3. Vier blauwe tegels behorend tot een rechter haardachterwand tegeltableau. Het waarmerk van
de eerste verticale rij is onbekend, de tweede rij heeft als telmerk een streep en de derde rij twee
aan elkaar evenwijdige strepen. Collectie tegelmuseum te Otterlo.
gemerkt met een klauwtje, een B en een A, waarbij het klauwtje ongetwijfeld als een variante C
moet worden geïnterpreteerd (afb. 2), Van het rechter tableau is maar van twee verticale rijen tegels
het rij-kenmerk te achterhalen: I en II. Tegels uit de eerste rij zijn niet meer aanwezig (afb. 3). Op
het linker tableau worden de A, B en C's negentig graden gekanteld afgebeeld, dat wil zeggen de
richting van het schrift op de achterzijde staat loodrecht op het verloop van de schildering op de
voorzijde van de tegel. Dientengevolge zijn op het rechter tableau niet de romeinse cijfers I en II
bedoeld, doch zijn dit slechts telmerken met respectievelijk één, dan wel twee streepjes. Van de
beide tableaus valt dus op dat iedere verticale tegelrij hetzelfde kenmerk draagt en dat het oplopen
van het kenmerk van de liggende streepjes en/of het oplopen van de A naar de C's plaatsvindt vanaf
het midden of de binnenzijde (rookbaankant van het tableau) naar buiten. De twee tableaus bestaan
in totaal uit zes verticale rijen, er worden dus zes verschillende tekens gebruikt. Er komen nergens
cijfers voor. Er is dus geen volgorde-aanduiding van de tegels door middel van een oplopend getal,
zoals wel praktisch altijd bij alle andere ons bekende haardachterwandtableaus kan worden gezien.
Wij hebben daarom bijna zeker te maken met een andere plateelbakkerij dan waaraan doorgaans dit
soort tableaus wordt toegeschreven. Vanwege de totaal andere wijze van achterkantnotities lijkt de
kans zelfs groot dat de beide Middelburgse tableaus gemaakt zijn in een andere plaats dan
Rotterdam. Een tweede haardachterwandtableaupaar met mogelijk eenzelfde wijze van
achterkantnotities met liggende streepjes (Van den Berge 2001) is aanwezig in het kasteel De
Wiersse te Vorden (afb. 4). In tegenstelling tot de Middelburgse tableaus zijn deze pendanten
compleet en nu ook meerkleurig. De tableaus in De Wiersse hebben bovendien een op de
tableautegels geïntegreerde rand bestaande uit drie rijtjes omhooggerichte blauwgekleurde blaadjes
met aan boven- en onderzijde een halve donkergeel gekleurde bloem. Zowel de tableaus in De
Wiersse, als die uit de Nederstraat in Middelburg hebben een op elkaar gelijkende poortachtige
bovengrens.
4