blok Westeindehet
tweede blok 'tussen twee straten'het derde
blok 'Daar waar de Kercke inne staat' en
het vierde blok 'Daar waar het Clooster
plach te staen'3 De grens tussen deze twee
laatste blokken liep exact over het midden
van de Monnikendijk. De vorm van het
eerste blok toont een westdijk die wat geert
naar het noorden en dus kennelijk het
vloedwater van de inpoldering moest
wegleiden.
Het bekende Mariaschilderijtje zorgde voor
de nodige wonderen, zoals Reijgersbevg zo
lyrisch heeft beschreven, en Vrouwenpolder
werd een beroemde bedevaartsplaats. In
1452 werd het klooster gebouwd, de laatste
drie monniken vertrokken weer rond 1552.
Het verhaal gaat dat omstreeks 1494 een
dijkval ervoor zorgde dat Vrouwenpolder
overstroomd werd, de kapel vernield en het
Mariaschilderij door de zee werd meege-
15