Het huis van dominee C. van der Meiden in Zeeland, Michigan, circa 1850 Zeeland Historical Society).
In de jaren zeventig begon de ontwikkeling van Zeelands economie: er werd in
1870 een door stoom aangedreven graanmolen gebouwd, spoedig gevolgd door de
baksteenfabriek van Veneklaasen en meubelwerkplaatsen. Een verbinding met de
Chicago and West Michigan Railway in 1871 betekende een verdere uitbouw van de
bedrijvigheid, een ontwikkeling die tot op de dag van vandaag voortduurt. In 1880
was het dorp goed ontwikkeld en telde de kom 484 of 18 procent van de township.
Deze ontwikkeling was niet van de grond gekomen als Zeeland niet zulke gunstige
en stabiele vestigingsvoorwaarden had gekend.
Conclusie
In de opbouwfase van de Nederlandse kolonie in het Amerikaanse Midden-Westen
nam het dorp Zeeland een centrale plaats in. Vooral door de centrale plaats in het ker
kelijke netwerk speelde Zeeland een opbouwende en stabiliserende rol in de naburi
ge gemeentes. De steun die het dorp verleende aan de ondernemingen van Holland
heeft de streek verder opengelegd en aantrekkelijk gemaakt. De Zeeuwen waren zeer
royaal ten aanzien van armlastige immigranten. Dit was een gevolg van de welover
wogen beslissing om te emigreren, de zorgvuldige voorbereiding, het gebruik van
eerdere ervaringen, de evenwichtige en dienstbare leiders en een constante groei.
In maart 1849 schreef Pieter Baden uit Milwaukee, Wisconsin, waar een naar ver
houding aanzienlijk Zeeuwse vestiging was, aan zijn vriend A. de Priester in Sluis,
Zeeland een kritische brief over de kolonie van Van Raalte: 'De staat Michigan ligt
hier dwars boofen. Daar waar de koloonie fan fan Raalte is daar bennen feel
Hollanders. Maar het is te beklaagen dat daar die mensen hen al neer zetten, al die
dominies heersen, daar nog erger als de pastors bij ons.'27 Deze een-en-dertigjarige
Pieter Baden was niet anticlericaal, hij was gewoon hervormd en woonde al vijfjaar
in Amerika. Zijn negatieve beeld van plaatsen waar predikanten een voorname rol
speelden ging beslist niet op voor het dorp Zeeland, in Michigan.
44
ZEEUWSE EMIGRATIE NAAR AMERIKA 1840-1920
